Głazy narzutowe (inaczej eratyki, narzutniaki) to duże odłamki skalne wyrwane z podłoża i przetransportowane w plejstocenie na odległość wielu kilometrów przez lądolód skandynawski. Podczas wycofywania i topnienia lodowca były deponowane wraz z drobniejszym materiałem skalnym, żwirem, piaskiem i gliną. Eratyki były wykorzystywane przez człowieka już przed pięcioma tysiącami lat – budowano z nich m.in. megalityczne grobowce, kamienne kręgi. Najstarsze kościoły północnej i środkowej Polski murowano z wykorzystaniem obrabianych głazów narzutowych. Dość często eratyki wykorzystywane były i są nadal jako pomniki lub cokoły, na których eksponuje się pamiątkowe tablice lub inskrypcje. Taką też rolę przypisano ogromnemu głazowi w Drezdenku – mieście położonym na północno – wschodnim krańcu województwa lubuskiego – został on wydobyty w drugiej dekadzie XX w. podczas budowy drogi do Krzyża i z właściwą inskrypcją ustawiono go na początku owej drogi.
zdjęcie pochodzi ze strony Niemieckiego Centrum Dokumentacji Historii Sztuki
Po drugiej wojnie światowej gdy region znalazł się w granicach Rzeczpospolitej, niemiecki napisy częściowo zatarto a w ich miejsce zamontowano tablicę upamiętniającą 1000-lecie Państwa Polskiego oraz 20-lecie Polski Ludowej. Z tych względów nazywany był/jest Kamieniem Tysiąclecia.
W 2023 r. na głazie nie było już tablicy, a eratyk jest jedynie pomnikiem przyrody dokumentującym dotarcie na ten obszar lodowca skandynawskiego.
Opisywany narzutniak stoi w północnej części miasta, na skrzyżowaniu ulic Niepodległości i 29 Stycznia (Wschodniej), niedaleko mostu nad Notecią, naprzeciw firmy Victaulic Polska Sp. z o.o.
GPS N 52°50′54.5″ , E 15°50′08.7″
Status pomnika przyrody uzyskał już w 1966 r. na mocy Decyzji nr 86/66 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 24 marca 1966 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody ożywionej i nieożywionej. Obecnie obowiązującym aktem prawnym jest Rozporządzenie Nr 46 Wojewody Lubuskiego z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.
Pomnikowy narzutniak z Drezdenka mierzy w obwodzie 7,5 metra, wysokość głazu 4,0 metra, materiałem budującym jest różowo – szary granit, średnioziarnisty.
W odległości ok. 17 km od głazu z Drezdenka znajduje się inny pomnikowy eratyk o podobnych rozmiarach i zbliżonej historii. Obiekt zlokalizowany jest na skraju wsi Gardzko, w gminie Strzelce Krajeńskie i zostanie dokładnie opisany w kolejnym artykule.
