Skamieniałe pnie w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu.

Zwykle powalone drzewo ulega powolnemu procesowi rozkładu pod wpływem warunków atmosferycznych, żerowania owadów oraz różnych mikroorganizmów, głównie grzybów i bakterii. Czasem jednak zdarza się, że zostanie ono szybko przykryte warstwą osadów (np. po powodzi) i odcięte od dopływu tlenu. W sprzyjających warunkach dochodzi wtedy do przemian chemicznych i mineralogicznych powodujących skamienienie. Proces ten zwany fosylizacją, polega na zastępowaniu materii organicznej substancją mineralną np. krzemionką (skrzemienienie, sylifikacja), węglanem wapnia (kalcytyzacja), siarczkiem żelaza (pirytazacja) lub przemianami prowadzącymi do wzrostu zawartości węgla (karbonizacja). Skamieniałe pnie drzew gatunków rosnących przed milionami lat można podziwiać tylko w kilku miejscach na Dolnym Śląsku, wspaniałe nagromadzenie tego typu szczątków znajduje się w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu.

Zbiór skamieniałych pni znajdziemy w dziale Alpinarium, przed profilem geologicznym wałbrzyskich złóż węgla kamiennego. Kolekcja liczy 22 sztuki, wszystkie posiadają status pomników przyrody nieożywionej. 

Na niektórych egzemplarzach bardzo dobrze widoczna jest struktura tkankowa drewna.

Warto również przyjrzeć się samemu profilowi, w który wkomponowano odciski i odlewy fragmentów pni. Uwagę zwraca dość mocne nachylenie warstw, utrudniające eksploatację wałbrzyskich pokładów węgla.

Jeszcze jeden skamieniały pień drzewa z wymarłego rodzaju Walchia (dawniej Dadoxylon) ustawiono w dziale Arboretum, obok pomnikowego platana klonolistnego.

Okaz mierzy 3 metry wysokości przy obwodzie 210 cm.

Tu również znakomicie jest widoczna struktura tkankowa.

Ciekawostką wrocławskiego Ogrodu Botanicznego są leżące w kilku miejscach kłody czarnego dębu. Odnajdowane w pokładach żwiru liczą sobie kilka tysięcy lat i są już częściowo skamieniałe. To cenny materiał do produkcji bardzo drogich mebli.

Zainteresowanych skamieniałymi drzewami odsyłam do artykułów Pomniki przyrody w Wałbrzychu – Śródmieście oraz Pomnikowe drzewa w Szklarskiej Porębie cz. I.

Ogród Botaniczny we Wrocławiu.

Pomniki przyrody w ogrodzie botanicznym? Tak! Wrocławski Ogród Botaniczny został założony  1811 r. (dział arboretum ok. 1830 r.), więc niektóre z posadzonych w tamtym czasie drzew mogły obecnie osiągnąć wiek 200 lat. Status pomników przyrody ożywionej posiada tu 26 drzew, głównie gatunków rodzimych (dęby, buki, cisy i sosny) oraz kilka egzotów. Mając trochę wolnego czasu po załatwieniu ważnej sprawy w stolicy Dolnego Śląska, wybrałem się z synkiem do tego wspaniałego miejsca. Byłem zachwycony gamą jesiennych kolorów.

Miałem wprawdzie przygotowaną listę pomnikowych okazów w ogrodzie, ale i bez niej bym sobie poradził – każde pomnikowe drzewo oznaczone jest stosowną tabliczką. W ich odnalezieniu pomagają również ustawione duże tablice z planem ogrodu.

Przy głównej alei pomiędzy kasami biletowymi, nad brzegiem stawu, rośnie miłorząb dwuklapowy. Pień porośnięty bluszczem mierzy w pierśnicy 255 cm, wysokość drzewa 23 metry.

W pobliżu rosną pomnikowe okazy cisa pospolitego o drzewiastej formie. Kilka w rzędzie na brzegu stawu, pozostałe po drugiej stronie alei, w sumie 8 szt. o obwodach 103, 117, 128, 132, 164, 171, 204, 164+104+ 36, 71+47+28 cm, przy wysokości 4 – 12 metrów.

Dalej dwa okazy sosny czarnej mierzące w pierśnicy 171 i 197 cm (wysokość 20 i 18 m).

Przy kasie biletowej od strony Ostrowa Tumskiego rośnie olbrzymi platan o obwodzie 519 cm i wysokości 35 m.

Idąc od niego alejką wzdłuż ogrodzenia natrafimy na pięknie ubarwionego jesienią tulipanowca amerykańskiego (obw. 282 cm, wys. 32 m). 

Spacerując dalej wzdłuż ogrodzenia możemy podziwiać okazałe dęby szypułkowe o obwodach 271, 306, 337, 386, 387, 456 cm. 

W dziale arboretum rosną 4 pomnikowe buki pospolite mierzące w obwodzie 244, 264, 274, 349 cm.

Tutaj też znajdziemy drugi pomnikowy okaz platana o pierśnicy 434 cm i wysokości 32 metry.

Warty uwagi jest również trójpienny okaz skrzydłorzecha kaukaskiego (obwód 207+274+303 cm).

Drugi pomnikowy miłorząb japoński rośnie przy bufecie. Obwód okazu 272 cm, wysokość 27 metrów.pomnikowy miłorzab dwuklapowy przy bufecie Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu

Ogród Botaniczny we Wrocławiu posiada również sporą kolekcję skamieniałych pni o statusie pomników przyrody nieożywionej, ale to temat na następny artykuł.