Pomnikowe drzewa Piechowic.

Piechowice – miasto i gmina położona pomiędzy Jelenia Górą a Szklarską Porębą. W granicach administracyjnych znajduje się znany Wodospad Szklarki (enklawa KPN) oraz rezerwat krokusów w Górzyńcu. W Piechowicach rośnie kilka pomnikowych drzew, najbardziej znanym jest 700 – letni cis.

Wjeżdżając do miasta od strony Sobieszowa (dzielnica Jeleniej Góry) mijamy widoczny po prawej stronie niewielki, trochę zaniedbany park. Pośród wielu interesujących drzew (okazałe buki, graby, dęby czerwone) ochroną pomnikową objęto jesion wyniosły o obwodzie 324 cm i wysokości 34 m. Pomnikowy egzemplarz jest łatwy do odnalezienia, ale trudny do sfotografowania w całości.

Piechowice - pomnikowy jesionpień pomnikowego jesionu z Piechowic

100 metrów dalej, przy ulicy Żymierskiego 12, nad strumykiem rośnie sędziwy cis.

Piechowice - pomnikowy cis pospolity

pomnikowe cisy z Piechowic

Pnie (229 i 159 cm obwodu) tego okazu rozdzielają się tuż przy powierzchni ziemi, dlatego w wielu opracowaniach jest mowa o dwóch cisach z Piechowic. Wysokość drzew to 13 i 11 m, obliczony przez C. Pacyniaka wiek to 520 lat (na tablicy obok mostku podano wiek 700 lat). O tym okazie wspominałem w artykule o dolnośląskich cisach.

Piechowice - pnie pomnikowych cisów

Jadąc dalej mijamy kościół parafialny, przekraczamy most na rz. Kamienna, za zakrętem odbijamy w prawo w ulicę Szkolną i na skrzyżowaniu w lewo, w ulicę 22 Lipca. Obok bloku znajduje się ogrodzony plac zabaw, na terenie którego rośnie pomnikowy buk pospolity.

Piechowice - pomnikowy buk

Obwód pnia wynosi 334 cm, wysokość ok. 30 metrów.

pomnikowy buk w Piechowicachpień pomnikowego buka z Piechowic

Wracamy na ulicę Żymierskiego, mijamy hutę szkła kryształowego „Julia” i skręcamy w prawo w dzielnicę Górzyniec. Przejeżdżamy pod estakadą i spoglądamy w prawo (ul. 1-go Maja ). Rośnie tam okazały dąb szypułkowy o obwodzie 354 cm i wysokości 28 m.

Piechowice - pomnikowy dąb

Piechowice - pień pomnikowego dębu

Korona tego drzewa jest dobrze widoczna z drogi do Szklarskiej Poręby (DK 3).

pomnikowy dąb rosnący przy estakadzie w Piechowicachkorona pomnikowego dębu widziana z DK 3

Znowu wracamy na główną ulicę miasta (Żymierskiego), posuwamy się w górę, przekraczamy most na Kamiennej i znajdujemy się na pętli autobusów MZK. W centralnym miejscu rośnie pomnikowa topola biała.

Uchwałą Rady Miasta Piechowice nr 94/XVI/2015 z dnia 3 grudnia 2015 r. pozbawiono topolę ochrony pomnikowej, po czym drzewo wycięto.

Okazały pień (445 cm) oznaczono stosowną tabliczką.

Ostatnie pomnikowe drzewo znajduje się w dzielnicy Michałowice. Skręcamy w lewo i drogą pełną zakrętów, pod tunelem wykutym w skale docieramy do Placu Wczasowego u zbiegu ulic Sudeckiej, Śnieżnej i Kolonijnej. Zjeżdżamy w dół ulicą Kolonijną (bardzo stromo !), przy budynku nr 8 rośnie pomnikowy dąb szypułkowy (jadąc z góry łatwo go przeoczyć).

pomnikowy dąb rosnący w Michałowicach

Michałowice - pomnikowy dąb

Wymiary tego drzewa to 383 cm w obwodzie i ok. 30 m. wysokości; mając na uwadze, że rośnie w niekorzystnych warunkach klimatycznych (ok. 650 m.n.p.m.) to bardzo przyzwoity wynik.

Michałowice - pień pomnikowego dębu

Dolnośląskie cisy.

Cis pospolity jest drzewem lub krzewem iglastym, zimozielonym, osiągającym wysokość do 27 m. Rośnie powoli, jego drewno o wąskim słoju jest bardzo twarde i używane było niegdyś do wyrobu łuków, kusz i strzał. Cała roślina, oprócz czerwonej osnówki otaczającej nasiono, zawiera trujący alkaloid taksynę. W Polsce cis znajduje się pod ścisłą ochroną gatunkową; istnieją rezerwaty chroniące skupiska tych ciekawych drzew (np. Rezerwat Cisy Staropolskie, Rezerwat Cisy Boleszkowickie), jednak najstarsze cisy znajdują się poza granicami rezerwatów.

Najstarszym cisem i jednocześnie najstarszym drzewem w Polsce jest okaz rosnący w Henrykowie Lubańskim. Aby do niego trafić, trzeba w Lubaniu skierować się na Węgliniec i na skrzyżowaniu we wsi skręcić w lewo. Następnie 3 kilometry jazdy wąską drogą prawie do końca wsi i po lewej stronie wypatrujemy cisa rosnącego blisko zabudowań gospodarczych. Wiek tego drzewa oceniany jest na ok. 1300 lat. Niestety staruszek już dogorywa, pień wewnątrz jest pusty, w ostatnich latach podjęto udane próby jego ratowania.

Dużo młodszy cis rośnie kilkanaście metrów powyżej starego cmentarza w Bystrzycy k. Wlenia (cmentarz ulokowany jest w środkowej części wsi, obok przystanku PKS 300-400 metrów powyżej zjazdu na Przeździedzę). Wiek omawianego drzewa przekracza 820 lat, w jego pniu znajdują się głębokie wnęki, w które jakiś żartowniś powpychał butelki po piwie. Więcej w artykule „Pomniki przyrody w gminie Wleń„.W Henrykowie (gmina Ziębice), w ogrodzie opackim, rośnie jeden z najstarszych cisów pospolitych w Polsce. Jego wiek to prawie 760 lat, obwód 340 cm, wysokość to 8 metrów.pomnikowy cis w ogrodzie opackim w Henrykowiepień ogromnego cisa w HenrykowieKolejny interesujący okaz znajduje się w Piechowicach k. Jeleniej Góry, za mostkiem obok przystanku PKS Piechowice Dolne przy ul. M. Żymierskiego. Z opisu znajdującego się na tablicy obok, można odczytać wiek cisa – 700 lat, 292 cm. obwodu, 10 m wysokości. Inne źródła (Cezary Pacyniak  „Najstarsze drzewa w Polsce „) szacuje wiek tego drzewa na ponad 500 lat. Więcej w artykule „Pomnikowe drzewa Piechowic„.

cis w Piechowicach od strony ulicy

cis w Piechowicach od strony podwórka

Prawie 700 lat ma cis, który rośnie na skarpie w Wałbrzychu – Sobięcinie  przy ul. W. Pstrowskiego 36. Drzewo zostało otoczone zostało płotkiem, ponadto rośnie w bardzo zakrzaczonym otoczeniu co bardzo utrudnia zrobienia sensownego zdjęcia. Więcej informacji w artykule „Pomniki przyrody w Wałbrzychu – Sobięcinie„.

Pomnikowy cis liczący 600 lat o nazwie „Bolko” rośnie w Świebodzicach, w dzielnicy Pełcznica, nad rzeką o tej samej nazwie. Aby do niego trafić, trzeba iść zielonym szlakiem ulicą S. Moniuszki w kierunku Wąwozu Książ lub zwiedzając słynny zamek zejść 1.5 km czerwonym szlakiem w dół (po drodze wiele ciekawych drzew). Więcej w artykule „Cis Bolko w Wąwozie Pełcznicy„.

cis Bolko

pień cisa Bolko

Powyższe zestawienie nie wyczerpuje tematu. Do  artykułu wybrałem cisy o najstarszej potwierdzonej metryce.