Góra Kryształów Gipsowych w Chotlu Czerwonym (gm. Wiślica, świętokrzyskie).

Ponidzie to niezwykle malowniczy i bogaty kulturowo obszar słynący ze złóż gipsu, którego miąższość we wschodniej części powiatu buskiego dochodzi do 37 metrów. Efektowne kryształy gipsów w formie tzw. „jaskółczych ogonów” odsłaniają się w wielu miejscach i bywają chronione w formie rezerwatów przyrody, bądź pomników przyrody nieożywionej. Najłatwiej dostępne i równocześnie wyjątkowo zachwycające stanowisko z kryształami gipsów dochodzących do 3 metrów wysokości znajduje się  we wsi Chotel Czerwony (gmina Wiślica, pow. buski, świętokrzyskie), tuż poniżej kościoła św. Bartłomieja górującego nad zabudową sioła.

GPS N 50°22′46.3″ , E 20°42′26.8″

1. Wieś Chotel Czerwony2. Chotel Czerwony - kościół górujący nad wsią.

By podziwiać tutejsze cuda przyrody nieożywionej nie trzeba nawet wysiadać z samochodu, odsłonięcie geologiczne jest dobrze widoczne z parkingu pod kościołem. Na jego początku znajduje się „Grota kryształów gipsowych” – wykuty w skałach korytarz długi na ok. 20 metrów, zwany przez miejscowa ludność „kuchnią proboszcza”. Wejście do groty jest niemożliwe, dostępu do środka broni metalowa krata z kłódką.

3. Grota Kryształów Gipsowych poniżej kościoła w Chotlu Czerwonym4. Grota Kryształów Gipsowych w Chotlu Czerwonym

5. Wnętrze Groty Kryształów Gipsowych w Chotlu Czerwonym

Skały gipsowe odsłaniają się w południowo – zachodnim zboczu, na skarpie poniżej kościoła, wzdłuż biegnącej po łuku asfaltowej drogi.

6. Pomnikowe odsłonięcie gipsów w Chotlu Czerwonym

7. Wychodnia gipsów poniżej kościoła w Chotlu Czerwonym8. Pomnikowa wychodnia gipsów poniżej kościoła w Chotlu Czerwonym

Nazwa geostanowiska – Góra Kryształów Gipsowych – ujęta w tytule tego artykułu ma swoje uzasadnienie, na ścianach skalnych widoczne są ogromne kryształy gipsów szklicowych, nazywanych „jaskółczymi ogonami”. Ta niezwykle spektakularna forma osiąga tu wysokość nawet 3,5 metra.

9. Jaskółcze ogony w Chotlu Czerwonym10. Kryształy gipsów w kształcie jaskółczych ogonów

Stanowisko posiada status pomnika przyrody nieożywionej od 2 października 1987 r. Ochroną pomnikową objęto całe odsłonięcie o długości ok. 40 metrów i wysokości do 4 metrów.

11. Chotel Czerwony - próg skalny zbudowany z gipsów

Gdzieś w połowie długości znajduje się ściana na której widoczna jest zwietrzała forma gipsów, mniejsze partie erozyjne znajdują się na całej długości pomnikowego progu skalnego.

12. Chotel Czerwony - ściana zwietrzałego gipsu13. Partie zwietrzałego gipsu

Najokazalsze kryształy można podziwiać na krańcu odkrywki, na wysokości zachodniej elewacji kościoła.

14. Odsłonięta ściana gipsowa poniżej kościoła w Chotlu Czerwonym15. Chotel Czerwony - odsłonięty fragment serii gipsowej badenu16. Pomnik przyrody nieożywionej poniżej kościoła w Chotlu Czerwonym17. Trzymetrowe kryształy gipsu szklicowego w Chotlu Czerwonym18. Gipsy szklicowe w Chotlu Czerwonym

„Jaskółcze ogony” powstały na dnie wysychającego, kilkumetrowej głębokości morza, w którym nie było już zwykłej wody morskiej, ale skoncentrowana solanka. Ich wiek szacuje się na środkowy miocen (baden), ok. 14 mln lat temu.

20. Chotel Czerwony - ogromne kryształy gipsów w pomnikowej wychodni19. Chotel Czerwony - jaskółcze ogony21. Krawędź pomnikowej wychodni gipsów poniżej kościoła w Chotlu Czerwonym22. Krawędź pomnikowej wychodni poniżej kościoła w Chotlu Czerwonym

Warto również odwiedzić znajdujący się na wzgórzu kościół pw. św. Bartłomieja, wzniesiony w latach 1440 – 1450 w stylu gotyckim. Na portalu południowej kruchty wyryte są obrysy stóp, których znaczenia nie udało się do dzisiaj ustalić.

23. Kościół św. Bartłomieja w Chotlu Czerwonym

24. Chotel Czerwony - portal na kościele25. Chotel Czerwony - obrysy stóp na portalu kościoła26. Chotel Czerwony - obrysy stóp na portalu kruchty

Kryształy gipsów szklicowych w Chotlu Czerwonym można jeszcze podziwiać w rezerwacie przyrody Przęślin, znajdującym się 700 m na wschód od kościoła.

27. Rezerwat Przęślin w Chotlu Czerwonym

Dodaj komentarz