Pomniki przyrody w Wałbrzychu – Śródmieście.

Wałbrzych jest największym miastem w Sudetach, niesłusznie jeszcze kojarzonym z brudem przemysłu węglowego i koksowniami. W rozległym mieście (85 km²) otoczonym stromymi wzniesieniami Gór Wałbrzyskich, znajdują się 4 parki miejskie oraz liczne tereny leśne. Najcenniejsze walory przyrodnicze chronione są w rezerwacie  „Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha” oraz na obszarach  Książańskiego Parku Krajobrazowego, Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich i Obszaru Chronionego Krajobrazu „Kopuły Chełmca”.

Ochroną pomnikową w Wałbrzychu objęto ponad 50 pojedynczych lub grup drzew, 3 pomnikowe aleje (Pomnikowe aleje przy Zamku Książ) oraz 3 pomniki przyrody nieożywionej ( Kamieniołom ryolitu na Barbarce w Wałbrzychu, Głaz narzutowy w parku w Wałbrzychu – RusinowejZamkowa Góra w Wałbrzychu ). W dzisiejszym artykule (pierwszym z cyklu opisującym poszczególne dzielnice Wałbrzycha) opiszę drzewa rosnące w śródmiejskiej części miasta.

Na tyłach budynku przy ul. Matejki 5, tereni jednostki Państwowej Straży Pożarnej rośnie okaz miłorzębu dwuklapowego.

Drzewo wysokie na 17 m, obwód pnia 190 cm.

Obok resztki pomnikowego platana o obwodzie 303 cm. W zasadzie drzewo kwalifikuje się do zniesienia ochrony.

Decyzją Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 27.03.2014 r. drzewo utraciło status pomnika przyrody i zostanie/zostało wycięte.

Na tej samej ulicy ( Matejki 2 ) rośnie pomnikowy grab pospolity.

Decyzją Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 27.03.2014 r. drzewo utraciło status pomnika przyrody i zostanie/zostało wycięte.

Drzewo posiada pień o obwodzie 245 cm, przy wysokości 20 m.

Warto zwrócić uwagę na leżące przed Muzeum Regionalnym (ul. 1-go Maja 9) skamieniałe pnie drzew.

W bardzo złym stanie jest pomnikowa robinia akacjowa, znajdująca się na skwerze przy ul. Limanowskiego 7.

Decyzją Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 27.03.2014 r. drzewo utraciło status pomnika przyrody i zostanie/zostało wycięte.

Drzewo zostało mocno ogłowione, z pierwotnych 20 m wysokości zostało może 5. Obwód pnia 347 cm.

Poza ścisłym centrum miasta, na skraju Lasu Komunalnego, w pobliżu bloku mieszkalnego ul. Okrzei 1, znajduje się grupa 3 pomnikowych buków pospolitych.        GPS N 50°45′47.01″ , E 16°17′25.75″ . Trzeba zejść schodkami przy działkach ogrodowych (płot z paroma setkami kołpaków samochodowych), dalej ścieżką do wąwozu.

Buki są wysokie na  ponad 30 m, o obwodach 428, 465, 507 cm. Pnie dwóch buków mocno uszkodzone, środkowy porośnięty ogromnymi hubami.

Zamkowa Góra w Wałbrzychu.

Malownicze ruiny zamku Nowy Dwór wznoszą się na szczycie Zamkowej Góry ( 618 m ), w południowej dzielnicy Wałbrzycha – Podgórze. Warownię wybudowano w XIV w. potem kilkukrotnie ją przebudowywano, po wojnie 30 – letniej opuszczona, zaczęła popadać w ruinę.

Do ruin prowadzi żółto znakowany szlak turystyczny, mający początek przy dworcu kolejowym PKP Wałbrzych Główny. Spacer ze stromym podejściem na szczyt Zamkowej Góry zajmuje ok 30 minut.

Niezwykle interesujące są skały na których posadowiono warownię. Stanowią rzadki przykład niemagmowej brekcji autoklastycznej w obrębie komina wulkanicznego. Autoklastyczna  (czyli utworzona na miejscu) brekcja powstała w wyniku rozkruszania skał osadowych budujących podnóże góry, przez olbrzymie ciśnienie wydobywających się z głębi ziemi gazów wulkanicznych a następnie zlepienie ich częściowo roztopionym spoiwem krzemionkowym. Przypomina nierównoziarnisty zlepieniec o przewadze spoiwa nad okruchami skalnymi.

Odsłonięcia tych ciekawych, górnokarbońskich form można zaobserwować na stromym zachodnim zboczu, wspinając się żółtym szlakiem na szczyt.

Kulisty kształt brekcji ( śr. 40 – 200 cm ) tłumaczy się wirowaniem materiału skalnego w powietrzu, wyrzuconego potężną siłą eksplozji wulkanicznej. Pęknięte lub zwietrzałe odsłaniają warstwową, koncentryczną strukturę, przypominającą rozwałkowane ciasto zwinięte w kulę.

Większe skałki odsłaniają się wyżej, przy gotyckiej bramie zamku.

Inne znajdziemy na dziedzińcu, w pobliżu wykutej w skale cysterny.

Stanowisko na Zamkowej Górze jest jedynym w Europie odsłonięciem niemagmowej brekcji w obrębie komina wulkanicznego i chronionej od 2008 r. jako pomnik przyrody. Pozostałe pomniki przyrody nieożywionej w Wałbrzychu, zostały opisane w artykułach Kamieniołom ryolitu na Barbarce w Wałbrzychu oraz Głaz narzutowy w parku w Wałbrzychu – Rusinowej.