Głaz Chwalimir – nowy pomnik przyrody w gminie Środa Śląska (dolnośląskie).

Na mocy Uchwały nr V/24/24 Rady Miejskiej w Środzie Śląskiej z dnia 26 czerwca 2024 r. skromna lista pomników przyrody gminy Środa Śląska powiększyła się o obiekt przyrody nieożywionej. Został nim głaz narzutowy, czyli fragment skalny przywleczony w plejstocenie przez lądolód skandynawski, któremu w wymienionej wyżej Uchwale nadano nazwę Chwalimir.

pomnikowy głaz Chwalimir k. Kulina

Głaz znajduje się na terenie leśnym administrowanym przez Nadleśnictwo Miękinia, Leśnictwo Chwalimierz, odział 322d, na działce leżącej w obrębie wsi Kulin 382/322. Jest bardzo trudny do odnalezienia, zlokalizowany jest z dala od zabudowań i dróg jezdnych, na szczęście dość blisko (kilkanaście metrów na zachód) od szerokiego leśnego duktu. Jedynym punktem orientacyjnym jest pobliska, bardzo charakterystyczna pętla wspomnianej w poprzednim zdaniu leśnej drogi (link do mapy Googla tutaj) i stojący kilkanaście metrów od narzutniaka paśnik dla leśnej zwierzyny (niewidoczny z drogi w okresie wegetacyjnym).

GPS N 51°07’18.5” , E 16°37’28.9”

pomnikowy głaz Chwalimirpomnikowy głaz narzutowy Chwalimir

Opisywany eratyk leży w niewielkim zagłębieniu terenu, powstałym po jego obkopaniu – to dodatkowo utrudnia jego znalezienie. Po dużych opadach wokół głazu zalega woda bądź błoto.

Chwalimir - pomnikowy eratykgłaz Chwalimir o obwodzie 9 metrów

Wymiary głazu podane w Uchwale to: obwód – 9 m, średnica –  2,4-2,6 m i wysokość – 1 m. Materiałem budującym eratyk jest szwedzki granit pegmatytowy.

otoczenie głazu Chwalimirgłaz Chwalimir k. Chwalimierzapowierzchnia głazu Chwalimir

O pozostałych pomnikach przyrody w gminie można poczytać w artykule „Pomniki przyrody w gminie Środa Śląska„.

Diabelski Kamień w Kurozwękach (gm. Staszów, świętokrzyskie).

Kurozwęki to dawne miasteczko, a obecnie wieś, położona w gminie Staszów (woj. świętokrzyskie), w połowie drogi pomiędzy Staszowem a Szydłowem. Miejscowość jest bogata w interesujące zabytki architektoniczne, nie brakuje tu również unikalnych pomników przyrody: grupy pięciu okazałych modrzewi europejskich oraz trzech dwustuletnich platanów klonolistnych. Pomniki przyrody nieożywionej reprezentuje głaz narzutowy o nazwie Diabelski Kamień, leżący naprzeciw cmentarza przy ul. Kościelnej, przy murze DPS -u. W pobliżu miejsca jego lokalizacji ustawiono tablicę oraz drogowskaz.

GPS N 50°35’33.2″ , E 21°05’58.9″

Kurozwęki - tablica i drogowskaz do Diabelskiego Kamienia.Kurozwęki - otoczenie Kamienia Diabelskiegopomnik przyrody - Diabelski Kamień w Kurozwękach.

Opisywany głaz posiada status pomnika przyrody nieożywionej na mocy Rozporządzenie Nr 6 Wojewody Tarnobrzeskiego z dn. 28.06.1991 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody. Jak każdy inny głaz narzutowy został przywleczony ze Skandynawii przez lodowiec.

Kurozwęki - Diabelski Kamień.

Wymiary pomnikowego eratyku to: długość 3,3 m; wysokość 1,7 m; szerokość 3,3 m; obwód wynosi ok. 9 m. Materiałem budującym głaz jest granit.

Kamień Diabelski w Kurozwękach

Nazwa głazu – Diabelski Kamień – nawiązuje do typowej dla tego typu obiektów legendy: Niezadowolony z budowy pobliskiego kościoła diabeł rzucał z Łysej Góry ogromne skały, chcąc zniszczyć świątynię. Na szczęście chybił celu, a jeden z zachowanych kamieni to właśnie bohater dzisiejszego artykułu.

tablica przy Kamieniu Diabelskim w Kurozwękach.głaz narzutowy - Diabelski Kamień w Kurozwękachzbliżenie Kamienia Diabelskiego

Obok głazu ustawiono pręt zbrojeniowy z przymocowaną do niego tabliczką „Pomnik Przyrody”.

tabliczka przy Diabelskim Kamieniu w Kurozwękach

Teren wokół głazu bywa okropnie zarośnięty sięgającymi do pasa pokrzywami, z tego tytułu autor tego wpisu nie zdecydował się odwiedzić znajdującego się niżej „Źródła Pod Diabelskim Kamieniem”, chronionego w formie pomnika przyrody od maja 2021 r.