Piaskowcowe pomniki przyrody w Jerzmanicach Zdroju k. Złotoryi.

Jerzmanice Zdrój – wieś sąsiadująca ze Złotoryją, przed II wojną światową uzdrowisko. Okolice mają złożoną budowę geologiczną; płukano tu złoto, eksploatowano piaskowiec, którego pokłady przebiły plestoceńskie bazalty pozyskiwane na Wilkołaku . Wyrobisko dawnych kamieniołomów piaskowca, znajdujących się przy stacji kolejowej – Krucze Skały, stanowią obecnie pomnik przyrody nieożywionej.

Istotną cechą tutejszych piaskowców jest brak spękań; wyjątkowych rozmiarów, gładka Krucza Ściana ma kilkanaście metrów wysokości i ponad 100 metrów długości.

U podnóża Kruczych Skał znajduje się źródło Felsenquelle ( Skalne Źródło ) ujęte w neoklasycystycznym portyku.

Chociaż Krucze Skały sąsiadują ze stacją PKP, nie dojedziemy tam pociągiem. Zlikwidowana linia kolejowa, obsługuje tylko przewozy towarowe. Dojazd drogą 328 ( Jelenia Góra – Złotoryja ) lub z autostrady A4 drogą 364. W obydwu przypadkach należy skręcić w lokalną drogę łączącą dwie krajowe ( 328 i 364) i przy przejeździe kolejowym skręcić w brukowaną ulicę prowadzącą do stacji PKP.  Pieszym turystom polecam zielony Szlak Spacerowy z centrum Złotoryi, biegnący wzdłuż Kaczawy. Kontynuując marsz tym szlakiem, dotrzemy do kolejnych pomników przyrody – grupę trzech niewielkich, choć urokliwych jaskiń. Zmotoryzowanym turystom polecam zostawić auto na parkingu z małą  gastronomią, znajdującym się niecały kilometr przed Złotoryją i dalszą, pieszą wędrówkę wspomnianym wcześniej szlakiem. Już po kilku minutach dojdziemy do pierwszej jaskini o nazwie Wilcza Jama.

Ma zaledwie 7 metrów głębokości, wysokość i szerokość ok 3 metrów.

Przy schodach, po prawej stronie widoczna jest wykuta twarz (częściowo zasłonięta mchem ). Idąc dalej szlakiem, wzdłuż potoku Drążnica  dojdziemy do Niedzwiedziej Jamy.

Ma kształt okapu o długości 12 m., wysokości 2.5 m. i 7 m. głębokości. Powstała w wyniku wypłukiwania mniej odpornej warstwy piaskowca. Ostatnia jaskinia na drodze do Wilkołaka, nosi nazwę Skalny Wodospad.

Ma postać niewielkiej niszy o głębokości 2 m. Woda płynie tędy tylko przy intensywnych opadach, natomiast zimą tworzą się efektowne sople, które zasugerowały nazwę. Stąd już tylko kilkanaście minut marszu, dzieli nas od rezerwatu Wilcza Góra, którą opisywałem w artykule o bazaltowych pomnikach przyrody.

Bazaltowe pomniki przyrody

Opisane niżej pomniki przyrody nieożywionej dokumentują wulkaniczne epizody Pogórza Kaczawskiego. Cechą charakterystyczną łączącą poniższe pomniki jest oddzielność słupowa bazaltu, powstała w wyniku kurczenia się zastygłej lawy w czasie powolnego wychładzania. Słupy 4-6 boczne zostały odsłonięte podczas eksploatacji bazaltu (używanego jako kruszywo np. do budowy dróg) i stanowią niezwykłą ciekawostkę przyrodniczą.

Małe Organy Myśliborskie znajdują się na zboczu Rataja(350 m.n.p.m). Pionowo ustawione słupy mają ponad 25 m wysokości i 30 cm srednicy. Dojście z Myśliborza (płatny parking) za znakami czerwonymi i żółtymi ok. 1.5 km pod górę.

Wilkołak – szczyt 367 m.n.p.m zdeformowany przez istniejący kamieniołom.

Największą atrakcją Wilkołaka są bazaltowe słupy, które oprócz pionowej orientacji, ułożone są koncentrycznie, tworząc tzw. róże bazaltowe. Niestety, sąsiadujący bezpośrednio obok róży kamieniołom, eksploatujący bazalt metodą strzałową, zagraża istnieniu tej geologicznej ciekawostki (pomimo utworzenia rezerwatu „Wilcza Góra” mającej chronić ten unikat).

 

Czartowska Skała szczyt 463 m.n.p.m z bazaltową kulminacją o wyraźnej oddzielności słupowej (słupy o średnicy 60 cm).

Szczyt jest uznanym punktem widokowym, roztacza się z niego wspaniała panorama. Uważny obserwator znajdzie tam znak pomiarowy http://www.odskok.pl/znaki-triangulacyjne-t16652.html

Czartowska Skała jest dobrze widoczna po lewej stronie szosy nr 365 która łączy Starą Kraśnicę z Jaworem (ok. 2 km za Muchowem). Auto trzeba zostawić przy drodze i dalej pieszo ( 600 m ) żółtym szlakiem prowadzącym do wsi Pomocne.