Kamień Moritza w Lemierzycach (gm. Słońsk, lubuskie).

Lemierzyce to duża wieś położona w gminie Słońsk (pow. sulęciński, lubuskie), przy drodze nr 22 ze Słońska do Krzeszyc. Jedynym zabytkiem w miejscowości jest kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, z 1853 roku, przebudowany w 1897 i 1954 roku. Na jego miejscu istniała wcześniej świątynia, która uległa zniszczeniu w wyniku pożaru w 1678 r. Trzy lata później została odbudowana przez księcia Johanna Moritza von Nassaua, mistrza zakonu joannitów – ówczesnych właścicieli Lemierzyc. Na pamiątkę tej fundacji duży głaz narzutowy leżący obecnie w lesie, nieopodal zabudowań wsi, wdzięczni mieszkańcy nazwali Moritzstein, czyli Kamień Moritza.

Kamień Moritza w Lemierzycach

Morizstein leży na trasie czarno znakowanej ścieżki przyrodniczo – edukacyjnej „Szlak dzięcioła” o długości 5 km, biegnącej drogą leśną wzdłuż rzeki Postomii, przez dwa rezerwaty przyrody: „Lemierzyce” i „Dolina Postomii”.

znak ścieżki przyrodniczej Szlakiem Dzięcioła

Przy ograniczonej ilości czasu do głazu możemy się dostać bezpośrednio z drogi. Jadąc od strony centrum Lemierzyc (ul. Kościuszki) w kierunku Słońska, 250 m za znakiem informującym o krańcu wsi, wypatrujemy po prawej stronie szosy ścieżki odchodzącej w las. W tym miejscu na drzewie namalowano drogowskaz.

namalowany na drzewie drogowskaz do Kamienia Moritza

Po przejściu ok. 120 metrów ujrzymy na skrzyżowaniu leśnych duktów olbrzymi eratyk.

GPS N 52°33′55″ , E 14°53′56″

otoczenie pomnikowego głazu w Lemierzycach

Lemierzyce - pomnikowy głaz

otoczenie pomnikowego eratyku w Lemierzycach

pomnikowy głaz w Lemierzycach

Jak każdy inny głaz narzutowy został on przywleczony w plejstocenie przez lądolód skandynawski. Wymiary eratyku są imponujące: obwód – 11.2 m, wysokość 1.5 m, długość 4.2 m. Materiał budujący głaz to różowo – szary granit, w innym opracowaniu (Zabytkowe głazy narzutowe na obszarze Polski, cz. I i II) podano że to różnoziarnisty gnejs plagioklazowo – biotytowo – epidotowy.

Lemierzyce - pomnikowy eratykKamień Moritza na granicy rezerwatu Dolina Postomii

Kamień Moritza został objęty ochroną pomnikową już w 1966 r. Aktualna podstawa prawna to Rozporządzenie Nr 46 Wojewody Lubuskiego z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Moritzstein koło Lemierzyc

Po II wojnie światowej na głazie wyryto napis: „Myśmy tu nie przyszli, myśmy tu wrócili. Lemierzyce 1945 r.”

inskrypcja na głazie narzutowymnapis na pomnikowym eratyku z Lemierzyc

Moritzstein znajduje na południowym obrzeżu rezerwatu Dolina Postomii. Rezerwat ten, utworzony został w celu ochrony lasu nizinnego oraz walorów przyrodniczych południowej krawędzi doliny rzeki Postomii, stanowiącej również krawędź pradoliny Warty.

tablica rezerwatu przyrody Dolina Postomii

Pomnikowy głaz „Flins” ze wsi Długie (gm. Szprotawa, lubuskie).

Bogata w pomnikowe drzewa gmina miejsko – wiejska Szprotawa posiada jeden pomnik przyrody nieożywionej. Jest nim głaz narzutowy o nazwie „Flins” powołany do ochrony ustawowej na mocy Uchwały nr X/69/2019 Rady Miejskiej Szprotawy z dnia 27 czerwca 2019 r. Rzeczony eratyk leży ok.1300 m na północ od zachodniego krańca wsi Długie (pow. żagański, lubuskie), na skraju lasu (oddz. 108Ao Nadleśnictwa Szprotawa), kilkanaście metrów od drogi wojewódzkiej nr 297, po prawej (zachodniej) stronie szosy jadąc od Szprotawy do Kożuchowa.

GPS  N 51°40’11.6″ , E 15°35’57.8″

widoczny z drogi 297 głaz Flins

Obok głazu ustawiono tablicę informującą o ochronie pomnikowej obiektu oraz drewnianą ławkę.

pomnikowy głaz Flins

pomnikowy eratyk o nazwie Flins

tablica przy pomnikowym głazie Flins

Obwód pomnikowego eratyku wynosi 950 cm, długość i szerokość: 400×320 cm, wysokość – 75 cm. Nie wiadomo jaka część głazu skrywa się pod powierzchnią gruntu.

głaz Flins we wsi Długie

głaz Flins o obwodzie prawie 10 metrów

głaz Flins w gminie Szprotawa

pomnikowy głaz Flins latem

Materiałem budującym narzutniak jest szary granitognejs z gniazdami kwarcowymi.

tekstura gnejsowa na pomnikowym głazie Flinstekstura gnejsowa na głazie Flinsgniazdo kwarcowe w głazie Flins Flins już przed II wojną światową był znany i chroniony jako pomnik przyrody. Dostrzegł go 100 lat temu znany niemiecki przyrodnik profesor Theodor Schube. Przez lata zapomniany został przywrócony do ochrony pomnikowej.