Źródło św. Huberta (gm. Dąbrowa, kujawsko – pomorskie).

Drugim pomnikiem przyrody nieożywionej w gminie Dąbrowa (pow. mogileński, kujawsko – pomorskie) po opisanym w poprzednim artykule głazie narzutowym Kamienny Dom jest Źródło św. Huberta. Wypływa ono ze wschodniego zbocza rynny Jeziora Ostrowieckiego, około 600 m na północny wschód od ośrodka wypoczynkowego w Wiktorowie. Dojazd do drogi leśnej prowadzącej do pomnikowego źródła oznakowany został drogowskazami.

GPS 52°49’23.5″N 17°51’49.7″E

Drogowskaz do pomnikowego źródła św. Huberta

W dalszą drogę leśnym duktem udajemy się kierowani następnym drogowskazem.

Drogowskaz do źródła św. Huberta

Po przejściu ok. 500 metrów wypatrujemy ustawionej po lewej stronie tablicy edukacyjnej z mapą i opisem geostanowiska.

zejście do źródła św. Hubertatablica przy źródle św. Hubertafragment tablicy przy źródle św. Huberta

Schodzimy ścieżką w dół w kierunku jeziora i po 20 metrach ujrzymy kamienną obudowę źródła w kształcie kapliczki i wypływającą z niego żółto zabarwioną wodę.

GPS 52°49’37.8″N 17°51’43.3″E

pomnikowe źródło św. Hubertakamienna obudowa źródła św. Huberta

Źródło św. Huberta posiada status pomnika przyrody już od 01.04.1955 r. na mocy Komunikatu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w sprawie uznania za pomniki przyrody, aktualna podstawa prawna do jego ochrony to  Rozporządzenie Nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.

źródło św. Hubertawoda wypływająca ze źródła św. Huberta

Woda ze źródła wypływa z wydajnością 8 litrów na minutę, zima raczej nie zamarza. Zawiera dużo żelaza, którego związki wytrącają się w cembrowinie i na dnie koryta odprowadzającego wodę.

wnętrze obudowanego źródłażelazista woda wypływająca ze źródławypływ wody ze źródła św. Huberta

Woda ze źródła św. Huberta nie pokonuje długiej drogi, już po ok. czterdziestu metrach wpływa do Jeziora Ostrowieckiego.

źródło św. Huberta - woda wpływająca do jeziora

Poniżej źródła znajduje się młaka – niewielki zabagniony teren zasilany z drobnych wysięków, ze względu na położenie na wypłaszczonym terenie odpływ wody jest utrudniony.

młaka poniżej źródła św. Huberta

Głaz narzutowy Kamienny Dom we wsi Szczepankowo (gm. Dąbrowa, kujawsko – pomorskie).

W Szczepankowie, niewielkiej wsi wsi w gminie Dąbrowa (pow. mogileński, kujawsko – pomorskie), oprócz uroczej alei modrzewiowej znajduje się jeszcze jeden pomnik przyrody – tym razem nieożywionej. Jest nim ogromny głaz narzutowy o nazwie Kamienny Dom, leżący w lesie na wschód o zabudowań sioła, w oddz. 71 c Leśnictwa Niedźwiedzi Kierz, Nadleśnictwo Gołąbki. Do pomnikowego eratyku najlepiej trafić z opisanej w poprzednim artykule alei modrzewiowej, czyli skrzyżowania drogi nr 254 z drogą do Annowa. Od końca alei, czyli od granicy lasu jedziemy jeszcze ok. 1,3 km do skrzyżowania z leśnymi drogami i drogowskazem do głazu.

skrzyżowanie z drogowskazem do Kamiennego Domudrogowskaz do Kamiennego Domu

Skręcamy w lewo i dalej leśnym duktem ok. 900 m do znajdującego się po lewej stronie szlabanu i ustawionej obok tablicy z mapą i opisem pomnikowego głazu.

szlaban przy drodze do Kamiennego Domu

Mijamy szlaban i stąd już tylko krótka (ok. 100 m) ścieżka doprowadzi nas do olbrzymiego narzutniaka.

GPS N 52°48’13” , E 17°54’51”

otoczenie głazu Kamienny Dom

Zanim przystąpimy do głębszej eksploracji geostanowiska najlepiej zapoznać się treścią zamieszczoną na tablicy dydaktycznej. Przedstawiono tu parametry fizyczne głazu oraz związaną z nim legendę.

tablica obok głazu Kamienny Dom

tablica przy głazie Kamienny Domtreść tablicy przy głazie Kamienny Dom

Kamienny Dom uzyskał status pomnika przyrody nieożywionej już w 1955 r. na mocy Komunikatu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w sprawie uznania za pomniki przyrody. Obecnie obowiązująca podstawa prawna do jego ochrony to Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.

pomnikowy eratyk Kamienny Domlas koło Szczepankowa - pomnikowy głaz Kamienny Dom

głaz narzutowy Kamienny Domlas koło Szczepankowa - głaz Kamienny Dom

Wymiary pomnikowego eratyku to: obwód – 13,18 metra, wysokość – 2,9 metra, długość – 3,9 metra. Niestety brakuje informacji dotyczącej materiału budującego głaz, w publikacji „Zabytkowe głazy narzutowe na obszarze Polski, cz. IV” jest mowa o diorycie, ale ze znakiem zapytania.

pomnikowy głaz Kamienny Domgłaz Kamienny Dom koło Szczepankowa

Nazwa narzutniaka wiąże się z miejscową legendą. W tutejszym lesie miał zamieszkiwać zły czarownik, który zwabiał dzieci i zamieniał je w kamienie. Brat dwojga z zaczarowanych dzieci rozpoznał rodzeństwo i w ten sposób zdjął klątwę, jednocześnie zamieniając czarownika wraz z domem w wielki głaz.

pomnikowy głaz narzutowy Kamienny Dom

Pierwotnie opisywany eratyk był większy, widoczne są jeszcze ślady odłupywania.

ślad po próbie rozłupania głazuślad po próbie rozłupania pomnikowego głazu

W gminie Dąbrowa znajduje się jeszcze jeden pomnik przyrody nieożywionej, jest nim Źródło Świętego Huberta, które będzie tematem kolejnego artykułu.