pomnikowe lipy | Pomniki przyrody

Łęgowo to jedna z 20 wsi gminy miejsko – wiejskiej Sulechów (pow. zielonogórski, lubuskie), położona w jej północno – wschodniej części. Zabudowania sioła otacza mozaika łąk i pól uprawnych, duży kompleks leśny (z pomnikami przyrody) rozciąga się po obu stronach drogi do Sulechowa. W Łęgowie rośnie najgrubszy w gminie i powiecie dąb szypułkowy o statusie pomnika przyrody zwany Łęgowiakiem. Drzewo mierzy w obwodzie 755 cm, wysokość ok. 25 metrów, szacunkowy wiek 350 – 400 lat. Więcej zdjęć i dokładny opis lokalizacji w artykule „Dąb Łęgowiak z Łęgowa„.

GPS N 52°07′58.4″ , E 15°41′08.3″

Dwa pomnikowe dęby zlokalizowane są przed wejściem do kościoła parafialnego pw. św. Stanisława bp, obok przystanku PKS.

GPS N 52°07′47.5″ , E 15°41′01.1″

Drzewa mierzą w obwodzie 493 i 471 cm, wysokość obydwu to 27 metrów; tylko jedno zostało oznakowane tabliczką.

W sąsiedztwie kościoła znajduje się zespół pałacowo – parkowy składający się z ruin pałacu z XIX w., obszernego folwarku (na północ od pałacu) i założenia parkowego w stylu krajobrazowym, przechodzącego od południa w tereny leśne. W drzewostanie parkowym wyróżnia się pomnikowy okaz świerka pospolitego o obwodzie 336 cm i wysokości 32 m.

GPS N 52°07′45.6″ , E 15°41′07.1″

Na granicy wsi, po prawej stronie drogi do Klępska, znajduje się pomnikowy egzemplarz dębu szypułkowego o obwodzie 465 cm i wysokości 23 metry.

GPS N 52°07′34.6″ , E 15°41′32.3″

Aby trafić do kolejnych ciekawostek dendrologicznych Łęgowa należy cofnąć się 160 m od pomnikowego dębu do skrzyżowania i skręcić w lewo. Początkowo poruszamy się brukowaną drogą obok krzyża, po chwili droga skręca na południe i po 100 metrach rozwidla się. Skręcamy w prawo i po 200 m znajdujemy się na krawędzi lasu, po kolejnych 100 metrach ujrzymy tablicę opisującą robinię białą i drogowskaz do mocarnego przedstawiciela tego gatunku. Skręcamy w prawo i na granicy lasu i pola uprawnego odszukujemy najgrubszą robinię rosnącą w Lasach Państwowych.

GPS N 52°07′24.8″ , E 15°41′10.2″

Rekordowa robinia mierzy w obwodzie pierśnicowym (czyli 130 cm nad ziemią) 557 cm, jednak pomiar zgodny z zasadami dendrometrii powinien zostać wykonany na wysokości 70 cm nad gruntem – tutaj miarka pokazała 538 cm (październik 2022 r.). Drzewo niestety nie posiada statusu pomnika przyrody.

Wracamy na leśną drogę i poruszamy się nią dalej ok. 600 m aż dotrzemy na skraj śródleśnego pola uprawnego. Krawędź lasu po prawej stronie obsadzono szpalerem lip drobnolistnych, trzy okazy o obwodach 368, 487, 499 cm objęto ochroną pomnikową.

GPS N 52°07′06″ , E 15°40′57″

Jeden z dwóch pomników przyrody nieożywionej w gminie – głaz narzutowy o obwodzie 11 metrów – leży w lesie ok. 100 metrów od drogi Sulechów – Łęgowo. Więcej zdjęć i dokładny opis w artykule „Pomnikowe głazy narzutowe w gminie Sulechów„.

GPS N 52°07′06.8″ , E 15°39′59.1″

Spod łęgowskiego eratyku można trafić do dwóch pomnikowych dębów szypułkowych zlokalizowanych w oddz. 75a. Leśnym duktem którym dotarliśmy od asfaltowej drogi do pomnikowego głazu idziemy dalej ok. 300 metrów, na skrzyżowaniu skręcamy w lewo i po 240 metrach w prawo. Po przejściu ok. 260 m trafimy na pierwszy pomnikowy dąb, rosnący na skraju śródleśnej polany położonej w zagłębieniu terenu.

GPS N 52°07′12.3″ , E 15°39′28.5″

Drzewo mierzy w obwodzie 486 cm, wysokość dębu 24 metry; pień został oznakowany stosowną tabliczką, jednak zamontowaną od zakrzaczonej, trudno dostępnej strony.

Drugi pomnikowy okaz rośnie ok. 50 metrów na zachód od pierwszego, jego obwód wynosi 479 cm, a wysokość 23 metry.

Pilica to niewielkie miasto położone w powiecie zawierciańskim (woj. śląskie), w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W południowo – zachodniej części miasta ma swój początek rzeka Pilica – najdłuższy lewy dopływ Wisły. Listę pilickich zabytków zapełnia wiele interesujących obiektów, wśród nich wyróżnia zespół pałacowo – parkowy, składający się neorenesansowego pałacu otoczonego parkiem o powierzchni 10 ha. Założenie parkowe jako dzieło sztuki ogrodniczej już w 1932 r. uznano w całości za pomnik przyrody. Park jest ogólnie dostępny, wejście do niego znajduje się u zbiegu ulic Senatorskiej i Zamkowej, ok. 400 m od rynku.

Tuż za brama wjazdową, po prawej stronie głównej alei, znajduje się ogłowiona lipa z przymocowaną do pnia czaszką, krzyżem i tablicą pamiątkową.

Spacerując aleją w stronę pałacu mijamy po obu stronach leśną część parku, w której królują klony pospolite, jawory, lipy i graby.

Na skraju rozległej polany droga rozdziela się na dwie równoległe aleje, tam też znajdziemy parę okazałych modrzewi.

Po skręceniu w lewo i przejściu kilkudziesięciu metrów trafimy na początek wspaniałej, czterorzędowej alei lipowej, będącej pozostałością po barokowej formie parku. Niektóre lipy w szpalerach osiągnęły imponujące rozmiary, na innych czas i choroby odcisnęły swoje piętno – widoczne są guzy, zgrubienia, ubytki w pniach – co czyni je nie mniej interesujące.

Na końcu alei lipowej znajduje się perełka dendrologiczna – buk pospolity w odmianie Pendula (zwisającej).

Wreszcie możemy się przyjrzeć się bryle pałacu. Jego historia sięga 1610 r. kiedy to Wojciech Padniewski wybudował zamek. Kolejny właściciel – Stanisław Warszycki – otoczył w 1651 r. warownię murami i bastionami. W XVIII w. przebudowano zamek na barokową rezydencję, obecny wygląd pałac uzyskał po 1876 r. – wtedy to Leon Epstein zmodernizował pałac , przebudował park na modny wówczas styl angielski i urządził ogrody z oranżeriami.

Na lewo od pałacu, przy południowym skrzydle, rośnie najokazalsze drzew w pilickim parku – potężna lipa szerokolistna zwana Lipą (królowej) Elżbiety – o obwodzie 702 cm i wysokości 26 metrów.