Pomniki przyrody w gminie Mieroszów.

Gmina miejsko – wiejska Mieroszów jest gminą przygraniczną, wchodzącą w skład powiatu wałbrzyskiego, położoną w południowej części województwa dolnośląskiego. Lokalizacja na styku Gór Stołowych i Kamiennych sprawia, że region charakteryzuje niezwykle zróżnicowany krajobraz, chroniony w ramach Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich.

Obszar gminy Mieroszów urozmaicony jest ogromną ilością form geologicznych, przeważającą część powołanych pomników przyrody stanowią twory przyrody nieożywionej. Większość została już opisana na tym blogu, ale warto wspomnieć o nich raz jeszcze, w celu podsumowania informacji.

Najwyższe szczyty Gór Kamiennych, a w szczególności pasmo Gór Suchych, budują skały pochodzenia wulkanicznego. Wybitnym przykładem permskiej działalności wulkanicznej jest stromy szczyt Stożka Wielkiego (841 m n.p.m.), w całości chroniony jako pomnik przyrody. Stożek Wielki jest pozostałością dawnego komina wulkanicznego zbudowanego z latytów , przebijającego skały osadowe – iłowce i mułowce. Więcej zdjęć w artykule „Stożek Wielki w Górach Suchych„.

Na północnym stoku Suchawy (928 m n.p.m.) doszło w przeszłości do potężnych ruchów masowych. Silnie spękane, masywne latyty, budujące bardzo stromy wierzchołek uległy oberwaniu, tworząc efektowne urwisko skalne, a w dolnej części zbocza potężne gołoborze. „Czerwone Skałki” to najbardziej widowiskowy, a przy tym najtrudniej dostępny pomnik przyrody. Więcej informacji w artykule „Czerwone Skałki w Górach Suchych„.

Potężne osuwisko podziwiać można również na sąsiedniej Kostrzynie. Nie jest ono tak widowiskowe jak na Suchawej, ponieważ zbocze porośnięte jest lasem. Status pomnika przyrody posiada ostaniec zwany Małpią Skałką – opisany dokładnie w artykule „Małpia Skałka na zboczu Kostrzyny (Góry Suche)„.

Geneza powstania „Szczelin Wiatrowych” – unikalnego w skali kraju pomnika przyrody – również związana jest z ruchami masowymi. W szczelinach powstałych w partiach wierzchołkowych Lesistej Wielkiej i Małej zachodzi cyrkulacja powietrza. Dokładna lokalizacja i opis dojścia w artykule Szczeliny Wiatrowe” na Lesistej Wielkiej (Góry Kamienne).

Zachodnia część gminy Mieroszów obejmuje swym zasięgiem pasmo Zaworów, stanowiących północny kraniec Gór Stołowych. Zbudowane są ze skał osadowych, głównie z piaskowców. Pomnikami przyrody są tu ostańce skalne zlokalizowane między Różaną a Łączną, których wysokość dochodzi do 20 m. Więcej informacji i zdjęć w artykule „Czartowskie Skały„.

(Edytowano 28.08.2021 r.) Pomniki przyrody ożywionej w gminie Mieroszów reprezentują trzy obiekty. Pierwszy z nich – dąb szypułkowy – zlokalizowany jest przy ul. Mickiewicza 1A w Mieroszowie, tuż przy skrzyżowaniu z ul. Słowackiego.

ul. Mickiewicza w Mieroszowie - pomnikowy dąb szypułkowypomnikowy dąb przy ul. Mickiewicza w MieroszowieMieroszów - pomnikowy dąb z ul. Mickiewicza

Dąb przez mieszkańców nazywany Adam mierzy w obwodzie 417 cm, szacowany wiek ok. 140 lat. Pomnikiem przyrody został ustanowiony na mocy Uchwały nr XXI/146/2020 Rady Miejskiej Mieroszowa z dnia 25 czerwca 2020 r.

pień pomnikowego dębu szypułkowego z Mieroszowapień pomnikowego dębu z Mieroszowa

Unikalna w skali województwa a nawet całego kraju jest ogromna lipa drobnolistna, która rośnie przy kościele w Unisławiu Śląskim. Drzewo mierzy w obwodzie 877 cm, szacowany wiek ok. 400 lat. Drzewo to opisywałem w artykule „Pomnikowa lipa w Unisławiu Śląskim„.

Pomnikiem przyrody jest również skupisko cisów o średnicy ok. 18 m i wysokości do 5 m, zlokalizowane w Sokołowsku przy ul. Głównej 29 (dawne sanatorium „Chrobry”).

Małpia Skałka na zboczu Kostrzyny (Góry Suche).

Góry Suche to jedno z nielicznych miejsc w Sudetach, gdzie ruchy osuwiskowe odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu krajobrazu górskiego. Ruchom masowym sprzyja tutaj specyficzna budowa geologiczna i bardzo strome nachylenia stoków.  Występuje tu ok. 20 osuwisk o różnej wielkości i wyglądzie, powstałych w czasach przedhistorycznych. Z racji tematyki tego bloga, omówione zostaną formacje chronione jako pomniki przyrody. Najbardziej spektakularnym przykładem są Czerwone Skałki – urwiste ostańce poosuwiskowe na stoku Suchawy, opisane w poprzednim artykule. Podobne formy, choć zdecydowanie mniej efektowne możemy odnaleźć na sąsiedniej Kostrzynie, z pomnikowym ostańcem zwanym Małpią Skałką. Na szczyt Kostrzyny prowadzi niebieski szlak turystyczny z Sokołowska do schroniska „Andrzejówka”.

 Podczas męczącej drogi można zaobserwować nieliczne, malownicze ryolitowe skałki. Uciążliwe podejście wynagrodzą wspaniałe widoki.

Po krótkim odpoczynku wracamy w kierunku Włostowej, by po kilkudziesięciu metrach skręcić w prawo w kierunku ukrytych w lesie skałek.

Najbardziej charakterystyczna jest Małpia Skałka – pomnik przyrody nieożywionej. Patrząc na skałę z boku można od biedy dopatrzeć się zarysu małpiej głowy.

Zbudowana jest ze skał pochodzenia wulkanicznego – latytów zalbityzowanych, wyrastając z usypiska tufów na wysokości ok. 850 m.

Otaczający Małpią Skałkę drzewostan odbiera wiele z atrakcyjności tego miejsca. Przesłonięte lasem formacje skalne są znacznie trudniejsze do sfotografowania i chyba dlatego mało znane i rzadko opisywane.

Poniżej Małpiej Skały znajduje się usypisko głazów oderwanych z baszt skalnych stojących wyżej. Osuwisko to również chronione jest jako pomnik przyrody nieożywionej. Badania prowadzone na sąsiedniej Suchawie (Przyroda Sudetów tom 15, 2012 r.), dowiodły współczesną aktywność osuwiska, objawiającą się charakterystycznie wygiętym pniem drzewa poddanemu naciskowi. Dobitny przykład takiego zachowania odnalazłem właśnie na stoku Kostrzyny.