„Tańczący Bór” w Zielonej Górze (lubuskie).

Gdy ponad 10 lat temu odwiedzałem „Krzywy Las” k. Gryfina myślałem, że to jedyne takie, niepowtarzalne miejsce w Polsce. Z upływem lat poznawałem i opisywałem na blogu inne chronione w formie pomnika przyrody fragmenty leśne z wykrzywionymi i poskręcanymi sosnami: „Tańczące Sosny” w gminie Bojadła, „Sosnowe Wywijasy” w gminie Nowogród Bobrzański, „Kandelabry” w gminie Brody oraz „Leśne Kandelabry” w Nadleśnictwie Krzystkowice. Wiosną 2022 r. do tej grupy powierzchniowych pomników przyrody dołączył kolejny drzewostan sosnowy, któremu w uchwale nadano nazwę „Tańczący Bór”. Stanowisko zlokalizowane jest w Zielonej Górze, na terenie leśnym przylegającym od południa do drogi nr 32 (Trasa Północna), w pobliżu zjazdu z drogi ekspresowej S3.

GPS  N 51°57′21″ , E 15°32′24″

Tańczący Bór - mapa lokalizacyjna

Przedmiotem ochrony został objęty drzewostan o powierzchni 4.93 ha, porośnięty sosnami o fantazyjnie poskręcanych i powykrzywianych pniach. Co ciekawe, rosnące w sąsiadujących pododdziałach drzewa posiadają pokrój typowy dla sosen rosnących w zwarciu.

2. Tańczący Bór w Zielonej Górze1. Tańczący Bór w Zielonej Górze

3. Tańczący Bór w Zielonej Górze

4. Powierzchniowy pomnik przyrody Tańczący Bór

Podobnie jak w przypadku innych (wymienionych wyżej) chronionych pomnikowo wydzieleń leśnych przyczyna deformacji sosen nie jest jednoznacznie ustalona. Do możliwych czynników sprawczych można zaliczyć: porażenie przez szkodniki (skrętak sosny, zwójka sosnóweczka), spałowanie lub zgryzanie młodych drzew przez zwierzynę, celowe działanie człowieka.

5. Zielona Góra - Tańczący Bór6. Tańczący Bór w Zielonej Górze7. Tańczący Bór w Zielonej Górze8. Tańczący Bór w Zielonej Górze9. Tańczący Bór w Zielonej Górze10. Tańczący Bór w Zielonej Górze11. Tańczący Bór w Zielonej Górze

Ten kto wymyślił nazwę „Tańczący Bór” niewątpliwie był optymistą. W osobliwie powyginanych sosnach ujrzał zastygłe w tanecznym pląsie drzewa, kręcące wesołe wygibasy. A wiadomo, że taniec zwykle towarzyszy chwilom radosnym i szczęśliwym.

12. Tańczący Bór w Zielonej Górze13. Tańczący Bór w Zielonej Górze

14. Tańczący Bór w Zielonej Górze15. Tańczący Bór w Zielonej Górze16. Tańczący Bór w Zielonej Górze17. Tańczący Bór w Zielonej Górze18. Tańczący Bór w Zielonej GórzeW przypływie paskudnego humoru pesymista zobaczy w zniekształconych sosnach poskręcane w bólu drzewa, chorobowo zwyrodniałe, emanujące swoim wyglądem nieme cierpienie. Który z nich ma rację – pesymista czy optymista? Nie wiadomo, trzeba pojechać do Zielonej Góry i ocenić to indywidualnie.

19. Tańczący Bór w Zielonej Górze20. Tańczący Bór w Zielonej Górze21. Tańczący Bór w Zielonej Górze22. Tańczący Bór w Zielonej Górze23. Tańczący Bór w Zielonej Górze24. Tańczący Bór w Zielonej Górze

„Leśne Kandelabry” w Nadleśnictwie Krzystkowice (gm. Bobrowice, lubuskie).

Cenne drewno i stosunkowo szybki przyrost nawet na bardzo ubogich glebach, to ujęty w lakonicznym skrócie powód wielkiej popularności sosny zwyczajnej w polskich lasach. Na opisywanym w dzisiejszym artykule terenie Nadleśnictwa Krzystkowice udział sosny w drzewostanie sięga aż 93%. Rosnące w zwarciu światłolubne sosny wytwarzają zwykle długi, prosty pień, nazywany nieprzypadkowo strzałą. Czasem jednak nie wszytko idzie po myśli leśnika. Z powodu różnych chorób, pasożytów, względnie zniszczenia młodych pędów przez zwierzęta lub śnieg, pojedyncze egzemplarze drzew lub pewne obszary lasu rosną z objawami zaburzenia wzrostu. Fragment takiego lasu o nazwie „Leśne Kandelabry” chroniony jako powierzchniowy pomnik przyrody znajduje się ok. 3 km na wschód od Tarnawy Krośnieńskiej – niewielkiej wioski leżącej na prawym brzegu Bobru, w gminie Bobrowice (pow. krośnieński, lubuskie).

Do „Leśnych Kandelabrów” zlokalizowanych w oddziale 33 f można dojść na kilka sposobów. Chyba najlepiej zostawić auto przy ostrym zakręcie na wjeździe do Tarnawy Krośnieńskiej i maszerować drogą gruntową odchodzącą w lewo (na wschód). Po niecałych 400 m wychodzimy na rozległą, zagospodarowaną rolniczo polanę. Idziemy dalej ok. 600 m do granicy lasu, następnie po kilkudziesięciu metrach skręcamy w lewo, w drogę poprowadzoną wzdłuż młodnika. Po chwili dojdziemy do wygodnego duktu i skręcamy w prawo. Tym sposobem znaleźliśmy się na linii oddziałowej, białe słupki w rogu oddziałów stanowić będą punkty orientacyjne. Idziemy tak długo w kierunku wschodnim, aż dotrzemy do słupka z numerami  14/13/34/33 i po 50 m skręcamy w prawo w las. Już po kilkudziesięciu metrach powinniśmy zobaczyć pierwsze poskręcane sosny.

Idąc skośnie przez pododdział leśny odnajdziemy ustawioną obok drogi tablicę. Możemy się z niej dowiedzieć, że mamy do czynienia ze 145 – letnim zniekształconym drzewostanem, rosnącym na powierzchni 2,15 ha.

GPS N 51°54′48.5″ , E 15°10′58.3″

Warto się pokusić i spróbować odnaleźć najbardziej znaną w Kandelabrach sosnę, nazywaną przez leśników Ośmiornicą (nie należy jej mylić z sosną Ośmiornicą rosnącą przy drodze Brody – Proszów). Rośnie niedaleko tablicy i posiada charakterystyczny, widoczny z daleka pokrój.

Mimo niepodważalnych walorów przyrodniczych oraz właściwego oznakowania przez Nadleśnictwo Krzystkowice tego miejsca, „Leśne Kandelabry” od lat nie figurują w  rejestrze pomników przyrody województwa lubuskiego. Prawdopodobnie ten pomnik przyrody został pominięty przez Wojewodę Lubuskiego przy publikowaniu serii Rozporządzeń w 2006 r. Nadleśnictwo jako administrator tego terenu powinno wpłynąć na Radę Gminy Bobrowice, o przegłosowaniu uchwały przywracającej ochronę prawną tego niezwykłego fragmentu lasu.