czerwiec | 2014 | Pomniki przyrody

W plejstocenie (epoce lodowcowej) na teren dzisiejszej Polski wielokrotnie nasuwał się lądolód skandynawski. Podczas największych zlodowaceń lodowiec dotarł do krawędzi Sudetów, pozostawiając po sobie pamiątki w postaci zdeponowanego materiału skalnego, nieraz w postaci dużych głazów narzutowych, zwanych eratykami. Na Dolnym Śląsku największe nagromadzenie pomnikowych eratyków znajduje się przy linii sudeckiego uskoku brzeżnego, ciągnącego się (na terenie Polski) od okolic Bolesławca do Złotego Stoku. Opisywałem je w artykułach: „Pomnikowe głazy narzutowe w Bolesławcu” „Głazy narzutowe w Warcie Bolesławieckiej” „Skupiska głazów narzutowych w Mokrzeszowie„. Tematem dzisiejszego artykułu jest pomnikowy głaz narzutowy leżący niedaleko Złotego Stoku, ok. 700 m na południe od ostatnich zabudowań (leśniczówka) wsi Błotnica.

GPS N 50°27′45.22″ , E 16°55′44.87″

Głaz nie jest trudny do odnalezienia, leży przy czerwonym szlaku turystycznym, w pobliżu charakterystycznego skrzyżowania leśnych dróg.

Przy głazie otoczonym drewnianym płotkiem ustawiono tablicę poglądową, opisującą zagadnienia związane ze zlodowaceniami.

Przybliżone wymiary głazu: długość 160 cm, szerokość 70 cm, wysokość 120 cm, obwód eratyku 436 cm.

Materiałem budującym głaz jest granit o dużym udziale różowych skaleni.

Tradycje górnicze Złotego Stoku mają średniowieczne korzenie. Po raz pierwszy o złotostockich kopalniach wspomina się w dokumencie z 1325 r., szczyt rozwoju przypada na koniec XV w. Po wyczerpaniu bogatych złóż złotonośnych pozyskiwano i przerabiano rudę arsenową (złoto stanowiło cenny produkt uboczny). Ostateczny koniec górnictwa i hutnictwa w mieście to rok 1961. Niektóre z wydrążonych sztolni udostępnione są obecnie do zwiedzania i stanowią niepospolitą, dobrze przygotowaną atrakcję turystyczną.

Poznawanie kopalni złota można również połączyć ze zwiedzaniem niedawno utworzonego Średniowiecznego Parku Techniki. Warto również odwiedzić centrum Złotego Stoku; miasteczko jest niewielkie a zabytków sporo, wszystkie dobrze opisane na tablicach wzdłuż Miejskiej Trasy Turystycznej. Idąc od kopalni i Parku Techniki w kierunku centrum, napotkamy rosnący na skwerze, przy popiersiu A. Mickiewicza pomnikowy klon jawor.

Okaz mierzy 350 cm w obwodzie, wysokość drzewa 18 metrów.

Ulicą 3 – go Maja z zabytkowymi kamienicami kierujemy się na złotostocki rynek.

Zanim jednak obejrzymy ratusz z otaczającymi go kolorowymi kamienicami, skręćmy przed samym rynkiem w prawo, do niewielkiego parku miejskiego (drugie wejście od ul. Wiejskiej). Oprócz 4 okazów drzew uhonorowanych statusem pomnika przyrody, odnajdziemy tu kilka rzadko spotykanych gatunków: miłorząb dwuklapowy, dąb wielkoowocowy, jarząb szwedzki. Latem na tle zieleni wyróżnia się pomnikowy buk pospolity w odmianie czerwonolistnej.