Cis pospolity jest drzewem lub krzewem iglastym, zimozielonym, osiągającym wysokość do 27 m. Rośnie powoli, jego drewno o wąskim słoju jest bardzo twarde i używane było niegdyś do wyrobu łuków, kusz i strzał. Cała roślina, oprócz czerwonej osnówki otaczającej nasiono, zawiera trujący alkaloid taksynę. W Polsce cis znajduje się pod ścisłą ochroną gatunkową; istnieją rezerwaty chroniące skupiska tych ciekawych drzew (np. Rezerwat Cisy Staropolskie, Rezerwat Cisy Boleszkowickie), jednak najstarsze cisy znajdują się poza granicami rezerwatów.

Najstarszym cisem i jednocześnie najstarszym drzewem w Polsce jest okaz rosnący w Henrykowie Lubańskim. Aby do niego trafić, trzeba w Lubaniu skierować się na Węgliniec i na skrzyżowaniu we wsi skręcić w lewo. Następnie 3 kilometry jazdy wąską drogą prawie do końca wsi i po lewej stronie wypatrujemy cisa rosnącego blisko zabudowań gospodarczych. Wiek tego drzewa oceniany jest na ok. 1300 lat. Niestety staruszek już dogorywa, pień wewnątrz jest pusty, w ostatnich latach podjęto udane próby jego ratowania.

Dużo młodszy cis rośnie kilkanaście metrów powyżej starego cmentarza w Bystrzycy k. Wlenia (cmentarz ulokowany jest w środkowej części wsi, obok przystanku PKS 300-400 metrów powyżej zjazdu na Przeździedzę). Wiek omawianego drzewa przekracza 820 lat, w jego pniu znajdują się głębokie wnęki, w które jakiś żartowniś powpychał butelki po piwie. Więcej w artykule „Pomniki przyrody w gminie Wleń„.W Henrykowie (gmina Ziębice), w ogrodzie opackim, rośnie jeden z najstarszych cisów pospolitych w Polsce. Jego wiek to prawie 760 lat, obwód 340 cm, wysokość to 8 metrów.Kolejny interesujący okaz znajduje się w Piechowicach k. Jeleniej Góry, za mostkiem obok przystanku PKS Piechowice Dolne przy ul. M. Żymierskiego. Z opisu znajdującego się na tablicy obok, można odczytać wiek cisa – 700 lat, 292 cm. obwodu, 10 m wysokości. Inne źródła (Cezary Pacyniak  „Najstarsze drzewa w Polsce „) szacuje wiek tego drzewa na ponad 500 lat. Więcej w artykule „Pomnikowe drzewa Piechowic„.

cis w Piechowicach od strony ulicy

cis w Piechowicach od strony podwórka

Prawie 700 lat ma cis, który rośnie na skarpie w Wałbrzychu – Sobięcinie  przy ul. W. Pstrowskiego 36. Drzewo zostało otoczone zostało płotkiem, ponadto rośnie w bardzo zakrzaczonym otoczeniu co bardzo utrudnia zrobienia sensownego zdjęcia. Więcej informacji w artykule „Pomniki przyrody w Wałbrzychu – Sobięcinie„.

Pomnikowy cis liczący 600 lat o nazwie „Bolko” rośnie w Świebodzicach, w dzielnicy Pełcznica, nad rzeką o tej samej nazwie. Aby do niego trafić, trzeba iść zielonym szlakiem ulicą S. Moniuszki w kierunku Wąwozu Książ lub zwiedzając słynny zamek zejść 1.5 km czerwonym szlakiem w dół (po drodze wiele ciekawych drzew). Więcej w artykule „Cis Bolko w Wąwozie Pełcznicy„.

cis Bolko

pień cisa Bolko

Powyższe zestawienie nie wyczerpuje tematu. Do  artykułu wybrałem cisy o najstarszej potwierdzonej metryce.