Źródło Jerzy w Brzoskwini (gm. Zabierzów, małopolskie).

Brzoskwinia to wieś położona na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, w gminie Zabierzów (pow. krakowski, małopolskie). Południowo – zachodnią część miejscowości przecina Autostrada A-4, cała wieś znajduje się na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. W Brzoskwini ma swój początek/koniec czarny szlak turystyczny (prowadzący do stacji kolejowej w Rudawie), który przy remizie spotyka się ze szlakiem niebieskim prowadzącym do malowniczej Doliny Brzoskwinki. Źródło tego potoku znajduje się w centrum Brzoskwini, przy ul. Na Źródła.

GPS N 50°05′36.7″ , E 19°42′55.2″

Brzoskwinia - ul. Na Źródła

Brzoskwinia - widok ogólny na źródło Jerzy

Wypływ wody dający początek potokowi Brzoskwinka posiada nazwę Źródło Jerzy lub Źródło Jerzego. Woda wypływa spod skały zbudowanej z górnojurajskiego wapienia skalistego. Od 31.01.2002 r. źródło jest chronione jako pomnik przyrody nieożywionej, aktualny akt prawny potwierdzający ochronę pomnikową to Uchwała nr XXXIV/396/21 Rady Gminy Zabierzów z dnia 21 grudnia 2021 roku w sprawie pomników przyrody znajdujących się na terenie Gminy Zabierzów.

Brzoskwinia - źródło JerzyBrzoskwinia - pomnikowe źródło Jerzyautor przy pomnikowym źródle Jerzy

Obok skałki ze źródłem ustawiono tablicę opisującą chronione geostanowisko.  Możemy z niej wyczytać, że jest źródło podzboczowe, szczelinowo – krasowe, o  wydajności w 1973 r. – 3,5 l/s, w 1999 r. – 2,9 l/s, w 2011 r. woda nie wydobywała się, a w 2014 r. kształtowała się na poziomie 1 l/s. Wypływająca woda posiada temperaturę ok. 9 °C, mineralizacja wynosi 301 mg/l, pH – 7,2.potok Brzoskwinka wypływający ze źródła Jerzy

Brzoskwinia - tablica przy pomnikowym źródletablica przy pomnikowym źródle Jerzy

Źródło zostało częściowo obudowane betonowym murkiem, przez co zatraciło nieco walory krajobrazowe. Nisza źródłowa jest niewielka, wypreparowana w wapiennej skale, dno pokryte piaskiem.

woda wypływająca ze źródła Jerzy

nisza źródłowa potoku Brzoskwinkanisza źródła Jerzy

Wąska struga wody wyciekająca ze źródła po kilkunastu metrach przepływa pod asfaltową drogą i płynie dalej korytem wyłożonym ażurowymi płytami betonowymi.

potok Brzoskwinka 2 metry za źródłem

potok Brzoskwinka 50 metrów za źródłem

Źródło Jerzy stanowi jedno z dwóch początkowych wypływów potoku Brzoskwinka – lewobrzeżnego dopływu Sanki o długości 8,29 km i powierzchni zlewni 19,88 km².

Źródło św. Huberta (gm. Dąbrowa, kujawsko – pomorskie).

Drugim pomnikiem przyrody nieożywionej w gminie Dąbrowa (pow. mogileński, kujawsko – pomorskie) po opisanym w poprzednim artykule głazie narzutowym Kamienny Dom jest Źródło św. Huberta. Wypływa ono ze wschodniego zbocza rynny Jeziora Ostrowieckiego, około 600 m na północny wschód od ośrodka wypoczynkowego w Wiktorowie. Dojazd do drogi leśnej prowadzącej do pomnikowego źródła oznakowany został drogowskazami.

GPS 52°49’23.5″N 17°51’49.7″E

Drogowskaz do pomnikowego źródła św. Huberta

W dalszą drogę leśnym duktem udajemy się kierowani następnym drogowskazem.

Drogowskaz do źródła św. Huberta

Po przejściu ok. 500 metrów wypatrujemy ustawionej po lewej stronie tablicy edukacyjnej z mapą i opisem geostanowiska.

zejście do źródła św. Hubertatablica przy źródle św. Hubertafragment tablicy przy źródle św. Huberta

Schodzimy ścieżką w dół w kierunku jeziora i po 20 metrach ujrzymy kamienną obudowę źródła w kształcie kapliczki i wypływającą z niego żółto zabarwioną wodę.

GPS 52°49’37.8″N 17°51’43.3″E

pomnikowe źródło św. Hubertakamienna obudowa źródła św. Huberta

Źródło św. Huberta posiada status pomnika przyrody już od 01.04.1955 r. na mocy Komunikatu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w sprawie uznania za pomniki przyrody, aktualna podstawa prawna do jego ochrony to  Rozporządzenie Nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.

źródło św. Hubertawoda wypływająca ze źródła św. Huberta

Woda ze źródła wypływa z wydajnością 8 litrów na minutę, zima raczej nie zamarza. Zawiera dużo żelaza, którego związki wytrącają się w cembrowinie i na dnie koryta odprowadzającego wodę.

wnętrze obudowanego źródłażelazista woda wypływająca ze źródławypływ wody ze źródła św. Huberta

Woda ze źródła św. Huberta nie pokonuje długiej drogi, już po ok. czterdziestu metrach wpływa do Jeziora Ostrowieckiego.

źródło św. Huberta - woda wpływająca do jeziora

Poniżej źródła znajduje się młaka – niewielki zabagniony teren zasilany z drobnych wysięków, ze względu na położenie na wypłaszczonym terenie odpływ wody jest utrudniony.

młaka poniżej źródła św. Huberta