Sosna „Rzepicha” – najgrubsza sosna pospolita w Polsce (gm. Sulechów, lubuskie).

Publikując kilka lat temu artykuł o „Waligórze” opisałem ją jako okaz sosny pospolitej o największym w naszym kraju obwodzie. Już wtedy trwał spór o to, czy tytuł tej najgrubszej nie powinna posiadać rosnąca w ten samej gminie sosna „Rzepicha”. Zmierzony bezkrytycznie na wysokości pierśnicy obwód „Waligóry” (625 cm) okazał się sprzeczny z zasadami dendrometrii stosowanymi dla drzew wielopniowych. Pomiary dokonane przez autorów książki „Drzewa Polski” (2016 r.) dały wynik 534 cm dla „Waligóry” i 554 cm dla „Rzepichy” i właśnie ta sosna jest obecnie uważana za najgrubszą.

W przeciwieństwie do „Waligóry„, która rośnie blisko ruchliwej szosy, do „Rzepichy” jest dość trudno trafić. Rośnie ona na terasie zalewowej Odry, na skraju zagajnika i podmokłej łąki, w pobliżu bajora (prawdopodobnie starorzecza), pomiędzy miejscowościami Pomorsko a Górki Małe (gmina Sulechów, lubuskie). Do samej sosny nie prowadzi żaden znakowany szlak a nawet większa droga polna. Szukając „Rzepichy” jechałem drogą 278 od Pomorska w stronę Sulechowa, przed miejscowością Laskowo skręciłem za drogowskazem (Cigacice 9 km) w prawo. Przy tym skrzyżowaniu rośnie sosna oznaczona tabliczką „pomnik przyrody”, której nie udało mi się odnaleźć w rejestrze.

Dalej brukowaną drogą do torów kolejowych, następnie ok. 2,2 km częściowo utwardzoną drogą do skrzyżowania leśnych duktów (GPS N 52°02′29.3″ , E 15°33′10.2″). Tu zostawiamy auto i dalej piechotą w prawo, w drogą prowadzącą w dół, w kierunku Odry. Po wyjściu z lasu dalej drogą biegnącą przez rozległą łąkę i po ok. 450 m w lewo, w kierunku wspomnianego wcześniej starorzecza (ok. 200 m) i słabo widocznej na tle zieleni poszukiwanej sosny.

GPS N 52°02′11.1″ , E 15°32′48.1″

„Rzepicha” posiada 5 pni rozdzielających się na wysokości ok. 1,7 m. Odziomek jest nieregularny i guzowaty, rozszerzający się ku górze. W takiej sytuacji pomiar obwodu należy przeprowadzić w najwęższym miejscu między pierśnicą a poziomem gruntu, w tym przypadku znajduje się on na wysokości 0,4 m, zaś wynik pomiaru to 554 cm. Podany na tablicy wymiar 568 cm (w rejestrze 570 cm) odnosi się do bezkrytycznego  pomiaru na wysokości 130 cm. Tabliczka przybita do drzewa podaje wymiar bliższy prawdy.

W pobliżu „Rzepichy” rośnie wiele innych okazałych sosen oraz kilkanaście pomnikowych dębów. Niestety zabrakło mi czasu by je sfotografować. Może jeszcze kiedyś tam wrócę i napiszę artykuł o tych okazach.

Pomniki przyrody w Pomorsku (gm. Sulechów, lubuskie).

(Edytowano 17.08.2022 r.) W województwie lubuskim istnieją cztery przeprawy promowe przez Odrę: w Połęcku, Brodach, Pomorsku i Milsku. O promie w Brodach wspominałem w artykule „Pomnikowa topola czarna przy promie w Brodach„. Prom w Pomorsku znajduje się 4 km na wschód od Brodów, w ciągu drogi wojewódzkiej 281.

Ciekawym obiektem w Pomorsku jest kościół rzymskokatolicki (dawniej ewangelicki) pw. św. Wojciecha – budowla neogotycka z 1858 r.

Starszym zabytkiem jest pałac z XVIII w. przebudowany w 1870 r. i po II wojnie światowej. Obecnie mieści się tu szkoła i biblioteka.

Pałac otacza park o powierzchni 6,9 ha założony w końcu XVIII w., następnie przekształcony w XIX w. W drzewostanie założenia parkowego przeważają gatunki liściaste, do ochrony pomnikowej powołano 3 drzewa. Najokazalszym jest dąb szypułkowy o obwodzie 611 cm i wysokości 29 m.

Park w Pomorsku - pomnikowy dąb

Przy cieku wodnym należy szukać pomnikowej olszy czarnej. Choć jest to popularny, krajowy gatunek drzewa rosnący na wilgotnych stanowiskach, rzadko jest obejmowany ochroną pomnikową.

  Olsza mierzy w obwodzie 371 cm, wysokość drzewa 26 metrów.

Po pomnikowym świerku pozostała tylko niewysoka karpa. Uchwałą nr 0007.304.2021 Rady Miejskiej w Sulechowie z dnia 19 stycznia 2021 r. drzewo zostało wykreślone z listy pomników przyrody.

Na uwagę zasługują również: piękny buk w odmianie czerwonolistnej oraz okazałe kasztanowce.

Grupę 3 pomnikowych dębów (jeden uschnięty) można odnaleźć na terenie leśnym zlokalizowanym na północ od Pomorska (oddz. 313j) , na prawo od drogi Pomorsko – Brzezie.

GPS N 52°03′44″ , E 15°28′44″

Najgrubszy w tej grupie dąb mierzy w obwodzie 620 cm, wysokość drzewa 30 metrów.

Rosnący obok drugi pomnikowy dąb mierzy w obwodzie 481, wysokość okazu 31 metrów.

pomnikowy dąb koło Pomorskalas k. Pomorska - pierwszy z pomnikowych dębówPomorsko - pierwszy z pomnikowych dębów

Rosnący w pewnym oddaleniu od pary opisanych wyżej pomnikowych dębów trzeci egzemplarz jest całkowicie uschnięty i pozbawiony kory. Pień mierzy w obwodzie 478 cm, wysokość 20 metrów.

GPS N 52°03′45.4″ , E 15°28′46.1″

Pomorsko - uschnięty pomnikowy dąbuschnięty pomnikowy dąb w PomorskuPomorsko - pień uschniętego dębuNiedaleko Pomorska rośnie słynna sosna pospolita „Rzepicha”, uważana za najgrubszą w Polsce. Więcej o niej w następnym artykule.