Dęby: Mieszko i Przemko w Kończycach Wielkich (gm. Hażlach, śląskie).

W poprzednim artykule pisałem o najgrubszym i najstarszym buku pospolitym znajdującym się w województwie śląskim. Dzisiejszy wpis dotyczy innego, rekordowego śląskiego drzewa. Mowa tu o ogromnym dębie szypułkowym o nazwie „Mieszko”, rosnącego (w towarzystwie drugiego pomnikowego dębu „Przemko”) w Kończycach Wielkich, w gminie Hażlach (pow. cieszyński, śląskie). Ciekawym zabytkiem w tej miejscowości jest barokowo – klasycystyczny pałac, wybudowany przez Jerzego Fryderyka Wilczka na przełomie XVII i XVIII w., przebudowany w wieku XIX. Od 2007 r. obiekt należy do prywatnych właścicieli.

Wokół budowli powstał angielski park krajobrazowy z drzewostanem złożonym z rodzimych gatunków.

Na skraju tego parku, przy ulicy Dolnej, zlokalizowane są dwa wymienione wcześniej wspaniałe dęby. Dojazd do pomnikowych okazów jest nieco skomplikowany, ustawione na skrzyżowaniach we wsi drogowskazy ułatwiają ich odnalezienie.

GPS N 49°50’20.1″ , E 18°38’28.6″

Sędziwe drzewa rosną tuż przy drodze, na zboczu opadającym do pobliskiej rzeki Piotrówki.

Sędziwe drzewa otoczono płotem, wykonano schodki ułatwiające zejście, ustawiono stół z dwoma ławkami z wyrzeźbionymi imionami drzew. Obok miejsca odpoczynku posadowiono tablicę opisującą okazy, jednak zawarte na niej informacje zawyżają wiek, wysokość, jak i obwód okazów.

Grubszy dąb – „Mieszko” mierzy w obwodzie 856 cm, wysokość drzewa 30 m, szacunkowy wiek 400 – 600 lat. To najgrubsze i najstarsze drzewo tego gatunku w województwie śląskim, jego obwód lokuje go w pierwszej dwudziestce najokazalszych dębów szypułkowych w Polsce.

Od strony południowej „Mieszko” wykształcił potężne napływy korzeniowe.

Dolna część pnia „Mieszka” jest wewnątrz pusta. Od strony północnej widoczny jest podłużny ubytek, z którego wyrastają grzyby.

Dąb „Przemko” mierzy w obwodzie 547 cm, wysokość drzewa 29 metrów, szacunkowy wiek 300 – 350 lat. Na drzewie wisi drewniana, wiekowa kapliczka.

Kończyce Wielkie - dąb Przemkopień dębu Przemko

W przypałacowym parku i jego najbliższych okolicach rośnie jeszcze kilka innych pomnikowych dębów. Niestety, nie miałem czasu ich wszystkich odnaleźć. Poniżej okaz rosnący przy ul. Zamkowej.

Pomniki przyrody w gminie Warta Bolesławiecka.

(Edytowano 27.06.2022 r.) Położone w północnej części Pogórza Kaczawskiego tereny gminy Warta Bolesławiecka mają typowo rolniczy charakter. Lasów w gminie jest niewiele (ok. 20 % powierzchni), rośnie w nich kilka ciekawych egzemplarzy drzew pomnikowych. Większość objętych ochroną pomnikową drzew, zlokalizowana jest w bogatych pod względem gatunkowym założeniach parkowych przy pałacach w Warcie Bolesławieckiej oraz Tomaszowie Bolesławieckim. Do tej grupy można zaliczyć dąb szypułkowy „Górników”, rosnący w parku przylegającym do zrujnowanego pałacu.

GPS N 51°14′10.03″ , E 15°42′15.64″

Obwód drzewa 430 cm, w dolnej części pnia duża, charakterystyczna szrama.

Drugie pomnikowe drzewo nazwą nawiązującą do tradycji górniczych we wsi (kopalnia gipsu i anhydrytu), rośnie obok przystanku PKS. Jesion wyniosły „Sztygar” posiada pień o obwodzie 372 cm.

Na mocy Uchwały nr XLVII/366/14 Rady Gminy Warta Bolesławiecka z dnia 23 września 2014 r. zniesiono ochronę pomnikową z tego drzewa i zostało wycięte.

GPS N 51°14′10.81″ , E 15°42′26.81″

Jadąc z Lubkowa do Wilczego Lasu, na granicy lasu i pola uprawnego, 500 m przed skrzyżowaniem z drogą 94, rośnie okazały dąb szypułkowy „Przemko”.

Na mocy Uchwały nr XXXI/239/17 Rady Gminy Warta Bolesławieckiej z dnia 28 listopada 2017 r. zniesiono ochronę pomnikową z tego drzewa.

GPS N 51°15′43.99″ , E 15°44′50.52″

Mocno uszkodzony pień mierzy w pierśnicy 500 cm.

W Wilczym lesie rośnie jeszcze jeden pomnikowy dąb opisywany jako „Wędrowiec”, choć na tabliczce da się odczytać imię „Włóczęgów”. Drzewo rośnie na skraju zagajnika, przy leśnej drodze za torami kolejowymi, naprzeciw dużego gospodarstwa rolnego.

GPS N 51°16′28.7″ , E 15°46′00.3″

tabliczka na dębie Włóczęgów

dąb Włóczęgów

dąb Włóczęgów w Wilczym Lesie

Dąb mierzy w obwodzie 457 cm, wysokość okazu ok. 30 metrów, szacowany wiek 200 lat.

pień dębu Włóczęgówpomiar obwodu dębu Włóczęgów

W pobliżu rośnie dąb „Arkadiusz” oznakowany tabliczką, jednak nie figuruje on w rejestrze pomników przyrody.

GPS N 51°16′29.85″ , E 15°45′54.31″

Obwód w pierśnicy wynosi 430 cm, w pniu potężna wyrwa po odłamanym konarze.

Przenosimy się teraz do Raciborowic Górnych, wsi położonej w południowej części gminy. Cennym zabytkiem jest kościół św. Michała Archanioła, z zachowanymi romańskimi detalami. W pobliżu świątyni, na ogrodzie posesji nr 193, rośnie pomnikowy buk pospolity odm. purpurowej.

GPS N 51°11′27.11″ , E 15°41′50.45″

Pień okazu mierzy 450 cm w obwodzie, wysokość drzewa 30 metrów.

Na tyłach remizy strażackiej (100 m od kościoła) rośnie dąb szypułkowy „Mamut”.

GPS N 51°11′20.36″ , E 15°41′54.93″

Wysokość drzewa 28.5 m, obwód w pierśnicy 476 cm, wiek 300 lat.

Pomniki przyrody nieożywionej w gminie Warta Bolesławiecka reprezentowały „Głazy narzutowe w Warcie Bolesławieckiej„.