gmina Śmigiel | Pomniki przyrody

W epoce lodowej (plejstocenie) ponad 90% powierzchni obecnej Polski pokrył lądolód skandynawski. Lodowiec, oprócz wody w stanie stałym, transportował ogromne ilości materiału skalnego różnych frakcji: od drobnego piasku i żwiru, poprzez różnych wielkości kamieni, do ogromnych głazów. Po ustąpieniu (wytopieniu) lodu przywleczony materiał został zdeponowany najczęściej w postaci tzw. gliny zwałowej. Kamienie i większe głazy (eratyki) zbierane przez rolników z pól uprawnych to przeważnie fragmenty skał, których pierwotna lokalizacja to odległa o setki kilometrów Skandynawia. Czasami się zdarza, że zalegający na gruntach ornych głaz narzutowy jest zbyt masywny by usunąć go z pola i zalega na nim, przeszkadzając w pracach rolnych. Taka sytuacja ma miejsce w Jezierzycach, niewielkiej wsi położonej na wschodnim krańcu gminy Śmigiel (powiat kościański, wielkopolskie), nad jeziorem Jezierzyckim. Ogromny eratyk leży na polu, ok. 440 m na południowy – zachód od ostatnich zabudowań wsi.

GPS N 51°58’30.3″ , E 16°42’04.8″

Głaz z Jezierzyc nazywany Diabelskim Kamieniem mierzy w obwodzie 13 metrów, wysokość ok.1,5 metra.

Opisywany narzutniak jest od 1998 r. chroniony jako pomnik przyrody nieożywionej. Poszukiwanie głazu należy zaplanować na okres poza wegetacją uprawianych roślin.

Materiał budujący eratyk to gruboziarnisty granit skandynawski.

W oddalonej o 5 km od Śmigla wsi Żegrowo znajduje się unikalne w powiecie kościańskim (wielkopolskie) skupienie wiekowych dębów. Ochroną pomnikową objęto tu 12 dębów szypułkowych, a najokazalszy z nich o nazwie „Żegrowiak” mierzy w obwodzie niemal 8 metrów.

Drzewo rośnie tuż przy zakręcie drogi prowadzącej ze Śmigla do Żegrowa, na gruntach leśnych w oddz. 114 b.

GPS N 52°01’53″ , E 16°28’51″

Obok drzewa ustawiono tablicę na której umieszczono jego nazwę, lokalizację (oddz. 114 b), wysokość (24 m), obwód (810 cm) i szacunkowy wiek – 500 lat. Według pomiarów dokonanych w 2014 r. przez autorów książki „Drzewa Polski” Żegrowiak mierzy w pierśnicy 785 cm, podano też szacunkowy wiek – 400 lat.

Na pniu tego ogromnego dębu wisi klasyczna tabliczka z napisem „Pomnik Przyrody” oraz obrazek z wizerunkiem Matki Boskiej. Niestety, drzewo znajduje się w złej kondycji zdrowotnej – wnętrze pnia w znacznym stopniu jest wypróchniałe, odłamują się kolejne gałęzie.

Naprzeciwko Żegrowiaka rosną dwa pomnikowe dęby o obwodach 550 i 510 cm i szacowanym wieku 200 lat.

Niedaleko Żegrowiaka znajduje się brama do zespołu dworskiego otoczonego parkiem o powierzchni 3,60 ha. Tuż za nią znajdują się okazałe cisy pospolite, przy ścieżce prowadzącej do pałacu rośnie 6 pomnikowych dębów o obwodach 400 – 555 cm i szacunkowym wieku ponad 200 lat.

Pałac wybudowano w drugiej połowie XIX w., dawniej stanowił siedzibę nadleśnictwa, potem leśnictwa, obecnie wydaje się opuszczony. Przy drodze zachowały się resztki drugiej bramy parkowej.