Dla przeciętnego turysty Warlubie (siedziba gminy, pow. świecki, woj. kujawsko – pomorskie) ma niewiele do zaoferowania – zabytków w miejscowości niewiele, a te istniejące są dość przeciętne. Zupełnie inaczej mają się sprawy gdy odwiedzający tę dużą wieś o zabudowie małomiasteczkowej jest miłośnikiem przyrody, a w szczególności sędziwych drzew. To właśnie w okolicach Warlubia rośnie obecnie najstarszy w Polsce dąb szypułkowy o nazwie Jan Kazimierz, a w jego sąsiedztwie cztery inne, kilkusetletnie egzemplarze Quercus robur, wszystkie zostały opisane w artykule z 2015 r. „Bąkowskie Dęby w gminie Warlubie„. W samym Warlubiu do ochrony pomnikowej powołano dwa dęby szypułkowe o obwodach 280 i 446 cm rosnące przy ul. Bąkowskiej 42 (o nich niżej), oraz aleję złożoną głównie z dębów szypułkowych, która będzie głównym tematem dzisiejszego artykułu. Początek alei znajduje się poza terenem zabudowanym przy ul. Bąkowskiej, będącej częścią drogi wojewódzkiej nr 391 w kierunku Rulewa.
GPS N 53°34′51.2″, E 18°37′10.8″
Na początku i na końcu pomnikowej alei ustawiono tablice, niewiele one mają wspólnego z ministerialnym wzorem, ale przynajmniej wiadomo co jest chronione.
Aleja jest chroniona w formie pomnika przyrody na mocy Rozporządzenia nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.
We wspomnianym wyżej akcie prawnym ochroną objęto 37 drzew, w tym: 22 dębów szypułkowych, obwody od 372 do 135 cm, 10 jesionów wyniosłych, o obwodach od 232 do 145 cm, 4 dębów bezszypułkowych o obwodach od 310 do 382 cm, 1 klon zwyczajny o obwodzie 178 cm.
Uchwałą nr XXIV/136/2016 Rady Gminy Warlubie z dnia 25 października 2016 r. w sprawie zniesienia form ochrony przyrody z trzech drzew pomnikowych w alei przydrożnej przy ulicy Bąkowskiej w miejscowości Warlubie zniesiono ochronę z trzech drzew: dwóch dębów szypułkowych i jednego jesionu wyniosłego. Tym samym aleja obecnie liczy 34 okazy drzew.
Stan zdrowotny poszczególnych drzew w alei jest bardzo zróżnicowany: od okazów zdrowych po egzemplarze zamierające lub martwe. Najzdrowsze i najgrubsze dęby znajdują się na początku alei – tu mają nieograniczony dostęp do wody opadowej – w dalszej, zabudowanej części ulicy Bąkowskiej system korzeniowy przesłonięto kostką chodnikową i asfaltem, zostawiając drzewom tylko wąski pasek zieleni.
Koniec alei oznaczony tablicą znajduje się tuż za jednostką Straży Pożarnej, ok. 80 m przed skrzyżowaniem z ul. Wiejską.
Więcej zdjęć alei można zobaczyć na blogu Pawła Lenarta w artykule „Pomnikowa aleja dębowa w Warlubiu„.
Wspomniana wyżej para pomnikowych dębów rośnie na tej samej ulicy co opisana aleja w tym artykule aleja, ale przy samej granicy wsi Warlubie/Bąkowo, na skrzyżowaniu dróg Rulewo – Warlubie – Bąkowski Młyn.
GPS N 53°34′41.3″, E 18°37′02.1″
Dęby mierzą w obwodzie 280 i 446 cm, wysokość drzew odpowiednio 18 i 22 metry. Status pomników przyrody uzyskały na mocy Rozporządzenia nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.
Do niedawna pomnikiem przyrody była ogromna lipa drobnolistna Bona o obwodzie 726 cm i wieku ok. 350 lat rosnąca po przeciwnej stronie stacji kolejowej w Warlubiu, przy ul. Za Koleją. Uchwała nr XXXIX/311/2022 Rady Gminy Warlubie z dnia 26 maja 2022 r. zniosła ochronę pomnikową z tego drzewa. Poniższe zdjęcia były wykonane w październiku 2023 r., dalsze losy tej lipy są mi nieznane.
