Pomniki przyrody w gminie Kondratowice (pow. strzeliński, dolnośląskie)

 Tereny dolnośląskiej gminy Kondratowice leżą w zachodniej części powiatu strzelińskiego, ok. 40 km na południe od Wrocławia. Północna część gminy stanowi fragment Równiny Wrocławskiej, południowa zaś – o bardziej zróżnicowanym krajobrazie – położona jest w obrębie Wzgórz Niemczańskich. Dominującą funkcją gminy jest produkcja rolna, w strukturze użytkowania ziemi aż 84% powierzchni zajmują użytki rolne, a lasy zaledwie 8%. W takim przypadku sędziwych drzew posiadających status pomnika przyrody należy spodziewać się w dawnych założeniach pałacowo – parkowych. W poszukiwaniu pomnikowych drzew gminy Kondratowice (w sumie 9 okazów) pierwsze kroki należy skierować do miejscowości Prusy, tam w zachodniej części wsi znajduje się zrujnowany renesansowy dwór z 1608 r., rozbudowany XVIII w. na barokowy pałac.

ruiny pałacu w Prusach - widok od strony drogiruiny pałacu w Prusach - widok od strony parku

Za pałacem znajduje się zarośnięty park krajobrazowy o powierzchni 3,8 ha z egzemplarzami drzew gatunków egzotycznych, m.in.: platan klonolistny, miłorząb dwuklapowy, sosna czarna. Zanim jednak wejdziemy do parku należy koniecznie zobaczyć pomnikowy okaz dębu szypułkowego w odm.  Pyramidalis (stożkowej). Drzewo rośnie tuż przy drodze, pomiędzy pałacem a remizą strażacką.

GPS N 50°45′28″, E 16°55′57″

Prusy - dąb w odmianie stożkowej zimąPrusy - dąb w odmianie stożkowej latemPrusy - dąb w odmianie stożkowej

Dąb mierzy w obwodzie 565 cm (mierzony na wysokości 40 cm od ziemi), wysokość drzewa 22 metry.park w Prusach - pień pomnikowego dębu w odm. stożkowej

Na wysokości pomnikowego dębu wchodzimy na teren założenia parkowego, mijamy po prawej niewielki jeszcze Dąb Wolności, a po chwili znajdujemy się na skraju niewielkiej polany.

park przy pałacu w Prusach

Nieco dalej, po prawej stronie tuż przy ogrodzeniu, rośnie pomnikowy jesion wyniosły.

GPS N 50°45′32.4″, E 16°55′59.3″

park w Prusach - pomnikowy jesion zimąpark w Prusach - pomnikowy jesion wyniosłypark w Prusach - pomnikowy jesion latem

Guzowaty pień mierzy w obwodzie 509 cm, wysokość okazu 18 metrów.

park w Prusach - pień pomnikowego jesionupark w Prusach - pomiar obwodu pomnikowego jesionu

Eksplorowanie wnętrza parku należy zaplanować raczej na miesiące zimowe, ale nawet latem dość łatwo odnaleźć w nim ciekawą parę platanów.

park w Prusach - okazałe platany latempark w Prusach - okazałe platany zimą

Nie brakuje też okazałych dębów szypułkowych i buków pospolitych (w tym odmian czerwonolistnych). Pomnikowy okaz buka rośnie nad brzegiem Małej Ślęzy, posiada charakterystyczną, pochyloną sylwetkę ze zredukowaną od strony brzegu koroną.

GPS N 50°45′35.4″, E 16°56′00.7″

park w Prusach - pomnikowy bukpark w Prusach - pień pomnikowego buka

Pień o obwodzie 370 cm posiada spory ubytek w przyziemnej części, wysokość drzewa 20 metrów.

park w Prusach - pomiar obwodu pomnikowego bukapark w Prusach - ubytki w pniu pomnikowego buka

Ostatnie pomnikowe drzewo w tym parku rośnie nad brzegiem rzeki, na zachód od ruin pałacu. 

GPS N 50°45′31.6″, E 16°55′49.7″

park w Prusach - pomnikowy dąb nad Małą Ślęząpark w Prusach - pomnikowy dąb w zachodniej części parku

Pomiar obwodu tego drzewa na wysokości pierśnicy dał wynik 455 cm, wysokość dębu 22 metry. Pień pokryty częściowo bluszczem zieje rozległą dziuplą w odziomkowej części.

park w Prusach - pomiar obwodu pomnikowego dębupark w Prusach - pień pomnikowego dębu

Trzy pomnikowe drzewa rosną w Księginicach Wielkich, na terenie okalającym posesję nr 42 (siedziba spółki Hopofarm). Najłatwiejszy do odnalezienia – bo widoczny z drogi – jest kasztanowiec biały rosnący przy murowanym ogrodzeniu.

Księginice Wielkie - pomnikowy kasztanowiec latemKsięginice Wielkie - pomnikowy kasztanowiec zimąKsięginice Wielkie - pomnikowy kasztanowiec

Drzewo posiada pień o obwodzie 390 cm, wysokość kasztanowca 21 metrów.

Księginice Wielkie - pomiar obwodu pomnikowego kasztanowcaKsięginice Wielkie - pień pomnikowego kasztanowca

W narożniku zadrzewienia rośnie pomnikowy klon jawor o obwodzie 271 cm i wysokości 18 metrów.

Księginice Wielkie - pomnikowy klon jawor latemKsięginice Wielkie - pomnikowy klon jawor zimąKsięginice Wielkie - pień pomnikowego jaworaKsięginice Wielkie - pień pomnikowego jawora zimą

Wewnątrz gospodarstwa, na placu manewrowym nieopodal wagi samochodowej, rośnie pomnikowy jesion wyniosły o obwodzie 352 cm i wysokości 16 metrów.

Księginice Wielkie - pomnikowy jesion wyniosłyKsięginice Wielkie - pomnikowy jesionKsięginice Wielkie - pień pomnikowego jesionu

Przy południowej granicy gminy Kondratowice, w pobliżu wsi Nieszkowice, rośnie jeszcze jedno pomnikowe drzewo – dąb szypułkowy – przypisany w rejestrze RDOŚ do gminy Strzelin.  Pomnikowy okaz zlokalizowany jest na terenie leśnym (oddz. 96j), niedaleko szlaku turystycznego znakowanego żółtym kolorem.

GPS N 50°42′43.2″, E 16°58′02.9″

pomnikowy dąb rosnący w pobliżu wsi Nieszkowicepomnikowy dąb rosnący na północ od wsi Nieszkowice

Dąb mierzy w obwodzie 321 cm, wysokość drzewa 21 metrów, pień oznakowano stosowną tabliczką.

pień pomnikowego dębu rosnącego w pobliżu wsi Nieszkowice

Według rejestru pomników przyrody RDOŚ w tym kompleksie leśnym znajduje się jeszcze jedno pomnikowe drzewo – świerk pospolity o obwodzie 220 cm. Jednak w Programie Ochrony Przyrody dla Nadleśnictwa Henryków można wyczytać, że drzewa nie odnaleziono w terenie i należy zdjąć z niego ochronę pomnikową.

 Na koniec kilka zdań o Żelowicach – wsi której chętnie poświęciłbym osobny artykuł, gdyby znajdował się w niej choć jeden pomnik przyrody. W rozległym założeniu pałacowo – parkowym znajduje się kilka ponadprzeciętnych egzemplarzy drzew, kwalifikujących się do ochrony pomnikowej, m.in: miłorząb dwuklapowy o obwodzie 376 cm, jesion wyniosły o obwodzie 512 cm, buk pospolity (forma purpurowa) o obwodzie 522 cm. Perełki dendrologiczne żelowickiego parku opisał dokładnie Paweł Lenart poświęcając im 4 artykuły: link 1, link 2, link 3, link 4. Poniżej zdjęcie kapitalnej alei platanowej – kolejnego obiektu przyrodniczego w Żelowicach proponowanego do objęcia ochroną pomnikową.

aleja platanowa w Żelowicach

Dodaj komentarz