Pomniki przyrody w gminie Udanin (dolnośląskie).

Gmina Udanin położona jest w centralnej części województwa dolnośląskiego, w powiecie średzkim. Północną część gminy przecina autostrada A-4 (węzły Udanin i Jarosław), stwarzając dogodną komunikację ze stolicą Dolnego Śląska oraz innymi dużymi miastami (Wrocław ok. 42 km, Legnica ok. 28 km). Pod względem geograficznym teren gminy leży w obrębie dwóch jednostek morfologicznych: Wzgórz Strzegomskich, będących fragmentem Przedgórza Sudeckiego i Wysoczyzny Średzkiej (część Równiny Wrocławskiej). Udanin jest gminą wiejską o wybitnym charakterze rolniczym. Lasy i grunty leśne zajmują tu zaledwie 4,1% powierzchni gminy, natomiast użytki rolne – aż 86,8%. W takim układzie poszukanie pomnikowych drzew należy zawęzić do obszarów starodrzewia w zachowanych założeniach pałacowo – parkowych.

Na liście pomnikowych drzew gminy Udanin dominują platany klonolistne , niektóre z nich osiągnęły potężne rozmiary. Jeden z najpiękniejszych rośnie przy narożniku pałacu w Udaninie, będącego siedzibą spółki „Polboto – Agri”.

Wysokość pomnikowego drzewa wynosi 24 m, obwód 460 cm (wymiary tego drzewa i pozostałych pochodzą z rejestru RDOŚ).

Na granicy Udanina i wsi Piekary stoi opuszczony budynek dawnej szkoły. Budowlę otacza park, w którym na szczególną uwagę zasługują dwa okazałe klony srebrzyste, rosnące przy samym ogrodzeniu, od strony szosy. Jeden z nich o obwodzie 410 cm objęto ochroną pomnikową.                                                                                                                       

W zaniedbanym parku we wsi Konary rośnie gigantyczny wręcz okaz platana klonolistnego. Drzewo charakteryzuje się krótkim, pniem o obwodzie 630 cm, od którego już na wysokości poniżej 2 m odchodzą potężne konary.

Nieprzeciętny drzewostan możemy podziwiać w zabytkowym parku z pocz. XIX w. w Damianowie. Rośnie tu wiele okazałych drzew rodzimych gatunków (buki, dęby) o walorach pomnikowych, ponadto można odnaleźć egzemplarze rzadkich, egzotycznych taksonów: tulipanowców, cypryśników błotnych oraz grube okazy platanów klonolistnych. Ochroną pomnikową w parku objęto tylko jeden egzemplarz platana klonolistnego  rosnącego w centrum założenia parkowego, obok narożnika boiska.

Obwód tego drzewa wynosi 420 cm, wysokość 32 m.

Dwa inne, nie mniej okazałe platany, rosną w południowej części parku.

Pomnikowy dąb o obwodzie 410 cm rośnie przy drodze Damianowo – Księżyce, ok. 100 m od pierwszych zabudowań wsi Księżyce.

Dwa pomnikowe platany rosną w odległości 40 i 80 m od wschodniego skrzydła zrujnowanego pałacu w Pielaszkowicach. Masywniejszy, o obwodzie 540 cm i wysokości 29 m rośnie bliżej pałacu.

Drugi platan rośnie nad brzegiem niewielkiego cieku wodnego, jego obwód wynosi 320 cm, wysokość 29 m.

W zabytkowym parku w Pielaszkowicach rośnie jeszcze jeden platan, ponadto warto zwrócić uwagę (po sezonie wegetacyjnym, w lecie to istna dżungla) na okazy sosny wejmutki, dębów, modrzewi i resztek założeń alejowych na grobli pałacowej fosy.

Pomnikowy platan z Lechitowa (gm. Wąsosz, dolnośląskie).

Lechitów to niewielka wieś położona na prawym brzegu Baryczy, oddalona o 6 km na północny – zachód od Wąsosza (pow. górowski, dolnośląskie). Zabudowania sioła rozłożone są wzdłuż lokalnej drogi z Wąsosza do Góry. Na zachodnim krańcu wsi znajduje się zdewastowany park z XIX w. , na jego terenie można odnaleźć pozostałości pałacu i zabudowań folwarcznych. Na skraj dawnego założenia parkowego można dojechać brukowaną drogą, trzeba tylko pojechać prosto, zamiast skręcać w prawo (jadąc od Wąsosza) na ostrym zakręcie przy transformatorze.

Ozdobą parku jest rosnący w nim ogromny platan klonolistny – mało znany pomnik przyrody. Korona tego drzewa wyraźnie góruje nad drzewostanem.

GPS N 51°35′50″ , E 16°37′08″

Pomnikowy platan rośnie na krawędzi parku, kilkanaście metrów na prawo od drogi.

To olbrzymie drzewo najlepiej podziwiać po okresie wegetacyjnym. Latem dostępu do niego bronią gęste zarośla i pokrzywy, nie ma też mowy o zdjęciach z dalszych ujęć.

Platan z Lechitowa znajduje się w czołówce najgrubszych okazów tego gatunku na Dolnym Śląsku (6. miejsce). Jego obwód wynosi 720 cm, wysokość 36 m. Pomnikiem przyrody jest od 1998 r. Podany rejestrze wiek – 540 lat – jest mocno przesadzony. Najstarszy platan w Polsce (Olbrzym z Chojnej) liczy ok. 300 lat, przy obwodzie sięgającym prawie 11 m.

Opisywany platan jest jedynym pomnikowym drzewem w Lechitowie, jednak w parku rośnie kilka innych drzew, sędziwych drzew – głównie dębów, na które warto zwrócić uwagę. Godne odnalezienia są również zachowane fragmenty szpalerów oraz alei złożonych z sędziwych lip.