Pomniki przyrody w Szydłowcu Śląskim (gm. Niemodlin, opolskie).

Szydłowiec Ślaski o niewielka wioska oddalona o 5 km na północ od Niemodlina – siedziby gminy. We wsi rośnie najgrubszy i najstarszy dąb szypułkowy Opolszczyzny – dąb Pücklera o obwodzie 914 cm, zaliczany jednocześnie do czołówki najgrubszych dębów w Polsce.

Szydłowiec Śląski - dąb Pücklera w listopadzie 2019 r.

Szydłowiec Śląski - dąb Pücklera po pracach pielęgnacyjnych

dąb Pücklera - listopad 2019 r.

Ten niezwykły okaz opisywałem już w artykule „Dąb Pücklera w Szydłowcu Śląskim„, dzisiejszy wpis zostanie poświęcony innym pomnikowym drzewom w tej miejscowości. Dwa z nich – dąb szypułkowy i platan – rosną w zagajniku za kościołem pw. Najświętszej Maryi Panny.

Szydłowiec Śląski - pomnikowy dąb i platan

Pomnikowy dąb posiada charakterystyczną, pokrytą bluszczem sylwetkę. W 2019 r. przeprowadzono na nim prace pielęgnacyjne. Obwód okazu wynosi 609 cm, wysokość drzewa ok. 30 metrów.

Szydłowiec Śląski - pomnikowy dąb porośnięty bluszczem

Szydłowiec Śląski - pień pomnikowego dębu porośniętego bluszczem

Rosnący w pobliżu pomnikowy platan klonolistny mierzy w obwodzie 596 cm, wysokość drzewa ok. 32 m. Drzewo otoczone jest płotem i stosownie oznakowane.

Szydłowiec Śląski - pomnikowy platan klonolistny o obwodzie 596 cmSzydłowiec Śląski - pomnikowy platan o obwodzie 596 cmSzydłowiec Śląski - pień pomnikowego platana o obwodzie 596 cm

Wracając w kierunku kościoła warto zwrócić uwagę na rosnący na terenie pobliskiego gospodarstwa okazały platan. Godna polecenia jest też lipa rosnąca tuż przy murze okalającym świątynię, o charakterystycznych napływach korzeniowych.

Szydłowiec Śląski - okazały platanSzydłowiec Śląski - sędziwa lipa na terenie kościoła

Drugi pomnikowy platan klonolistny rośnie ok. 120 m na wschód od pierwszego, ale rozdziela je zabagniony teren wzdłuż przepływającej obok Ścinawy Niemodlińskiej. Do pomnikowego okazu możemy dojechać brukowaną drogą odchodzącą od szosy prowadzącej do Rzędziwojowic.

Szydłowiec Śląski - pomnikowy platan klonolistny o obwodzie 521 cmSzydłowiec Śląski - pomnikowy platan o obwodzie 521 cm

Drzewo mierzy w obwodzie 521 cm, w dolnej części pnia widoczna jest spora dziupla.

Szydłowiec Śląski - pień pomnikowego platana o obwodzie 521 cm

Szydłowiec Śląski - pień pomnikowego platana klonolistnego o obwodzie 521 cm

Pomiędzy tym platanem a brukowaną drogą rośnie ogromny (677 cm w obwodzie), ale zamierający niestety egzemplarz dębu.

Szydłowiec Śląski - okazały dąb o obwodzie 677 cm

Szydłowiec Śląski - pień okazałego dębu o obwodzie 677 cmSzydłowiec Śląski - pień sędziwego dębu o obwodzie 677 cm

Pomnikowy buk powołany do ochrony ustawowej w marcu 2017 r. (łącznie z dwoma opisanymi wyżej platanami) uległ niestety wichurze. Powalone drzewo leży na łące, przy brzegu przepływającej obok Ścinawy Niemodlińskiej.

Szydłowiec Śląski - powalony pomnikowy buk

Trzeci pomnikowy dąb w Szydłowcu Śląskim znajduje się w kompleksie leśnym (oddz. 44n) pomiędzy Szydłowcem Śl. a Niemodlinem. Okaz rośnie na wschodnim krańcu lasu, przy leśnej drodze.

GPS N 50°39′25.84″, E 17°36′55.95″

Drzewo mierzy 640 cm w obwodzie, wysokość dębu 21 m.

Pomnikowe drzewa w Kopicach (gm. Grodków, opolskie).

Kopice to wieś w powiecie brzeskim (opolskie) położona 8 km na południowy – wschód od Grodkowa – siedziby gminy. Najważniejszym zabytkiem Kopic jest  zrujnowany pałac z XIX w., należący do 1945 r. do rodziny von Schaffgotsch. Niszczejąca od lat neogotycka budowla wywołuje skrajne emocje – od podziwu po wściekłość.

ruiny pałacu w Kopicach widziane od strony stawuruiny pałacu w Kopicach

O historii pałacu napisano już wiele – zarówno w internecie jak i w publikacjach drukowanych – zainteresowani tematem bez trudu odnajdą sporo informacji. Znacznie mniej miejsca poświęcono na opisanie rozległego założenia parkowego o powierzchni aż 70 ha.

największy staw parkowy w Kopicach

Ważnym elementem kompozycyjnym tego parku są stawy, największy znajduje się bezpośrednio przed pałacem. Całość założenia parkowego uświetnia kilkanaście (zachowanych w różnym stopniu) budowli architektonicznych.

brama do kopickiego parkupark w Kopicach - ruiny Kolumny Zwycięstwa

Park w stylu angielskim został zaprojektowany i stworzony w latach 1864 – 1866 przez Wilhelma Hampla. Przy jego tworzeniu częściowo wykorzystano zastany drzewostan dawnego lasu łęgowego, niemymi świadkami tych prac są sędziwe dęby szypułkowe – wiek tych najstarszych można oszacować nawet na 500 lat. Grupę pięciu dębów rosnących wewnątrz parku (w odległości 60 – 150 m na południe od ruin pałacu) postanowiono chronić nadając im status pomnika przyrody. Najokazalszy pomnikowy dąb rośnie kilkanaście metrów od ogrodzenia pałacu.

GPS  N 50°38’44.2″ , E 17°26’44.6″

park w Kopicach - najgrubszy z pomnikowych dębów

park w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 766 cm

Obwód tego okazu wynosi 766 cm, wysokość drzewa 24 m, szacowany wiek ok. 450 – 500 lat. Długi żywot wyraźnie odbił się na kondycji tego dębu – ogromny konar wyłamał się i leży oparty o drzewo, wnętrze pnia jest wypróchniałe.

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 766 cm

Drugi pomnikowy dąb rośnie w odległości kilkunastu metrów od poprzedniego. Jego obwód pierśnicowy wynosi 468 cm, wysokość drzewa 27 metrów.

park w Kopicach - pomnikowe dęby o obwodach 468 i 766 cm

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 468 cmpark w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 468 cm

Okazały dąb rośnie tuż za ogrodzeniem terenu pałacowego, pomiar pierśnicy tego drzewa był niemożliwy (właściciel egzekwuje od firmy ochroniarskiej bezwzględny zakaz wstępu), ale jego obwód można oszacować na przekraczający 5 metrów.

okazały dąb rosnący przy ruinach pałacu w Kopicach

Kilka dorodnych dębów można podziwiać nad brzegiem pobliskiego stawu.

Kopice - okazałe dęby na brzegu stawu

Przy południowym brzegu tego stawu, tuż obok alei parkowej, rośnie pomnikowy egzemplarz dębu o obwodzie 650 cm i wysokości 27 m.

GPS N 50°38’40.8″ , E 17°26’50.1″

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 650 cm

park przypałacowy w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 650 cm

park w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 650 cm

100 m od tego drzewa, przy skrzyżowaniu parkowych alei, rośnie kolejny pomnikowy dąb.

park w Kopicach - pomnikowe dęby o obwodach 650 i 732 cm

Potężny pień tego drzewa o obwodzie 732 cm (wysokości 130 cm) posiada spory ubytek wypełniony betonowo – ceglaną plombą.

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 732 cm

park w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 732 cm

W pobliżu znajduje się grupa 3 dębów szypułkowych o podobnych rozmiarach, rosnących w jednej linii przecinającej ścieżkę parkową. Jedno z tych drzew uhonorowano statusem pomnika przyrody.

park w Kopicach - pomnikowy dąb widoczny po lewej stronie ścieżki

park w Kopicach - pomnikowy okaz w grupie trzech dębów

Okaz mierzy w obwodzie 412 cm, wysokość drzewa 28 metrów.

park w Kopicach - pomnikowy dąb o obwodzie 412 cmpark w Kopicach - pień pomnikowego dębu o obwodzie 412 cm

W tak ogromnym parku znajduje się wiele innych egzemplarzy drzew zasługujących na ochronę pomnikową. Oryginalnym pokrojem cechuje się sędziwy grab pospolity o obwodzie 348 cm, którego pokazał mi Paweł Lenart – towarzysz wycieczki po zespole pałacowo – parkowym w Kopicach.

park w Kopicach - okazały grab pospolity

Wędrując po kopickim parku natkniemy się w kilku miejscach na alejowe nasadzenia, wiek niektórych dębów w tych alejach może sięgać 150 lat.

park w Kopicach - aleja okazałych dębów

Niewielkie założenie parkowe otacza pałacyk zlokalizowany przy wjeździe do Kopic od strony Grodkowa.

pałacyk w Kopicach

Tuż przy szosie rośnie pomnikowa grupa złożona z 6 lip drobnolistnych zrośniętych u podstawy. Obwody pni tych lip mieszczą się w przedziale 173 – 226 cm, wysokość okazów 27 metrów.

pomnikowe lipy na tle pałacyku w Kopicach

pomnikowe lipy rosnące przy pałacyku w Kopicach

pnie pomnikowych lip w Kopicach

Mocno doświadczony czasem i wandalami jest pomnikowy dąb rosnący przy mostku w północno – zachodniej części wsi.

GPS N 50°38’59.1″ , E 17°26’50.4″

pomnikowy dąb rosnący przy mostku w Kopicachpomnikowy dąb rosnący przy moście w Kopicach

Dziuplasty dąb mierzy w obwodzie 581 cm, wysokość drzewa 26 metrów. Do wypróchniałego wnętrza tego okazu jakiś głupek nawrzucał butelki i puszki po alkoholu.

pień pomnikowego dębu rosnącego przy moście w Kopicach

Po pomnikowej lipie drobnolistnej rosnącej przy budynku nr 79 (niedaleko kościoła) pozostał tylko niewysoki pniak. W zasadzie w tym stanie drzewo utraciło walory przyrodnicze i kwalifikuje się do zniesienia ochrony pomnikowej.

resztki pomnikowej lipy z Kopic

O kopickich pomnikach przyrody warto poczytać również na blogu Pawła Lenarta w artykule „Skarby dendrologiczne Kopic. Melancholijna zaduma„.