Powierzchniowy pomnik przyrody „Kandelabry” w gminie Brody.

„Kandelabry” to jeden z 5 powierzchniowych pomników przyrody w gminie Brody (powiat żarski, lubuskie). Ochroną pomnikową objęto tu fragment sosnowego lasu o fantazyjnie powyginanych pniach, administrowany przez Nadleśnictwo Lubsko, leśnictwo Zasieki, oddział 358f. Znalezienie tego niezwykle atrakcyjnego pomnika przyrody jest niestety dość trudne. Problemem jest położenie w dużym kompleksie leśnym, z dala od dostępnych dróg jezdnych. Przed planowanym wyjazdem należy sobie bezwzględnie  wydrukować mapę z zaznaczonymi oddziałami leśnymi, numerowane słupki w narożach oddziałów stanowią właściwie jedyne punkty orientacyjne.

GPS N 51°43′30″ , E 14°42′43″

Istnieją dwa punkty wyjścia do „Kandelabrów”, oba łączy szutrowa droga leśna, oznaczona od strony szosy Zasieki – Brody drogowskazem „Do punktu czerpania wody” (naprzeciw niewielkiego parkingu w pobliżu wsi Marianka, z wiatą, ławeczkami i kolorowymi tablicami). Pieszo lub rowerem pokonujemy 3,3 km, tuż przed przejazdem kolejowym skręcamy w lewo i dalej linią oddziałową do słupka 359/358/389.  W głębi oddziału, pomiędzy sosnami o typowym pokroju, wyróżniają się egzemplarze o silnie wykrzywionym pniu.

Bliższa droga prowadzi od strony wsi Brożek, polecana dla zmotoryzowanych turystów. W pobliżu wioski zlokalizowana jest stara fabryka materiałów wybuchowych, której fragment został przystosowany do gry w paintballa. Kierowani drogowskazami „Gotcha” dojeżdżamy do budynku hotelu (obok wysoki słup antenowy). Tam na parkingu zostawiamy auto, przechodzimy przez przejazd kolejowy za którym skręcamy w prawo i dalej 400 m do rogu oddziału 358. Skręcając w lewo dotrzemy do umieszczonych na skraju lasu tablic.

Przedmiotem ochrony jest fragment 85-letniego, sosnowego lasu o pow. 3,37 ha. Zwykle uznawane za tajemnicze wygięcie dolnych części pni sosen, jest tu tłumaczone szkodami wyrządzonymi przez motyla zwójkę sosnóweczkę oraz od zwierzyny płowej (spałowanie, zgryzanie).

W tym samym kompleksie leśnym (2 km w linii prostej, 3 km idąc liniami oddziałowymi) znajduje się drugi powierzchniowy pomnik przyrody o nazwie „Bór Suchy”. Więcej o nim w następnym artykule.

Kłęk kanadyjski przy ul. Pocztowej w Legnicy.

Na terenie zieleni urządzonej przyległej do Zamku Piastowskiego w Legnicy można odnaleźć wiele pomnikowych egzemplarzy drzew („Pomnikowe drzewa przy Zamku Piastowskim w Legnicy). Oprócz gatunków rodzimych, takich jak: klon jawor, klon pospolity, rosną tu również mniej znane, egzotyczne gatunki drzew: sofora japońska, skrzydłorzech kaukaski, platan klonolistny (przy hotelu „Qubus”). Do tej grupy zalicza się bardzo rzadko spotykany w Polsce kłęk kanadyjski – pomnik przyrody rosnący przy skrzyżowaniu ulic: Pocztowej i Nowej.

Okaz mierzy 338 cm w obwodzie, wysokość drzewa 23 metry.

Kłęk kanadyjski Gymnocladus dioica (zwany też amerykańskim) jest sporadycznie spotykanym w Polsce drzewem. Myślę, że warto bliżej zapoznać się z tym gatunkiem. Pochodzi ze środkowej i wschodniej części Ameryki Północnej. Posiada duże, podwójnie pierzaste liście, o długości do 1 m. Rozwijają się późno, bo w drugiej połowie maja, jesienią przebarwiają się na żółty kolor.

Kwiaty niewielkie, białawe, promieniste; nie należą raczej do ozdobnych.

Owocem są grube, twarde, ciemnobrązowe strąki o długości do 25 cm. Zwykle wiszą na drzewie przez zimę, stopniowo opadając aż do wiosny.

Podczas suchego lata 2015 r. nie nabrały imponującej wielkości. Udało mi się na szczęście wygrzebać fragment owocu z poprzedniego sezonu.

Na Dolnym Śląsku tylko dwa egzemplarze kłęka kanadyjskiego objęto ochroną pomnikową, oba rosną w Legnicy. Drugi okaz opisałem w artykule „Pomnikowe drzewa przy II LO w Legnicy„.