Pomniki przyrody na cmentarzu w Lubaniu.

Początek listopada to w naszej tradycji czas, w którym odwiedzamy groby naszych bliskich, ozdabiamy je kwiatami, zapalamy znicze. Pogrążeni w zadumie rzadko zwracamy uwagi na zieleń cmentarną, a jest to ważny element który buduje właściwy nastrój refleksji, ciszy, spokoju i mistycyzmu. Rosnące w nekropoliach drzewa niejednokrotnie osiągają rozmiary pomnikowe. Ogromna lipa rośnie na przykościelnym cmentarzu w Unisławiu Śląskim, status pomników przyrody posiadają również lipy w Grębocicach, Łagowie i Kotliskach. Do cmentarzy prowadzą również pomnikowe aleje kasztanowcowe w Jaworzynie Śląskiej i Grodowcu, stare lipy składają się na aleję prowadzącą do mauzoleum w Jałowcu. Na Dolnym Śląsku najwięcej pomnikowych drzew rośnie na cmentarzu w Lubaniu, znajdziemy tu 6 pomnikowych obiektów, dodatkowo dwa egzemplarze rosną po zewnętrznej stronie ogrodzenia nekropolii. Wspomniane miejsce spoczynku znajduje się przy ul. Wrocławskiej (droga 357 do Nowogrodźca).

60 m za główną bramą cmentarza, przy północnej ścianie kaplicy rośnie pomnikowy cyprysik groszkowy „Piotr”.

Obwód okazu 171 cm, wysokość 17 m, wiek 140 lat.

Drugie pomnikowe drzewo tego gatunku, w odmianie pierzastej, znajdziemy w środku kwatery nr 1, 40 m od głównej alei cmentarza. Drzewu nadano imię „Piastun”, obwód w pierśnicy 188 cm, wysokość 13 m, wiek 150 lat.

W tej samej kwaterze odnajdziemy pomnikowy cyprysik Lawsona „Prymas”.

Obwód okazu 139 cm, wysokość 20 metrów, wiek 120 lat.

Symboliczne dla terenów cmentarnych są odmiany zwisające, płaczące (Pendula) drzew liściastych. Na lubańskim cmentarzu (kwatera 2 ) znajdziemy pomnikowy buk „Bogusław” w tej właśnie odmianie.

Egzemplarz mierzy 297 cm w obwodzie, wysokość 22 metry, wiek 140 lat.

Ogrodzenie cmentarza w wielu miejscach gęsto oplata bluszcz pospolity, również objęty ochroną pomnikową.

Po zewnętrznej stronie ogrodzenia cmentarza, przy bocznym wyjściu od strony ul. Cmentarnej rosną 2 pomnikowe buki pospolite. Pień pierwszego częściowo porasta bluszcz.

 Obwód w pierśnicy wynosi 321 cm, wysokość drzewa 23 m, wiek 130 lat.

Kilkanaście metrów obok rośnie drugi pomnikowy buk o dwóch trwale zrośniętych pniach. 

Okaz mierzy w obwodzie 372 cm, wysokość drzewa 23, wiek 130 lat.

 Po drugiej (wschodniej) stronie ul. Wrocławskiej, na lewo od wejścia na starą część cmentarza, rośnie pomnikowy klon jawor „Charon”.

Nieco pochylony egzemplarz mierzy w obwodzie 270 cm, wysokość 24 m, wiek 140 lat.

Orzesznik siedmiolistkowy w Lubaniu.

Jedyny na Dolnym Śląsku pomnikowy orzesznik siedmiolistkowy, rośnie na Kamiennej Górze w Lubaniu. Przy wyszczególnianiu pomnikowych drzew tego parku w poprzednim artykule, celowo pominąłem opis tego okazu, uznając że zasługuje na szersze omówienie. Rzeczony orzesznik siedmiolistkowy o nazwie „Jerzy”, odnajdziemy po prawej stronie alejki, prowadzącej od cmentarzyka i nieczynnego basenu do amfiteatru i dalej do Alei Kombatantów.

Gatunek ten należący do rodziny orzechowatych, pochodzi z Ameryki Północnej gdzie dorasta do 30 m wysokości.

Pień zwykle jest prosty, wysoko oczyszczony z bocznych gałęzi, kora łuszczy się charakterystycznie wąskimi pasmami.

Liście duże, nieparzystopierzaste 7 – listkowe, jedne z największych u orzeszników.

Omawiany okaz ma 23 metry wysokości, 237 cm w pierśnicy, 140 lat. Korona luźna, silnie ulistniona, bez posuszu. Jeden z konarów po wichurze uległ obłamaniu.

Lubański orzesznik siedmiolistkowy owocuje, orzechy podobne do orzechów włoskich posiadają grubą zieloną okrywę rozpadającą się po dojrzeniu.

Łupina orzecha jest bardzo twarda, dziadek do orzechów nie poradził sobie z nią, ale młotek okazał się skutecznym narzędziem. Z kilkunastu owoców które udało mi się zebrać pod drzewem, tylko dwa nie były puste w środku. W smaku bardzo podobne do świeżego (nie ususzonego) orzecha włoskiego.

Wg. autorów „Wędrówki po dolinie rzeki Kwisy”, lubański orzesznik siedmiolistkowy jest najgrubszym przedstawicielem tego gatunku w Polsce.