Pomnikowy dąb ze wsi Lipki Małe (gm. Santok, lubuskie).

Najgrubszym i najstarszym drzewem gminy Santok (pow. gorzowski, lubuskie) jest dąb szypułkowy rosnący w miejscowości Lipki Małe – niewielkiej wsi położonej na lewym (południowym) brzegu Noteci, która stanowi tu granicę z powiatem strzelecko -drezdeneckim. Pomnikowy okaz rośnie na łące, tuż przy gruntowej drodze, ok. 130 m od skrzyżowania z drogą prowadzącą do kościoła.

GPS  N 52°45′49.7″ , E 15°32′58.7″

Lipki Małe - pomnikowy dąb

Lipki Małe - pomnikowy dąb widziany od południaLipki Małe - pomnikowy dąb widziany od strony zachodniejpomnikowy dąb ze wsi Lipki MałeLipki Małe - pomnikowy dąb widziany od strony wschodniej

Dąb rosnąc na otwartej przestrzeni rozwinął szeroką koronę, z małą ilością posuszu. W dolnej części pnia znajduje się ogromna dziupla. Zmurszała i zbyt wątła tkanka drzewna nie wytrzymała ciężaru masywnego odgałęzienia, wyrastającego od głównego pnia na wysokości ok. 4 metrów. Obłamanie ogromnego konaru nastąpiło przed 2014 r., urwana część u dołu oparła się o ziemię, a od góry zakotwiczyła się w dziupli.

Lipki Małe - obłamany konar od pnia pomnikowego dębuobłamany konar pomnikowego dębu z Lipek Małychdąb z Lipek Małych - obłamany olbrzymi konar

Wspomniany wyżej ubytek jest bardzo rozległy, w jego wnętrzu pomieściło by się kilka dorosłych osób. Dziupla zostało poddana konserwacji w 2010 r.

Lipki Małe - ogromna dziupla w pniu pomnikowego dębu

Lipki Małe - górna część dziupli pomnikowego dębuLipki Małe - wnętrze dziupli pomnikowego dębu

Pomiar obwodu pnia na wysokości 130 cm dokonany pod koniec maja 2023 r. dał wynik 797 cm; wysokość drzewa 27 metrów, szacunkowy wiek ok. 350 lat.

Lipki Małe - pień pomnikowego dębuLipki Małe - mierzenie obwodu pomnikowego dębuLipki Małe - pomiar obwodu pomnikowego dębu

Obok pnia ustawiono tablicę opisującą parametry wiekowego dębu.

Lipki Małe - tablica na tle pnia pomnikowego dębuLipki Małe - tablica przy pomnikowym dębie

Opisywany dąb z Lipek Małych uzyskał status pomnika przyrody w 1971 r. Aktualna podstawa prawna utrzymująca ochronę pomnikową to Rozporządzenie nr 29 Wojewody Lubuskiego z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Lipki Małe - tabliczka na pniu pomnikowego dębu

Pomnikowy dąb na cmentarzu we wsi Gościnowo (gm. Skwierzyna, lubuskie).

Gościnowo to niewielka wieś położona w gminie Skwierzyna (pow. międzyrzecki, lubuskie), ok. 11 km na północny – zachód od Skwierzyny i 13 km na południowy – wschód od Gorzowa Wielkopolskiego. W centrum miejscowości, po przeciwnych stronach drogi biegnącej przez wioskę, znajdują się dwa cmentarze: starszy – ewangelicki – to teren zdewastowany i zarośnięty, zachowało się tylko kilka nagrobków i płyt, młodszy – katolicki – jest nadal użytkowany. Tu też ustawiono obelisk poświęcony dawnym mieszkańcom Gościnowa (niem. Alexandersdorf), żołnierzom poległym na różnych frontach w latach 1914–1920.

pomnik na cmentarzu w Gościnowie

Przy samym ogrodzeniu cmentarza znajduje się jeszcze jeden pomnik szczególnie ważny dla miłośników sędziwych drzew, czyli pomnik przyrody ożywionej. Jest nim potężny dąb szypułkowy o imponujących rozmiarach, bardzo dobrze widoczny z drogi.

Gościnowo - pomnikowy dąb od strony drogipomnikowy dąb z Gościnowapomnikowy dąb na cmentarzu w Gościnowie

Gościnowo - pomnikowy dąb od strony cmentarza

Drzewo uzyskało status pomnika przyrody już w 1966 r. na mocy Decyzji nr 86/66 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 24 marca 1966 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody ożywionej i nieożywionej. Obowiązującym obecnie aktem prawnym jest Rozporządzenie Nr 46 Wojewody Lubuskiego z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Gościnowo - pomnikowy dąbGościnowo - pomnikowy dąb na cmentarzu we wsi Gościnowo

Pomiar obwodu pnia wykonany pod koniec maja 2023 r. dał wynik 662 cm. Różni się on od danych figurujących w RDOŚ – 620 cm i w centralnym rejestrze – tu podano aż 685 cm! Wysokość okazu ok. 20 metrów, szacowany wiek 300 – 350 lat.

Gościnowo - pomiar obwodu pomnikowego dębuGościnowo - pień pomnikowego dębu od strony cmentarza

Drzewo zostało oznakowane tabliczką starego wzoru, przybitą do pnia od strony drogi.

Gościnowo - pień pomnikowego dębu od strony drogiGościnowo - tabliczka na pniu pomnikowego dębu

Korona dębu została zredukowana, ślady po cięciach chirurgicznych powoli zarastają kalusem.

Gościnowo - ślady po cięciach w koronie pomnikowego dębu