Przeważającą część pomników przyrody nieożywionej na obszarach nizinnych naszego kraju stanowią głazy narzutowe. To fragmenty skalne zwane eratykami lub narzutniakami przetransportowane w plejstocenie przez lodowiec z północnych terenów Europy odległych czasami nawet o kilkaset kilometrów. Te największe ze względu na walory naukowe, edukacyjne, estetyczne, czasem również kulturowe często chronione są w formie pomników przyrody. Dwa głazy ustawione w tzw. Parku Górnym w Dąbroszynie (gm. Witnica, pow. gorzowski, woj. lubuskie) zostały objęte ochroną pomnikową już w 1966 r. Można je odnaleźć przy jednej z alejek parkowych (oddz. 309 c Nadleśnictwa Dębno, Leśnictwo Kostrzyn) ok. 130 m na północ od narożnika cmentarza.

GPS N 52°37′05″ , E 14°42′01″

Przy głazach ustawiono tablicę opisującą pochodzenie głazów narzutowych oraz mniejszą tabliczkę typową dla pomników przyrody.

W okresie międzywojennym eratyki posiadały nazwy: Herta i Gerd, od imion dzieci ostatnich właścicieli dóbr dąbroszyńskich.

Wymiary pomnikowych głazów – obwód: 480 i 370 cm, wysokość: 220 i 175 cm. Materiałem budującym eratyki jest granit. Należy podejrzewać, że lokalizacja narzutniaków nie jest pierwotna, prawdopodobnie zostały ustawione jako element kompozycyjny rozległego parku krajobrazowego.

Na powierzchni jednego z głazów widoczne są równoległe rysy, mogły one powstać podczas transportu narzutniaka, gdy tarł o podłoże. Podobne formy powstają po zdeponowaniu głazu na przedpolu lodowca – w suchym i mroźnym klimacie następuje szlifowania wystających elementów skały przez wiejące z jednego kierunku strumienie wiatrowo-piaszczysto-śnieżne.

Pomniki przyrody ożywionej Dąbroszyna zostały opisane w poprzednim wpisie – zapraszam do lektury artykułu.