Pomnikowe dęby w Trzcinicy (gm. Jasło, podkarpackie).

Trzcinica to wieś granicząca z miastem Jasło (siedziba gminy) położona przy drodze krajowej nr 28 Jasło – Gorlice. Perełką architektoniczną Trzcinicy jest drewniany kościół z 1551 r. pod wezwaniem św. Doroty, wybudowany w stylu gotyckim z drewna jodłowego na dębowej podwalinie. Świątynia stoi w centrum miejscowości na niewielkim wzniesieniu i należy do najstarszych tego typu obiektów w Polsce.

kościół pw. św. Doroty w Trzcinicy

Pod koniec XVI w. od zachodu do kościoła dobudowano wieżę – dzwonnicę, która została otoczona w przyziemiu sobotami.

wieża - dzwonnica kościoła pw. św. Doroty w Trzcinicywejście do kościoła pw. św. Doroty w TrzcinicyNiewątpliwą ozdobą terenu przykościelnego są dwa pomnikowe dęby, otoczone ochroną pomnikową już od 1961 r. Zdrowszy egzemplarz o pięknej i szerokiej koronie widoczny jest doskonale z parkingu przy drodze prowadzącej przez wieś.

drewniany kościół pw. św. Doroty w Trzcinicyjeden z pomnikowych dębów w Trzcinicypomnikowy dąb o obwodzie 665 cm na terenie kościoła w Trzcinicy

pomnikowy dąb na terenie kościoła w Trzcinicy

Drzewo posiada zdrowy pień oznakowany stosowną tabliczką o obwodzie 665 cm (pomiar z kwietnia 2023 r.), wysokość okazu 28 metrów. W roku powołania na pomnik przyrody, czyli w 1961 r. dąb mierzył w obwodzie zaledwie 480 cm, w 2014 r. 640 cm – można obliczyć średni przyrost wynoszący nieco poniżej 3 cm obwodu/rok.

pień pomnikowego dębu o obwodzie 665 cm w Trzcinicypomiar obwodu pomnikowego dębu w Trzcinicy

W fatalnym stanie zdrowotnym znajduje się drugi z pomnikowych dębów, rosnący obok prezbiterium kościoła. Drzewo zostało całkowicie pozbawione korony prawdopodobnie w celu ochrony przed rozszczepieniem głównego pnia, ponadto dwa główne przewodniki spięto wiązaniami linowymi.

Trzcinica - usychający pomnikowy dąbusychający dąb na tyłach kościoła w Trzcinicywiązania w koronie pomnikowego dębu w Trzcinicy

Niestety, drzewo jest w ostatniej fazie zamierania, pień w dużej części pozbawiony jest kory, tylko nieliczne gałęzie są żywe. To przykład pomnikowego okazu, którego obwód z wiekiem maleje. W chwili powołania (1961 r.) dąb mierzył aż 740 cm, obecnie jego obwód wynosi 662 cm – to efekt odpadania kory i kurczenia się wyschniętych tkanek.

usychający pomnikowy dąb na tyłach kościoła w Trzcinicy

Dodaj komentarz