Park przypałacowy w Kolsku (pow. nowosolski, lubuskie).

Kolsko o wieś (siedziba gminy) położona w powiecie nowosolskim (lubuskie), przy drodze nr 315 Nowa Sól – Wolsztyn. W centrum miejscowości (przy ul. Piastowskiej)  znajdują się dwa sąsiadujące ze sobą obiekty zabytkowe: XVIII-wieczny kościół św. Jana Chrzciciela oraz pałac rodu von Klitzing, w którym dziś mieści się Zespół Edukacyjny.

pałac i kościół w Kolsku

Pałac w stylu późnego klasycyzmu powstał w pierwszej połowie XIX w., w 1867 r. do dworu dobudowano nowe skrzydło o cechach neogotyckich.

pałac w Kolsku

Równocześnie z rozbudową pałacu założono niewielki (obecnie 3,5 ha) park krajobrazowy, wykorzystując częściowo zastany drzewostan. Zasadniczym elementem kompozycyjnym założenia był ciek wodny zasilający ozdobny staw.

mostek w parku przypałacowym w Kolsku

W drzewostanie parku dominują gatunki liściaste z wyróżniającymi się okazami dębów szypułkowych. Warstwę runa oraz wiele drzew gęsto oplata bluszcz pospolity, nadając parkowi specyficzny klimat. Na południowym obrzeżu założenia (wzdłuż ulicy Parkowej) zachował się fragment alei grabowej.

park przypałacowy w Kolsku - dęby porośnięte bluszczemgraby na skraju parku w KolskuKolsko - aleja parkowa

Ochroną pomnikową w kolskim parku objęto 4 drzewa: dąb szypułkowy oraz 3 platany klonolistne. Pomnikowe okazy niestety nie zostały w żaden sposób oznakowane, mimo tego nie są trudne do odnalezienia i zidentyfikowania. Dąb o statusie pomnika przyrody posiada charakterystyczne zgrubienie u podstawy pnia.

park przypałacowy w Kolsku - pomnikowy dąbKolsko - pomnikowy dąb

Obwód tego okazu wynosi 440 cm, wysokość drzewa 26 metrów.

park przypałacowy w Kolsku - pień pomnikowego dębu

Idąc w kierunku wschodnim natrafimy na pomnikowy okaz platana klonolistnego o obwodzie 465 cm i wysokości ok. 26 metrów.

park przypałacowy w Kolsku - pomnikowy platan Ipark w Kolsku - pomnikowy platan Ipark przypałacowy w Kolsku - pień pomnikowego platana I

W założeniach parkowych platany klonolistne najczęściej sadzone są jako solitery, rozwijają wtedy szerokie korony i ukazują w pełni swój majestat. Jakim zamysłem kierował się projektant parku w Kolsku sadząc obok siebie dwa platany – to chyba pozostanie tajemnicą. Równie osobliwy był pomysł, by tylko jedno z tych drzew objąć ochroną pomnikową.

park przypałacowy w Kolsku - pomnikowy platan II

Para platanów rośnie blisko strumienia, pomnikowy okaz mierzy w obwodzie 296 cm, wysokość drzewa 24 metry.

pomnikowy platan II w Kolskupark przypałacowy w Kolsku - pień pomnikowego platana II

Ostatni pomnikowy platan rośnie na skraju parku, przy zabudowaniach gospodarczych na tyłach ulicy Krótkiej.

park przypałacowy w Kolsku - pomnikowy platan III

Okaz mierzy w obwodzie 400 cm (ok. 22 m wysokości), posiada charakterystyczny, bardzo długi konar wyrastający z dolnej części pnia.

park w Kolsku - pomnikowy platan IIIpomnikowy platan III w Kolskupark przypałacowy w Kolsku - pień pomnikowego platana III

Na uwagę zasługuje kilka innych drzew nie będących pomnikami przyrody, rosnących na terenie przyszkolnym. Poniżej okazały dąb zlokalizowany w pobliżu plenerowej siłowni.

Kolsko - okazały dąb rosnący przy boisku szkolnymokazały dąb przy boisku szkolnym w Kolskupień okazałego dębu rosnącego przy boisku szkolnym w Kolsku

Pomnikowe wymiary osiągnął również kasztanowiec biały rosnący na skraju parku.

Kolsko - okazały kasztanowiec

Pomnikiem przyrody był w przeszłości (na drzewie wisi tabliczka, ale brak drzewa w rejestrze) wspaniały dąb rosnący obok szkoły, tuż przy ul. Piastowskiej.

okazały dąb przy ul. Piastowskiej w Kolskupień dębu rosnącego przy ul. Piastowskiej w Kolsku

Pomniki przyrody w Jaworze (dolnośląskie).

Jawor to miasto (siedziba władz powiatowych) położone w środkowej części województwa dolnośląskiego, na Nizinie Śląsko – Łużyckiej. To miasto o długiej historii i równie długiej liście zabytków. Próba nawet pobieżnego ich omówienia wykracza poza objętość tego artykułu, dość wspomnieć tu o unikatowym Kościele Pokoju (bliźniaczy znajduje się w Świdnicy), rynku z ratuszem, kościele św. Marcina, zamku, pozostałościami obwarowań… Ogromnej ilości zabytków towarzyszy spora ilość pomników przyrody – ponad 30 pojedynczych egzemplarzy drzew oraz jedna aleja, złożona głównie z dębów szypułkowych, opisana dokładnie w artykule „Aleja dębowa w Jaworze„. Większa część jaworskich pomników przyrody uświetnia tutejszy Park Miejski, któremu poświęciłem poprzedni artykuł. Pozostałe egzemplarze drzew pomnikowych zlokalizowane są w centralnej i zachodniej części miasta. Najbliżej rynku, przy ul. Staromiejskiej 1, rośnie okazały dąb szypułkowy o obwodzie 350 cm i wysokości 20 m.

Na niezabudowanej przestrzeni pomiędzy ulicami Cicha i Łukasińskiego, rosną 2 pomnikowe drzewa: miłorząb dwuklapowy i cis pospolity.

Pień miłorzębu mierzy w obwodzie aż 550 cm, wysokość drzewa 22 metry.

Rosnący obok cis to drzewo o stożkowej koronie (wys. 9 m) i pojedynczym pniu o obwodzie 157 cm.

Na tyłach budynku przy ul. Strzegomskiej 1 rośnie pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 300 cm.

W podwórzu sąsiedniego budynku (Strzegomska 2a) rośnie platan klonolistny o obwodzie 413 cm i wysokości 22 m.

Pomnikowy dąb czerwony rośnie na terenie przedszkola przy ul. Chopina 11. Obwód okazu wynosi 317 cm, wysokość drzewa 19 m.

Dąb szypułkowy o obwodzie 380 cm rośnie obok budynku przy ul. Szpitalnej 12a.

Na tej samej posesji, przy budynkach gospodarczych, rośnie pomnikowy platan klonolistny o obwodzie 305 cm.

Pomnikowy dąb, o pniu (obwód 330 cm) niemal całkowicie pokrytym bluszczem, rośnie na tyłach posesji przy ul. Przyjaciół Żołnierza 9. Widać go dobrze z sąsiedniej posesji.

Kolejny pomnikowy dąb zlokalizowany jest przy ul. Piastowskiej 11. Obwód tego okazu wynosi 375 cm, wysokość 24 m.

Na ogrodzonej posesji przy ul. Armii Krajowej 7 rosną dwa pomnikowe drzewa. Bliżej płotu rośnie kasztanowiec biały o obwodzie 301 cm i wysokości 23 m, a obok budynku dąb szypułkowy o obwodzie 318 cm i wysokości 20 m.

pomnikowy kasztanowiec - ul. Armii Krajowej 7 w Jaworzepomnikowy dąb - ul. Armii Krajowej 7 w Jaworze

U zbiegu ulic Wrocławskiej i Reja znajduje się rozłożysty platan o statusie pomnika przyrody. Drzewo mierzy w obwodzie 340 cm, wysokość platana 20 m.

Dwa platany klonolistne rosną przy ul. Legnickiej 16, na terenie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego. Przez bramę widoczny jest tylko jeden okaz o obwodzie 342 cm.

Drugi o obwodzie 425 cm rośnie u podnóża skarpy, w głębi posesji.

Tabliczkami oznaczone są niektóre sędziwe lipy rosnące w Parku Pokoju, lecz nie figurują w oficjalnym rejestrze pomników przyrody.