Pomniki przyrody w gminie Polkowice (dolnośląskie).

Edytowano 04.04.2021 r. Gmina miejsko – wiejska Polkowice położona jest w północnej części województwa dolnośląskiego, w powiecie polkowickim. W zasadzie cały teren gminy znajduje się w zasięgu eksploatacji rud miedzi, wydobywanych i przerabianych przez KGHM Polska Miedź S.A. W krajobrazie gminy wyróżnia się silnie uprzemysłowione centrum – miasto Polkowice, otoczone mozaiką lasów (40% pow. gminy) i pól uprawnych (43% pow. gminy). Na terenie gminy istnieją zaledwie 3 pomniki przyrody ożywionej: pojedynczy okaz dębu szypułkowego, podwójna aleja dębowa o długości 795 m, obejmująca 346 egzemplarzy (w tym 345 dębów szypułkowych oraz 1 dąb czerwony) oraz grupowy pomnik przyrody o nazwie „Zadrzewienia śródpolne Komorniki – Trzebcz”, obejmujący dwie remizy śródpolne z 19 okazami dębów. To nietypowa sytuacja w województwie dolnośląskim gdzie 3 pomniki przyrody obejmują ochroną aż 366 drzew.

Wspomniany wyżej pojedynczy okaz pomnikowego dębu rośnie w kompleksie leśnym (oddz. 115 c) położonym na południe od wsi Żelazny Most (ok. 1,5 km od tartaku, boiska).

GPS N 51°27’46.45” , E 16°10’25.44”

Drzewo mierzy w obwodzie 360 cm, wysokość dębu 23 metry, wiek wg danych Nadleśnictwa Lubin 350 lat.

Unikalna, czterorzędowa aleja złożona głównie z dębów szypułkowych, znajduje się w Nowym Dworze – formalnie jest to część dużej wsi Jędrzychów. Do alei prowadzą drogowskazy, ustawione przy głównych skrzyżowaniach we wsi.

Lokalizację alei najlepiej oddaje mapka, będąca fragmentem tablicy usytuowanej na początku i końcu alei.

Początek alei znajduje się na skraju parku otaczającego pałac w Nowym Dworze.

Na ustawionych tablicach bardzo szczegółowo opisano ten pomnik przyrody.

Przedmiotem ochrony jest podwójna, czterorzędowa aleja o długości 795 m, złożona z 345 dębów szypułkowych oraz jednego dębu czerwonego. Obwód drzew mieści się w przedziale 80 – 306 cm, wysokość 17 – 27 m.

Koniec alei styka się z granicą lasu. Tu znajduje się ambona myśliwska oraz tablice informacyjne o treści identycznej jak na początku.

Trzecim pomnikiem przyrody w gminie Polkowice powołanym 27 sierpnia 2019 r. są dwie grupy (12 + 7) okazałych dębów szypułkowych o nazwie „Zadrzewienia śródpolne Komorniki – Trzebcz”. W nazwie pomnika przyrody zawiera się jego lokalizacja. 

tablice w pobliżu pomnika przyrodyZadrzewienia śródpolne - grupa drzew nr 1Zadrzewienia śródpolne - widok grupy nr 2 od wschodu

Dokładny opis oraz więcej zdjęć znajduje się w artykule „Zadrzewienia śródpolne Komorniki – Trzebcz„.

Zamkowa Góra w Wałbrzychu.

Malownicze ruiny zamku Nowy Dwór wznoszą się na szczycie Zamkowej Góry ( 618 m ), w południowej dzielnicy Wałbrzycha – Podgórze. Warownię wybudowano w XIV w. potem kilkukrotnie ją przebudowywano, po wojnie 30 – letniej opuszczona, zaczęła popadać w ruinę.

Do ruin prowadzi żółto znakowany szlak turystyczny, mający początek przy dworcu kolejowym PKP Wałbrzych Główny. Spacer ze stromym podejściem na szczyt Zamkowej Góry zajmuje ok 30 minut.

Niezwykle interesujące są skały na których posadowiono warownię. Stanowią rzadki przykład niemagmowej brekcji autoklastycznej w obrębie komina wulkanicznego. Autoklastyczna  (czyli utworzona na miejscu) brekcja powstała w wyniku rozkruszania skał osadowych budujących podnóże góry, przez olbrzymie ciśnienie wydobywających się z głębi ziemi gazów wulkanicznych a następnie zlepienie ich częściowo roztopionym spoiwem krzemionkowym. Przypomina nierównoziarnisty zlepieniec o przewadze spoiwa nad okruchami skalnymi.

Odsłonięcia tych ciekawych, górnokarbońskich form można zaobserwować na stromym zachodnim zboczu, wspinając się żółtym szlakiem na szczyt.

Kulisty kształt brekcji ( śr. 40 – 200 cm ) tłumaczy się wirowaniem materiału skalnego w powietrzu, wyrzuconego potężną siłą eksplozji wulkanicznej. Pęknięte lub zwietrzałe odsłaniają warstwową, koncentryczną strukturę, przypominającą rozwałkowane ciasto zwinięte w kulę.

Większe skałki odsłaniają się wyżej, przy gotyckiej bramie zamku.

Inne znajdziemy na dziedzińcu, w pobliżu wykutej w skale cysterny.

Stanowisko na Zamkowej Górze jest jedynym w Europie odsłonięciem niemagmowej brekcji w obrębie komina wulkanicznego i chronionej od 2008 r. jako pomnik przyrody. Pozostałe pomniki przyrody nieożywionej w Wałbrzychu, zostały opisane w artykułach Kamieniołom ryolitu na Barbarce w Wałbrzychu oraz Głaz narzutowy w parku w Wałbrzychu – Rusinowej.