Pomniki przyrody w gminie Radków.

Tereny gminy miejsko – wiejskiej Radków leżą w północno – zachodniej części Ziemi Kłodzkiej, w województwie dolnośląskim. Niemal połowa powierzchni Parku Narodowego Gór Stołowych (z najwyższym szczytem – Szczeliniec Wielki 919 m) znajduje się w granicach administracyjnych omawianej gminy. Licznie odwiedzane przez turystów Góry Stołowe to obszar o wybitnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych, ale z racji ochrony parkowej nie posiadają pomników przyrody. Liczne pomnikowe drzewa w gminie Radków rosną w założeniach parkowych, przylegających do zamku w Ratnie Dolnym oraz w Ścinawce Średniej i Górnej. Dużym problemem w poznawaniu tutejszych pomników przyrody jest brak jakiegokolwiek oznakowania, na żadnym z fotografowanych drzew nie widziałem urzędowej tabliczki.

Przegląd pomników przyrody w gminie zaczniemy od samego Radkowa. Do niedawna radkowski rynek upiększała 300 – letnia lipa, która ze względu na zły stan musiała zostać wycięta. W jej miejsce posadzono dużo młodszą, przeniesioną z okolic zalewu.

Obecnie jedynym pomnikiem przyrody w mieście jest dąb szypułkowy o obwodzie 436 cm i wysokości 24 m, rosnący niedaleko rynku przy ul. Spadzistej.

GPS N 50°30′18.05″ , E 16°24′07.36″

Pobliskie Wambierzyce to obowiązkowy punkt zwiedzania Ziemi Kłodzkiej. Rzesze turystów i wiernych przyciąga wspaniała bazylika Nawiedzenia NMP.

Pomnikowe drzewo w tej miejscowości to klon jawor o obwodzie 361 cm i wysokości 22 m. Rośnie po lewej stronie drogi wylotowej do Polanicy – Zdroju, ok. 300 m od ostatnich zabudowań.

GPS N 50°29′18.35″ , E 16°27′48.83″

Ratno Dolne to długa wieś łańcuchowa z dominującym nad nią dużym renesansowym zamkiem, niestety popadającym w coraz większą ruinę (więcej tutaj).

Do zamku prowadzi pomnikowa aleja lipowa, licząca po obu stronach 38 okazów o obwodzie 215 – 368 cm.

GPS N 50°30′20.23″ , E 16°27′33.93″ (początek)

Do zamku przylega niszczejący park ze stawem. Ochroną pomnikową objęto tu 8 egzemplarzy drzew, jednak ze względu na brak tabliczek są trudne do identyfikacji. Status pomnika przyrody z pewnością posiada jedyna topola biała rosnąca nad brzegiem stawu.

Okaz mierzy 385 cm w pierśnicy, wysokość topoli 26 metrów.

Również nad stawem rośnie jeden z dwóch pomnikowych egzemplarzy jesionu wyniosłego, drugi prawdopodobnie pomiędzy brzegiem stawu a Pośną. Okazy mierzą 360 i 334 cm w obwodzie, przy wysokości 21 i 31 m.

W pobliżu pomnikowej topoli prawdopodobnie zlokalizowana jest grupa 3 pomnikowych świerków pospolitych o obwodach  265, 269, 271 cm i wysokości 29, 32, 30 m.

Ponadto w parku rosną dwa pomnikowe dęby o obwodach 378, 399 cm.

Wiele pomnikowych drzew upiększa park przylegający do Dolnego Dworu (klasztor jezuitów) w Ścinawce Średniej. Dwa okazałe drzewa, w tym pomnikowy klon pospolity rosną na dziedzińcu przed pałacem.

GPS N 50°30′46.93″ , E 16°30′11.59″

W parku, przy brzegu rzeki Ścinawki rosną trzy pomnikowe buki pospolite o obwodach 360, 420, 339 i wysokości 27 m.

Ponadto w parku rosną 4 pomnikowe dęby, drugi pomnikowy klon pospolity, pomnikowy jesion wyniosły i lipa drobnolistna.

Piękny okaz lipy drobnolistnej rośnie na placu przed budynkiem 39 w Ścinawce Górnej.

GPS N 50°32′42.83″ , E 16°27′46.71″

Lipa mierzy 424 cm w obwodzie, wysokość drzewa 20 metrów.

W pobliżu znajdują się częściowo zrujnowane zabudowania pałacu Sarny.

Od wschodu do pałacu przylega założenie parkowe, ograniczone nurtem rzeki Włodzicy. Na stromym zboczu i wewnątrz bardzo zarośniętego parku  rośnie 9 pomnikowych egzemplarzy dębów szypułkowych, niestety trudnych do odnalezienia i sfotografowania nawet przed sezonem wegetacyjnym..

Najgrubsze pomnikowe drzewo w gminie Radków to dąb szypułkowy rosnący przy posesji nr 12 w Tłumaczowie.

GPS N 50°33′06.55″ , E 16°26′27.26″

Okaz mierzy w pierśnicy 623 cm, wysokość dębu 23 metry.

Romanowskie Źródła.

Na Dolnym Śląsku niewiele jest pomników przyrody związanych ze zjawiskami krasowymi. Terminem tym określa się szczególny typ rzeźby terenu, rozwijający się w skałach ulegających rozpuszczaniu przez wodę nasyconą dwutlenkiem węgla. Do takich skał należą wapienie, marmury, dolomity, gipsy i sól kamienna. Ochroną pomnikową objęto zespół jaskiń w Płóczkach Dolnych k. Lwówka Śląskiego, Jaskinię Radochowską i Solną Jamę, dwa kamieniołomy : Wapień niecki Leszczyny i kamieniołom marmurów na Wapniarce. Do tego grona należy doliczyć pomnikowy zespół źródeł krasowych o nazwie Romanowskie Źródła. Położone są w dolinie Piotrówki, w północno – zachodniej części Krowiarek, około 1,5 km na południowy – zachód od miejscowości Żelazno. Najbardziej wydajnym źródłem jest wywierzysko schowane w zagajniku olchowym, znajdujące się w pobliżu zjazdu z szosy 33 (Kłodzko – Międzylesie) w kierunku Romanowa (na wysokości Wapniarki). 200 m za skrzyżowaniem skręcamy w lewo w gruntową drogę i po 130 m szukamy wywierzyska po prawej stronie.

GPS N 50°21′32.68″ , E 16°40′29.86″

Wypływająca z 9 źródeł woda o stałej temperaturze ok. 10°C wypełnia basen o długości 10 m, w którym stwierdzono występowanie 2 endemicznych gatunków wrotków i ślimaka źródlarki karpackiej. Za prymitywnym przepustem wodnym mamy już do czynienia z wartkim strumieniem.

Teren źródliskowy oznaczany na niektórych mapach również jako Romanowskie Źródła, znajduje się przy szosie tuż poniżej Przełęczy Mielnickiej. Jest tam niewielki stawik zasilany prawdopodobnie jednym ze źródeł i kilkanaście rozrzuconych na niewielkim terenie wysięków. Łączą się one poniżej w niewielki potok wpadający do Piotrówki.

GPS N 50°21′13.58″ , E 16°40′03.86″