Łęknica to przygraniczne miasto (pow. żarski, lubuskie) położone nad Nysą Łużycką. Znaczną część miasta zajmuje wspaniały, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO transgraniczny Park Mużakowski, o łącznej powierzchni aż 728 ha (po stronie niemieckiej – 206 ha, po polskiej – 522 ha). Zwiedzanie całości założenia pałacowo – parkowego ułatwiają 2 mosty przerzucone nad Nysą Łużycką. Po stronie niemieckiej – w Bad Muskau (Mużakowie) – możemy podziwiać dwie interesujące budowle: Stary i Nowy Zamek.
Zabytkowym budowlom towarzyszą piękne okazy egzotycznych drzew, m.in.: tulipanowca amerykańskiego, cypryśnika błotnego, magnolii drzewiastej.
Polska strona parku to niezwykle skomponowane krajobrazy, długie osie widokowe oraz ogromne dęby. Dąb Odyna (o obwodzie 854 cm) i Dąb Thora (715 cm) należą do czołówki najgrubszych dębów w Polsce.
Przy głównej ścieżce, nieopodal mostu, rośnie jeden z Dębów Papieskich. Został wyhodowany z żołędzi „Chrobrego” poświęconych przez Jana Pawła II. Miejsce chyba nie przypadło mu gustu, bo należy do najmniejszych jakie widziałem (większość ma już kilka metrów wysokości).
Można nie wierzyć, ale te ogromne dęby ani żadne inne drzewo w Parku Mużakowskim nie posiada statusu pomnika przyrody. Listę pomnikowych drzew Łęknicy można odnaleźć na tablicy ustawionej przy ulicy Hutniczej (droga między parkingiem a wejściem do Parku.
Tablicy nie ustawiono tam przypadkowo, w ogrodzie pobliskiej posesji (Hutnicza 10), rośnie pierwsze z pomnikowych drzew – okaz cyprysika groszkowego w odmianie pierzastej.
GPS N 51°32′42.8″ , E 14°44′02.8″
Obwód pomnikowego cyprysika wynosi 156 cm, wysokość drzewa 18 m.
Pomnikowy buk pospolity o obwodzie 450 cm i wysokości 29 m odnajdziemy u podnóża skarpy, na tyłach posesji przy ul. Ogrodowej 2.
GPS N 51°32′03.71″ , E 14°43′57.21″
Dąb o obwodzie 560 cm i wysokości 20 m rośnie na skarpie na tyłach domu przy ul. H. Sawickiej 7a.
GPS N 51°31′55″ , E 14°43′59″
Na południowy – wschód od miasta znajduje się stara kopalnia „Babina”, w której utworzono Geopark. Zalane wyrobiska tworzą antropogeniczne pojezierze, które można zwiedzać, wykorzystując gęstą sieć ścieżek rowerowych i pieszych. Wody w jeziorach charakteryzują się bardzo niskim pH i w zależności od rodzaju rozpuszczonych w niej pierwiastków przyjmują niebieskie lub czerwone (a nawet purpurowe) zabarwienie. Więcej zdjęć oraz informacji tutaj.
Kierując się ustawionymi drogowskazami, możemy ze ścieżek trasy geoturystycznej dotrzeć do rezerwatu „Nad Młyńską Strugą”. Chroni się tu fragment naturalnego lasu mieszanego z bogatym runem właściwym dla borów bukowo – dębowych.
Przez teren rezerwatu przechodzi szlak rowerowy prowadzący do do ruin dawnego młyna „Kucyk”. W rezerwacie znajdują się 3 drzewa o statusie pomnika przyrody. Najłatwiej odnaleźć pomnikowy modrzew europejski, rosnący 30 m na lewo od ścieżki rowerowej.
GPS N 51°31′11.3″ , E 14°46′40.1″
Drzewo mierzy w obwodzie 330 cm, wysokość okazu 30 m.
Pomnikowy klon jawor znajduje się poza szlakiem prowadzącym przez rezerwat i jest trudny do odnalezienia. Drzewo rośnie na końcu krótkiego szpaleru złożonego z jaworów.
GPS N 51°31′17.8″ , E 14°46′08.7″
Drzewo mierzy w pierśnicy 285 cm, wysokość okazu to 22 m.
Na wschodnim krańcu rezerwatu znajduje się miejsce do odpoczynku z tablicami opisującymi dawny młyn Kucyk. W pobliżu rośnie pomnikowy dąb o obwodzie 420 cm i wysokości 32 m. Aby do niego trafić, należy iść zarośniętą drogą wzdłuż ogrodzonego fragmentu lasu, do zagłębienia terenu nad rzeką Skrodą.
GPS N 51°31′18.97″ , E 14°47′59.33″
Bogato.
Naprawdę wspaniałe drzewa! Dęby Odyna i Thora są imponujące i praktycznie nieznane. Aż trudno w to uwierzyć. Na dokładkę nie objęto ich ochroną pomnikową, jak i inne unikatowe drzewa. Zastanawiam się, dlaczego tak jest? Może status parku ( Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO) stanowi już wystarczającą ochronę? Czy coś wiadomo Marku na ten temat?
Sprawa pomników przyrody w lubuskim jest trochę skomplikowana. Bez wdawanie się w szczegóły można stwierdzić, że woj. lubuskie powstało w wyniku połączenia dawnego zielonogórskiego i gorzowskiego. Jakaś część pomników przyrody została powołana Zarządzeniem Nr 174/82 Wojewody Zielonogórskiego z dnia 30 grudnia 1982 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody oraz Rozporządzeniem Nr 2 Wojewody Gorzowskiego z dnia 12 września 1990 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody (i pewnie wieloma innymi aktami). Być może były w nim ujęte drzewa z Łęknicy (na niektórych są stare tabliczki), ale oryginalnych tekstów nie mogłem znaleźć w necie. Następnie po wejściu w życie ustawy o ochronie przyrody z 2004 r. Wojewoda Lubuski w celu pewnego uporządkowania tematu pomników przyrody wydał 28 rozporządzeń z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody (numery 24-51), oraz Rozporządzenie nr 14 z dnia 28 lutego 2006 r. Po uprawomocnieniu się tych aktów straciły moc obowiązujące te wcześniej. Status pomnika przyrody zachowały tylko te, które zostały powołane przed 2006 r. lub później poprzez Uchwały Rady Gmin lub Miast (miały już wtedy takie prawo). W ten sposób wiele drzew o niezaprzeczalnych walorach pomnikowych straciło status pomnika. Nad tą sprawą zastanawiałem się już wcześniej, chodząc po parku przypałacowym w Żaganiu. Mijałem tam wiele drzew z tabliczkami „Pomnik Przyrody”, których nie było w oficjalnym rejestrze woj. lubuskiego.
To spora ciekawostka. Nie wiedziałem o tym. Dziękuję. 🙂