Pomniki przyrody w Ławszowej (gm. Osiecznica).

Ławszowa to duża wieś w gminie Osiecznica (pow. bolesławiecki), ukryta pośród rozległych kompleksów leśnych Borów Dolnośląskich. Na rogatkach wsi witają przyjezdnych fantazyjne rzeźby – z miejsca mamy wrażenie że jesteśmy tu mile widziani.

Tablice informacyjne oraz drogowskazy na każdym większym skrzyżowaniu pomogą nam zapoznać się ze wszystkimi atrakcjami Ławszowej.

Przy tak skrupulatnym kierowaniu turystów po ciekawych miejscach Ławszowej, zdziwił mnie brak informacji na drogowskazach o pomnikowych drzewach rosnących na terenie wsi. A przecież sędziwe drzewa z pewnością są przedmiotem dumy mieszkańców, godnym szerszego upowszechniania i podziwiania. Najłatwiej odnaleźć pomnikowy dąb szypułkowy „Ogrodnik” o obwodzie 462 cm, rosnący w prawobrzeżnej części wsi, w pobliżu starego cmentarza z krzyżem pojednania w murze.

GPS N 51°23′32.65″ , E 15°25′04.56″

Na prawym brzegu Kwisy, około 800 m na południe od ostatnich zabudowań, po lewej stronie drogi oznakowanej jako ścieżka rowerowa, rosną dwa sędziwe dęby. Pierwszy, dość mocno uszkodzony, to dąb „Partyzantów”. Choć posiada stosowną tabliczkę, nie figuruje w rejestrze dolnośląskich pomników przyrody.

W pobliżu rośnie pomnikowy dąb „Sokół” o obwodzie 400 cm.

GPS N 51°23′01.89″ , E 15°25′51.76″

Kilkanaście okazałych drzew (w tym dwa pomnikowe dęby i jedna brzoza) rośnie w opuszczonej kolonii Budków (Hasenau, Zajęcze Błonia), znajdującej się na prawym brzegu Kwisy, ok 1,8 km na północ od ostatnich zabudowań. Dotrzemy tam skręcając w asfaltową drogę (pomiędzy budynkami 93 i 105) przechodzącą później w gruntową, prowadzącą na skraj lasu. Dalej mijamy niewielki staw i rosnący na zboczu ciekawy zrost sosny z dębem.

Po krótkim marszu droga wyraźnie opada z terasy nadzalewowej w dolinę Kwisy. Tam przy ruinach domostw (zdjęcia zrujnowanej osady tutaj), po prawej stronie traktu, rośnie oznaczony nieczytelną już tabliczką dąb – być może jest to „Jędrek” o obwodzie 360 cm.

GPS N 51°24′30.65″ , E 15°24′40.86″

100 m na północny – wschód od niego rośnie pomnikowy dąb szypułkowy „Wawrzek” o obwodzie 385 cm.

GPS N 51°24′32.39″ , E 15°24′43.46″

Poniżej, na skraju rozległej polany, stoi obłamana pomnikowa brzoza brodawkowata „Wiotka” o obwodzie 260 cm. Drzewo jest w opłakanym stanie i nie wiadomo czy jeszcze żyje. Duża to strata, bowiem na Dolnym Śląsku tylko 5 brzóz posiada status pomnika przyrody.

GPS N 51°24′37.01″ , E 15°24′38.26″

Piękne dęby składają się na aleję biegnącą środkiem polany.

Nieczytelną tabliczkę posiada dąb rosnący przy leśnej drodze, ok. 200 m na północny – wschód od pomnikowej brzozy.

GPS N 51°24′44.51″ , E 15°24′48.16″

Obok rosną jeszcze dwa równie okazałe dęby.

Dużą ilość pomnikowych drzew można podziwiać w opuszczonej wsi Luboszów (obecnie kolonia Ławszowej) zlokalizowanej w pobliżu autostrady A – 18. Będzie to temat kolejnego artykułu.

Pomniki przyrody w Przejęsławiu (gm. Osiecznica).

Przejęsław to wieś w gminie Osiecznica (woj. dolnośląskie) położona w Borach Dolnosląskich, po obu stronach rzeki Kwisy. Czysta rzeka i duże kompleksy leśne to główne atuty przyrodnicze wsi. Nad Kwisą rośnie wiele okazałych dębów, jednak te o statusie pomników przyrody rosną poza asfaltowymi drogami i ich odnalezienie wymaga nieco wysiłku.

Przegląd pomnikowych drzew rosnących w granicach administracyjnych Przejęsławia zaczniemy od południowego krańca wsi. W pobliżu posesji nr 88 na prawym brzegu Kwisy, rośnie pomnikowy dąb szypułkowy „Junak”.

GPS N 51°21′19.95″ , E 15°25′29.36″

Okaz mierzy w pierśnicy 390 cm, wysokość dębu 24 metry.

Również na prawym brzegu Kwisy, po prawej stronie szerokiej leśnej drogi (znakowana ścieżka rowerowa) z Przejęsławia w kierunku Ławszowej, leży powalony pomnikowy świerk pospolity „Basior” o obwodzie 330 cm. W niektórych wykazach podawana jest błędna lokalizacja pomiędzy Przejęsławem a Kliczkowem.

Pozostałe pomnikowe dęby rosną na północnym krańcu wsi, w promieniu kilkuset metrów od komina byłej papierni (obecnie teren elektrowni wodnej).

600 m na północ od komina, w oddziale leśnym położonym wyspowo pośród pól uprawnych, rośnie dąb szypułkowy „Olgierd”.

GPS N 51°22′38.75″ , E 15°25′31.72″

Obwód pnia wynosi 400 cm, wysokość drzewa 20 metrów.

Przechodząc na drugą stronę Kwisy przez tamę elektrowni, dotrzemy do kolejnych pomnikowych drzew. Kierując się na wschód mijamy rosnący na skarpie okazały dąb.

Nieco dalej, w widłach leśnych dróg, można podziwiać pomnikowy dąb szypułkowy „UNESCO”.

GPS N 51°22′20.75″ , E 15°25′58.23″

Okaz mierzy 485 cm w pierśnicy, wysokość drzewa ok. 20 metrów.

Kierując się leśną drogą w kierunku Ławszowej (na północ) dotrzemy do rosnących na skraju polany 2 dębów „ONZ”.

GPS N 51°22′35.85″ , E 15°25′52.23″

Dęby mierzą ponad 415 cm w obwodzie, szacowany wiek 300 lat.

Po przeciwnej stronie tej rozległej polany rosną kolejne pomnikowe dęby, ale już w granicach administracyjnych Ławszowej. Omówię je szczegółowo w kolejnym artykule.