Archiwa tagu: pomnikowa lipa

Pomnikowa lipa przy kościele w Kroczycach (pow. zawierciański, śląskie).

Opublikowany przez
Odpowiedz

Kroczyce to duża wieś (siedziba gminy) położona w powiecie zawierciańskim, w województwie śląskim. Zajmuje rozległą równinę u stóp najciekawszych fragmentów Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej, z m.in. malowniczą Górą Zborów. W centrum miejscowości, przy skrzyżowaniu drogi krajowej nr 78 z drogą wojewódzką 792 stoi kościół pw. św. Jacka i św. Marii Magdaleny z końca XIX w.

kościół w Kroczycach z pomnikową lipą

Obok kościoła, przy południowej wieży, rośnie okazała lipa drobnolistna. Drzewo to uzyskało status pomnika przyrody już w marcu 1954 r., obecnie obowiązująca podstawa prawna to Rozporządzenie nr 4/96 Wojewody Częstochowskiego z dnia 6 lutego 1996 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie uznania za pomnik przyrody.

pomnikowa lipa rosnąca przy kościele w Kroczycachpomnikowa lipa przy kościele w Kroczycach

Wiekowy egzemplarz cechuje się prostą sylwetką o wysokości 18 m i kulistą koroną zredukowaną od strony sąsiadującego z kościołem budynku.

Kroczyce - pomnikowa lipa

Kroczycka lipa posiada masywny pień o obwodzie 670 cm, szczególnie wydatny w odziomku i zwężający się ku górze.

Kroczyce - pień pomnikowej lipy

Do pnia przybito tablicę na której ujęto nieaktualne już rozmiary drzewa oraz znacznie zawyżony wiek okazu – 500 lat. Lipy o podobnym obwodzie liczą ok. 300 lat.

pień pomnikowej lipy z Kroczycpień pomnikowej lipy w Kroczycach

Kroczyce - tablica na pomnikowej lipie

Od strony budynku wnętrze pnia odsłania rozległy ubytek, który w przyszłości może zagrozić statyce drzewa.

Kroczyce - ubytek w pniu pomnikowej lipy

W pobliżu Kroczyc, ale już w gminie Włodowice, znajdują się dwa interesujące pomniki przyrody nieożywionej: „Skały Rzędkowickie” oraz „Zespół źródeł w Zdowie”. Zostaną one dokładnie opisane w kolejnych artykułach.

Pomnikowe drzewa w Smoleniu (gm. Pilica, śląskie).

Opublikowany przez
Odpowiedz

Smoleń to niewielka wieś jurajska położona wzdłuż drogi 794, ok. 4 km na południe od miasta Pilica (siedziby gminy), w powiecie zawierciańskim, w województwie śląskim. Nad miejscowością górują ruiny średniowiecznego zamku Pilcza, znajdującego się na terenie rezerwatu przyrody Smoleń.

Zamek Pilcza górujący na Smoleniem

Wejście na teren warowni jest płatne, kasa biletowa znajduje się przy parkingu poniżej zamku, na skraju rozległej polany z miejscem do odpoczynku i biwakowania. Krawędzią polany biegnie aleja wielogatunkowa, chroniona jako pomnik przyrody ożywionej.

1. Smoleń - początek pomnikowej alei2. Smoleń - dolna część pomnikowej alei3. Smoleń - początek pomnikowej alei wielogatunkowej4. Smoleń - pomnikowa aleja wielogatunkowa

Pierwotnie aleja liczyła 18 drzew (lipy, jesiony, jawory), po zniesieniu ochrony w 2020 r. z jednego egzemplarza ochronie podlega 17 okazów.

5. Smoleń - pomnikowa aleja wielogatunkowa6. Smoleń - pomnikowa aleja wielogatunkowa7. Smoleń - pomnikowa aleja wielogatunkowa8. Smoleń - środkowa część alei wielogatunkowej

Obwody poszczególnych okazów w alei mieszczą się w przedziale 245 – 355 cm, wysokość drzew 18 – 22 metry. Podstawą prawną do ochrony pomnikowej jest Rozporządzenie nr 2/96 Wojewody Katowickiego z dnia 02.01.1996 r.

9. Smoleń - środkowa część alei wielogatunkowej10. Smoleń - końcowa część alei wielogatunkowej11. Smoleń - końcowa część alei wielogatunkowej

Rezerwat przyrody Smoleń posiada powierzchnię 4,32 ha; obejmuje wzgórze o wysokości 486 m n.p.m. zbudowane z wapieni jurajskich, którego zbocza porośnięte są lasem bukowo-grabowo-modrzewiowym z przewagą buczyny sudeckiej. Rezerwat ma charakter ścisły, dlatego poruszanie się po jego terenie dopuszczone jest wyłącznie trasą wyznaczonej ścieżki przyrodniczo – edukacyjnej, w postaci zamkniętej pętli okrążający całą Górę Zamkową. Trasa jest jednokierunkowa (zaczyna się na końcu pomnikowej alei), ale nie wszyscy potrafią czytać ustawione kierunkowskazy. Po drodze ustawiono liczne tablice z treścią  przybliżającą florę i faunę rezerwatu oraz historię rozbudowy i rewitalizacji zamku.

rezerwat Smoleń - tablica dydaktyczna

Na teren zamku Pilcza dostajemy się przez gotycką bramę, tuż za nią znajdują się schody prowadzące na mury, z których można podziwiać podzamcze wschodnie i ograniczone widoki na okolicę.

brama wjazdowa do zamku w Smoleniu

Jednak najpiękniejsza panorama roztacza się z zamkowej wieży, będącej najstarszą częścią warowni.

Smoleń - zamek Pilczawieża zamku Pilcza w Smoleniuwidok z wieży zamku Pilcza

Z zamkowej wieży dostrzec można pozostałe pomniki przyrody ożywionej w Smoleniu – jesion wyniosły i lipę drobnolistną, której korona jest widoczną w prawym dolnym narożniku poniższego zdjęcia.

Smoleń - okazały jesion

Schodząc z polany poniżej zamku kierujemy się w prawo, mijamy posesję nr 62 spod której widoczna jest już pomnikowa lipa (od parkingu do lipy jest ok. 150 m).

Smoleń - pomnikowa lipa

Drzewo charakteryzuje się kulistą koroną, posiada pień mierzący na wysokości pierśnicy 531 cm, wysokość okazu – 15 metrów.

Smoleń - pomnikowa lipa drobnolistnaSmoleń - pień pomnikowej lipy z widoczną tabliczkąSmoleń - pień pomnikowej lipy

Na prawo od pomnikowej lipy rósł pomnikowy jesion o obwodzie 421 cm, który został obłamany przez wichurę w 2011 r. Jesion o podobnym obwodzie rośnie w pasie drogowym 40 metrów od pomnikowej lipy.

pomnikowa lipa i jesion na skraju wsi SmoleńSmoleń - pomnikowy jesionSmoleń - pień pomnikowego jesionu

W Smoleniu ochroną pomnikową objęto również kilka wapiennych ostańców. W pobliskim mieście Pilica zachował się rozległy park przypałacowy ze wspaniałymi okazami lip. Więcej o nim w następnym artykule.