Park przy pałacu w Rulewie (gm. Warlubie, kujawsko – pomorskie).

Klasycystyczny pałac w Rulewie (gmina Warlubie, pow. świecki, kujawsko-pomorskie) został wzniesiony w 1865 r. na fundamentach starego dworu przez Rudolfa Gustava Theodora Maerckera. Po drugiej wojnie światowej w pałacu ulokowano PGR, a po przemianach gospodarczych w latach 90 – tych XX w. obiekt sprzedano prywatnej osobie. Od 2011 r. działa tu czterogwiazdkowy hotel Hanza Pałac Wellness & SPA.

Rulewo - hotel Hanza Pałacpałac w Rulewie

Budowlę otacza zabytkowy park w stylu angielskim o powierzchni ok. 8 ha z dwoma stawami i romantyczną grotą z koralowca. Ponad grotą znajduje się zacienione miejsce do odpoczynku, nieco dalej cmentarzyk rodowy rodziny von Maercker.

Rulewo - kamienna grota w parkuRulewo - miejsce odpoczynku na parkową grotąRulewo - cmentarzyk rodowy w parku

W drzewostanie parkowym przeważają rodzime gatunki liściaste, najstarsze, a tym samym najcenniejsze egzemplarze drzew mocą Rozporządzenia nr 13/97 Wojewody Bydgoskiego z dnia 14 kwietnia 1997 r. objęto ochroną w formie grupowego pomnika przyrody. W skład chronionej grupy weszły: cztery buki pospolite odmiany czerwonej o obwodach 267, 278, 340, 346 cm, trzy lipy drobnolistne o obwodach 345, 439, 462 cm, trzy dęby szypułkowe o obwodach 415, 420 i 610 cm, trzy klony zwyczajne o obwodach 284, 296, 326 cm, platan klonolistny o obwodzie 305 cm, wiąz szypułkowy o obwodzie 267 cm, świerk pospolity o obwodzie 315 cm, topola osika o obwodzie 420 cm. Nieco inaczej wygląda ta lista w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody, tu wymieniono: trzy buki pospolite o obwodzie 320, 346, 393 cm, dwie lipy drobnolistne o obwodach 437, 465 cm, pięć dębów szypułkowych o obwodach 434, 440, 474, 669, 396 cm, platan klonolistny o obwodzie 355 cm, świerk pospolity o obwodzie 311 cm i topolę osikę o obwodzie 468 cm. Mimo całego zamieszania w ewidencjach pomnikowych okazów zapraszam na spacer po zabytkowym parku, który rozpoczniemy od parkingu. Tutaj znajduje się liczące kilka egzemplarzy zgrupowanie pomnikowych drzew.

parking przy pałacu w Rulewie - zgrupowanie pomnikowych drzew

Pierwszym okazem w rzędzie jest piękny platan klonolistny, gatunek chętnie sadzony w parkach ze względu na szybki przyrost i charakterystycznie łuszczącą się korę.

Rulewo - platan w grupie pomnikowych okazówRulewo - pomnikowy platan na parkingupomnikowy platan z RulewaRulewo - pień pomnikowego platana

Obok platana rośnie dąb o pniu oplecionym gęsto bluszczem, kształt liści wskazuje że mamy do czynienia z dębem węgierskim.

Rulewo - dąb węgierskiRulewo - dąb węgierski na tle pałacu

Pomiar obwodu pnia wykonany w październiku 2023 r. dał wynik 450 cm, pod plątaniną pędów bluszczu można wypatrzeć typową dla pomników przyrody tabliczkę.

Rulewo - dąb węgierski na przypałacowym parkinguRulewo - pień pomnikowego dębu węgierskiegoRulewo - tabliczka na pomnikowym dębie węgierskim

Kolejnym „parkingowym” pomnikiem przyrody jest dąb szypułkowy, którego pień delikatnie opleciony bluszczem wyrasta na niewielkim wyniesieniu.

Pomnikowy dąb rosnący na parkingu przypałacowym w RulewieRulewo - pień pomnikowego dębu rosnącego na parkinguRulewo - pień pomnikowego dębu rosnącego na parkingu

Ostatnim drzewem w rzędzie pomnikowych okazów na parkingu jest buk pospolity w odmianie czerwonolistnej.

parking przy pałacu w Rulewie - pomnikowy buk pospolityparking przy pałacu w Rulewie - pień pomnikowego buka

Dwa uschnięte buki pospolite z tabliczkami „Pomnik Przyrody” rosną wzdłuż wschodniej granicy parku.

park w Rulewie - drugi uschnięty pomnikowy bukpark w Rulewie - uschnięty pomnikowy bukPark w Rulewie - pień uschniętego pomnikowego buka

Bliżej pałacu zlokalizowany jest żywy egzemplarz buka pospolitego w odmianie czerwonolistnej, jego stan zdrowotny wskazuje na postępujący stan zamierania.

park w Rulewie - pomnikowy bukpark w Rulewie - pomnikowy buk w odm. czerwonolistnejpark w Rulewie - pień pomnikowego buka

30 metrów na północ od buka znajduje się bardzo wysoki (ok. 38 metrów) okaz topoli. Pomiar obwodu pnia wykonany w październiku 2023 r. dał wynik 467 cm.

Rulewo - pomnikowa topolapomnikowa topola z RulewaRulewo - pień pomnikowej topoliW pobliżu topoli rośnie okaz klonu pospolitego o obwodzie 350 cm. W zasadzie nie wiadomo czy jest pomnikiem przyrody (patrz tekst wyżej), na pniu brakuje tabliczki, niemniej w pełni zasługuje na ochronę pomnikową.

park w Rulewie - okazały klon pospolitypark w Rulewie - pień okazałego klonu pospolitego

W zagłębieniu terenu poniżej topoli rośnie pomnikowy świerk (obwód 316 cm) i dąb szypułkowy.

park w Rulewie - pomnikowy świerk i dąb szypułkowypark w Rulewie - pomnikowy świerkpark w Rulewie - pień pomnikowego świerkapark w Rulewie - pomnikowy dąb szypułkowy rosnący obok świerka park w Rulewie - pomnikowy dąb szypułkowy przy świerkupark w Rulewie - pień pomnikowego dębu

W środkowej części parku, na skarpie z tyłu pałacu, króluje soliterowy okaz dębu szypułkowego. To najgrubsze drzewo w całym założeniu parkowym o obwodzie 668 cm.

park w Rulewie - soliterowy okaz dębuRulewo - najgrubsze drzewo w parkuRulewo - pomnikowy dąb o obwodzie 668 cm

Po jednym z okazałych buków który utracił status pomnika przyrody w 2016 r. pozostał tylko niewysoki pień, tzw. świadek. Buk mierzył w obwodzie 398 cm.Rulewo - pień po pomnikowym buku

W pobliżu, nad brzegiem stawu rośnie pomnikowy okaz dębu szypułkowego. Niestety, jego stan zdrowotny jest niezadowalający, przez całą długość pnia przebiega rozległa listwa piorunowa, w wielu miejscach od pnia odpada kora.

Rulewo - pomnikowy dąb rosnący nad brzegiem stawuRulewo - pień pomnikowego dębu rosnącego nad stawem

Przy alejce prowadzącej do groty rośnie pomnikowa lipa drobnolistna, drugi okaz lipy rośnie w pobliskim zadrzewieniu i jest całkowicie niewidoczny w sezonie wegetacyjnym.

Rulewo - pomnikowa lipa w pobliżu grotypark w Rulewie - pomnikowa lipa drobnolistnaRulewo - pień pierwszej pomnikowej lipypark w Rulewie - pomnikowa lipa przy alejce prowadzącej do grotyRulewo - pień drugiej pomnikowej lipy

2,5 kilometra od Rulewa, we wsi Bąkowo, rośnie najstarszy w Polsce okaz dębu szypułkowego o nazwie „Jan Kazimierz„. W jego sąsiedztwie można podziwiać jeszcze cztery inne olbrzymie pomnikowe dęby noszące razem miano „Bąkowskich Dębów„.

Pomnikowe drzewa w Bąkowie (gm. Warlubie, kujawsko – pomorskie).

Bąkowo to niewielka miejscowość granicząca od strony południowo-zachodniej z Warlubiem, siedzibą gminy (pow. świecki, kujawsko – pomorskie). Nawet w gronie miłośników sędziwych drzew to mało znana wieś (trzeba przyznać szczerze gmina niewiele robi by to zmienić), a przecież powinny się tu przewijać tłumy turystów, w Bąkowie bowiem znajduje się najstarszy w Polsce żywy dąb szypułkowy. 730 – letni „Jan Kazimierz” rośnie tutaj w towarzystwie czterech innych wiekowych okazów Quercus robur, cała grupa nazywana jest „Bąkowskimi Dębami” i stanowi jedno z najpiękniejszych zgrupowań pomnikowych dębów nie tylko w skali regionu, ale i całego kraju. Wspomniany wyżej „Jan Kazimierz” mierzy w obwodzie aż 989 cm (zmierzony na wysokości 30 cm) i został opisany dokładnie w poprzednim artykule.

GPS N 53°34′13.6″, E 18°36′58.6″

Jan Kazimierz - najstarszy dąb w Polsce

pomiar obwodu Jana Kazimierza na wysokości 30 cm nad gruntem

Ponad 8 metrów w obwodzie mierzy dąb rosnący w parze z drugim pomnikowym egzemplarzem, rośnie ok. 140 m na północ od „Jana Kazimierza”, na lewo od szosy w kierunku Warlubia.

GPS N 53°34′18.4″, E 18°36′58.1″

Bąkowo - para pomnikowych dębów

para pomnikowych dębów z Bąkowa

Dokładny pomiar obwodu wykonany w październiku 2023 r. dał wynik 828 cm, wysokość drzewa 18 metrów, szacunkowy wiek to ok. 500 lat.

para pomnikowych okazów z grupy Bąkowskich DębówBąkowo - pień pomnikowego dębu o obwodzie 828 cm

Drugi w parze dąb posiada pień o obwodzie 627 cm, wysokość okazu to 23 metry, na wysokości 5 – 6 metrów znajdują się rozległe rany po wyłamanych konarach.

pnie pary pomnikowych dębów z BąkowaBąkowo - pień pomnikowego dębu o obwodzie 627 cm

W polu, po drugiej stronie szosy do Warlubia, znajduje się piękny, soliterowy okaz dębu szypułkowego. Ten pomnik przyrody mierzy w obwodzie 625 cm, a jego wysokość to 24 metry.

GPS N 53°34′19.9″, E 18°37′01.5″

pomnikowy okaz dębu o obwodzie 625 cm z Bąkowa

pomnikowy dąb o obwodzie 625 cm z BąkowaBąkowo - dąb o obwodzie 625 cmBąkowo - pomnikowy dąb o obwodzie 625 cmBąkowo - pień dębu o obwodzie 625 cm

Ostatni z grupy „Bąkowskich Dębów” rośnie w polu, naprzeciw „Jana Kazimierza”, przy drodze prowadzącej do Bzowa.

GPS N 53°34′14.1″, E 18°37′02.7″

jeden z Bąkowskich Dębów o obwodzie 767 cmBąkowo - pomnikowy dąb o obwodzie 767 cm

Podobnie jak „Jan Kazimierz”, ten okaz został również otoczony płotem, by zapobiec zaorywaniu jego korzeni. Obwód tego kolosa wynosi 767 cm, jego wysokość to 25 metrów, szacunkowy wiek – ok. 400 lat.

Bąkowo - pomiar dębu o obwodzie 767 cmBąkowo - pień dębu o obwodzie 767 cmpień pomnikowego dębu o obwodzie 767 cm

Starsze zdjęcia „Bąkowskich Dębów” można obejrzeć w artykule z 2015 r., więcej aktualnych zdjęć na blogu Pawła Lenarta, w artykułach 1, 2, 3.

Opisana wyżej niezwykle cenna grupa pomnikowych dębów nie kończy listy pomnikowych drzew w Bąkowie. Pozostałe okazy zlokalizowane są 3,5 hektarowym parku w stylu angielskim z 1 poł. XIX w. otaczającym zabytkowy pałac, użytkowany obecnie jako Dom Dziecka. W drzewostanie parkowym króluje pomnikowy okaz dębu szypułkowego, rosnący niedaleko południowej ściany pałacu.

GPS N 53°34′11.1″, E 18°36′49.1″

dąb imienia Janusza Dzięcioła z Bąkowa

pomnikowy dąb im. Janusza Dzięcioła z Bąkowa

Drzewo zostało nazwane imieniem Janusza Dzięcioła – zwycięzcy pierwszej polskiej edycji Big Brother, późniejszym posłem na Sejm VI i VII kadencji. Obwód pomnikowego dębu wynosi 512 cm, wysokość okazu 28 metrów, szacunkowy wiek (z tabliczki) – 350 lat.

pień dębu im. Janusza Dzięcioła z Bąkowatabliczki na pniu dębu im. Janusza Dzięcioła

Pomnikowym  drzewem o fantazyjnie uformowanej sylwetce jest buk pospolity w odmianie Pendula (zwisającej, płaczącej). Gałęzie tego buka zwisają do samej ziemi, tworząc wokół pnia naturalną altanę. Drzewo rośnie nad brzegiem stawu, na tyłach pałacu. Obwód pnia wynosi 361 cm, wysokość okazu 25 metrów.

GPS N 53°34′12.5″, E 18°36′47.1″

pomnikowy buk w odm. Pendula z BąkowaBąkowo - pień pomnikowego buka w odm. Pendula

Po drugim pomnikowym buku o obwodzie 295 cm pozostał tylko niewysoki pień, powoli ulegający rozkładowi.

pień po obłamanym pomnikowym buku

Na liście pomnikowych drzew zlokalizowanych w bąkowskim parku widnieje jeszcze lipa drobnolistna o obwodzie zaledwie 270 cm. Niestety, lipa nie została oznakowana tabliczką, a drzew o podobnym obwodzie jest kilka. O parku w Bąkowie pisał również Paweł Lenart na swoim blogu, zapraszam do lektury artykułu.