Źródło Tarnówki (Dzdzenicy) w Domaniewicach (gm. Wolbrom, małopolskie).

Zgodnie z definicją źródła są to naturalne, skoncentrowane, samoczynne wypływy wód podziemnych na powierzchnię terenu. W Polsce występują we wszystkich regionach geograficznych, jednak najliczniej na obszarach wyżynnych i górskich, zbudowanych ze skał węglanowych. Źródła, w odczuciu społecznym, dostarczają wody wysokiej jakości, określenie „woda źródlana” stanowi często synonim wody czystej, czasem wręcz uzdrawiającej. Z tego tytułu od zawsze istniała naturalna potrzeba ochrony źródeł, ujęć wodnych, studni itp. Obowiązująca obecnie Ustawa o ochronie przyrody z 2004 r. (oraz poprzednia z 1991 r.) dopuszcza ochronę źródeł w formie pomnika przyrody. Na obszarze Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej znajduje się wiele krynic objętych ochroną pomnikową, w samym powiecie olkuskim istnieje 6 pomnikowych źródeł. Jednym z najlepiej zachowanych naturalnych wypływów wód podziemnych na całym obszarze Jury jest stanowisko w Czarnym Lesie, na terenie wsi Domaniewice. Aby do niego trafić należy we wschodniej części Domaniewic skręcić w drogę oznaczoną na skrzyżowaniu drogowskazem „Dolina Wodącej”, po ok. 2,2 km jazdy w kierunku północnym docieramy na skraj lasu, tam w prawo i po 100 m znajdziemy miejsce odpoczynku z tablicą informacyjną.

GPS  N 50°24′50.7″, E 19°40′11.2″

miejsce odpoczynku przy źródle Tarnówkitablica przy źródle Tarnówki

Kilka metrów dalej przygotowano schody z barierką ułatwiające zejście do niszy źródłowej.

źródło potoku Tarnówka pomnik przyrody nieożywionej - źródło Tarnówkiźródło potoku Dzdzenicapomnikowe źródło potoku Tarnówkanisza źródliskowa potoku Dzdzenica

Z niszy wypływa woda o temperaturze 8 – 9°C, mineralizacja 300 mg/l, pH 7,4; wydajność źródła 10 – 25 l/s. Warstwę wodonośną stanowią górnojurajskie wapienie skaliste (malm).

nisza źródłowa potoku Tarnówkaźródło Tarnówki - miejsce wypływu wody

W wodach źródlanych skupia się duża populacja zimnolubnych form organizmów reliktowych o nazwie wypławek alpejski.

tablica przy źródle Dzdzenicy

Tarnówka (Sączenica, Dzdzenica, Struga z pod Domaniewic) jest potokiem o długości 13 km; w miejscowości Golczowice wpada do Białej Przemszy, ta łączy się z Czarną Przemszą tworząc Przemszę, która jest dopływem Wisły.

potok Tarnówka dwa metry poniżej źródłapotok Tarnówka (Dzdzenica)

Dodaj komentarz