Pomniki przyrody w gminie Dziadowa Kłoda (pow. oleśnicki, dolnośląskie).

Gmina Dziadowa Kłoda położona jest we wschodniej części województwa
dolnośląskiego, w powiecie oleśnickim. Dominującą funkcją gminy (mimo dość przeciętnych gleb) jest rolnictwo – użytki rolne obejmują tu ponad 75% ogólnej powierzchni, lasy – niecałe 19%. Gmina jest uboga w ustawowe formy ochrony przyrody: znajdziemy tu dwa użytki ekologiczne i kilka pomników przyrody. Cennym obiektem przyrodniczym jest Arboretum Leśne im. prof. Stefana Białoboka w Stradomii Dolnej.

Do niedawna jedynym pomnikiem przyrody w gminie Dziadowa Kłoda była aleja lipowa zlokalizowana w miejscowości Radzowice. Początek alei znajduje się przy kościele i ciągnie się do granicy lasu, wzdłuż drogi do wsi Kwaśnina.

1. Radzowice - początek pomnikowej alei lipowej2. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa3. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa

Status pomnika przyrody aleja uzyskała w 2004 r. na mocy Rozporządzenia Nr 24 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 17 września 2004 r. Ochroną ustawową objęto wtedy 38 szt. drzew z gatunku lipa drobnolistna o obwodach 175 – 495 cm. Uchwałą Rady Gminy Dziadowa Kłoda z 2011 r. zmniejszono liczbę drzew w alei do 35 szt., kolejną Uchwałą z 2016 r. o podobnym brzmieniu status pomnika przyrody utraciła jeszcze jedna lipa – obecnie liczba chronionych okazów wynosi 34 szt.

4. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa5. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa6. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa

Stan zdrowotny większości drzew jest niezadowalający. Powszechne są ubytki w pniach przesłoniętych przez odrosty i samosiew, w koronach występuje duży posusz i porażenie jemiołą. Zarówno aleja, jak i poszczególne drzewa nie zostały w żaden sposób oznakowane.

7. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa8. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa

Koniec pomnikowej alei znajduje się na skraju lasu, przy skrzyżowaniu dróg gruntowych,  chociaż dorodne lipy porastają obrzeże dalszej drogi do Kwaśniny.10. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa11. Radzowice - pomnikowa aleja lipowa latem

Na mocy Uchwały nr XXII/148/20 Rady Gminy Dziadowa Kłoda z dnia 25 listopada 2020 r. status pomnika przyrody uzyskało 5 drzew. Ze względów formalnych (projektu uchwały nie przedstawiono do konsultacji Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska – wymóg ustawowy) Wojewoda Dolnośląski unieważnił ten akt prawny. Poprawiona Uchwała z dnia 29 stycznia 2021 r o numerze XXV/160/21 nie zbudziła już wątpliwości prawnych i 5 dębów szypułkowych rosnących na terenie Nadleśnictwa Syców uzyskało ochronę pomnikową. Pierwszy z nich o nazwie „Eremita” przy leśnej drodze w pobliżu Arboretum Leśnego w Stradomii Dolnej.

GPS N 51°15′34″, E 17°40′19″

Stradomia Dolna - pomnikowy dąb szypułkowy EremitaStradomia Dolna - pomnikowy dąb Eremita

Drzewo mierzy w obwodzie 396 cm, wysokość okazu 25 metrów.

pień dębu Eremita w Stradomii Dolnej

Dwa dęby szypułkowe o nazwie „Strażnicy Lasu” rosną ok. 850 m na wschód od ostatnich zabudowań Stradomii Dolnej. W sąsiedztwie pomnikowych drzew znajduje się staw i linia energetyczna.

GPS N 51°14′55″, E 17°41′46″

Stradomia Dolna - pomnikowe dęby Strażnicy Lasu

pomnikowe dęby Strażnicy Lasu

Drzewa mierzą w obwodzie 460 i 480 cm, wysokość dębów 28 metrów.

Stradomia Dolna - pomnikowy dąb Strażnik Lasu IStradomia Dolna - pień dębu Strażnik Lasu IStradomia Dolna - pomnikowy dąb Strażnik Lasu IIStradomia Dolna - pień dębu Strażnik Lasu II

Dość trudny do odnalezienia jest pomnikowy dąb o nazwie „Pustelnik” rosnący w kompleksie leśnym na wschód od zabudowań wsi Dziadów Most.

GPS N 51°14′26.6″, E 17°38′17.8″

Dziadów Most - dąb szypułkowy PustelnikDziadów Most - pomnikowy dąb szypułkowy Pustelnik

Pomnikowy okaz rośnie w towarzystwie drugiego – niemal bliźniaczego drzewa – dlaczego więc do ochrony powołano tylko jeden egzemplarz? Nazwa „Pustelnik” podobnie jak w przypadku opisanego wyżej „Eremity” wydaje się być też nietrafiona. Według Uchwały dąb mierzy w obwodzie 413 cm, pomiar wykonany przez Pawła Lenarta dał wynik 424 cm; wysokość okazu 25 metrów.

  pień dębu Pustelnik

Ostatni pomnikowy dąb o tajemniczej nazwie „Czarnuch” zlokalizowany jest na terenie leśnym, ok. 260 m na północny – wschód od samotnego gospodarstwa należącego do wsi Dziadów Most, w pobliżu granicy gminy.

GPS N 51°14′45.8″, E 17°36′21.2″

Dziadów Most - dąb Czarnuch

Dziadów Most - pomnikowy dąb CzarnuchDziadów Most - pomnikowy dąb szypułkowy Czarnuch

Drzewo mierzy w obwodzie 430 cm, wysokość okazu 26 metrów.

Dziadów Most - pień dębu Czarnuch

Zapraszam również do lektury dwóch artykułów Pawła Lenarta: w pierwszym opisał aleję lipową w Radzowicach, w drugim pomnikowe dęby w gminie Dziadowa Kłoda.

Pomniki przyrody w Nowogrodźcu (pow. bolesławiecki, dolnośląskie).

Nowogrodziec to miasto w powiecie bolesławieckim położone w północno – zachodniej części województwa dolnośląskiego. Wzgórze ponad doliną rzeki Kwisy i potoku Iwnica było zamieszkiwane przez plemiona słowiańskie już we wczesnym średniowieczu. Późniejszy gród otrzymał prawa miejskie w 1233 r., a dalsze losy miasta były ściśle związane z klasztorem Magdalenek. Mimo znacznych zniszczeń wojennych w 1945 r. miejscowość posiada wiele zabytków, m.in: fragmenty murów obronnych, kościół pw. śś. Piotra i Pawła z przylegającymi do niego ruinami klasztoru, ratusz w rynku. 

Nowogrodziec - mury obronne

ruiny klasztoru w Nowogrodźcu

Nowogrodziec posiada dwa obiekty przyrodnicze chronione w postaci pomników przyrody: pojedynczy okaz dębu szypułkowego oraz dwurzędową aleję złożoną z lip drobnolistnych.

Wspomniany wyżej pomnikowy dąb o nazwie „Chrobry” rośnie w zachodniej części miasta (Ołdrzychowie), u zbiegu ulic Słowackiego i Chrobrego, naprzeciw kościoła pw. św. Mikołaja.

dąb Chrobry z Nowogrodźca

Nowogrodziec - pomnikowy dąb ChrobryNowogrodziec - pomnikowy dąb Chrobry zimąNowogrodziec - pomnikowy dąb Chrobry latem

Drzewo mierzy w obwodzie 420 cm, wysokość okazu ok. 23 metry. Na pniu nabito typową tabliczkę z godłem oraz jego nazwą. 

Nowogrodziec - tabliczki na pomnikowym dębie

Początek pomnikowej alei zlokalizowany jest przy skrzyżowaniu ulic Krótkiej i Kolejowej. Lipy w ilości 142 egzemplarzy rosną na po obu stronach ulicy Kolejowej, na odcinku ok. 700 metrów. Koniec alei znajduje się w pobliżu stacji PKP.

1. Początek pomnikowej alei w Nowogrodźcu

2. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu3. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu4. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu 5. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu

6. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu

7. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu

8. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu9. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu

10. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu

11. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu

12. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu

13. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu14. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu15. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu16. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu17. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu18. Pomnikowa aleja lipowa w Nowogrodźcu

Pomniki przyrody na terenie gminy Nowogrodziec zostały opisane w artykule „Pomniki przyrody w gminie Nowogrodziec„.