Pomniki przyrody w Bielawie (pow. dzierżoniowski, dolnośląskie).

Bielawa to średniej wielkości dolnośląskie miasto (30 tys. mieszkańców) położone kilka kilometrów od centrum Dzierżoniowa. Zasadnicza część miasta leży na Przedgórzu Sudeckim, ale granice administracyjne obejmują również fragment Gór Sowich ze szczytem Kalenica (964 m n.p.m.). Zabudowania miasta rozciągają się na długości 8,5 km wzdłuż potoku Bielawica, od krawędzi Gór Sowich (Nowa Bielawa) aż pod przedmieścia Dzierżoniowa. Do 1924 r. Bielawa była bardzo dużą wsią, utrzymującą się z produkcji rolnej i tkactwa. Największy rozkwit miejscowości miał miejsce w XIX w. W krajobrazie ówczesnej Bielawy pojawiły się pierwsze manufaktury, a następnie olbrzymie hale z mechanicznymi krosnami produkującymi wyroby bawełniane. Zabudowę wsi uświetniły piękne wille i pałace bogatych fabrykantów, które otaczano ogrodami lub założeniami parkowymi. Zachowany do czasów współczesnych starodrzew tych parków, to dzisiejsze pomniki przyrody Bielawy.

Największy (ponad 9 ha) w Bielawie teren zieleni urządzonej – Park Miejski – to dawne założenie parkowe przylegające do zamku rodziny von Seidlitz – Sandreczki. W parku znajduje się staw, sieć alejek poprowadzonych przez rzadki, głównie liściasty drzewostan,  z dwoma pomnikowymi dębami. Jeden z nich rośnie w północno – zachodnim narożniku, obok budynku Parkowa 2a.

Drzewo mierzy w obwodzie 446 cm, w pobliżu dębu umieszczono dość oryginalną tabliczkę.

Drugi pomnikowy dąb o obwodzie 418 cm rośnie wewnątrz parku.

Przy wspomnianym wcześniej dawnym zamku (ul. Wolności 92) rośnie pomnikowa lipa szerokolistna o obw. 436 cm.

Grupa 4 pomnikowych miłorzębów znajduje się przed budynkiem przy ul. Wolności 117. Obwody poszczególnych drzew wynoszą 237, 228, 165, 190 cm.

Pomnikowe cisy rosną w otoczeniu Pałacu Bielawa przy ul. Piastowskiej 23/24.

Bardzo ciekawy drzewostan znajduje się w otoczeniu willi „Leśny Dworek” przy ul. Nowobielawskiej 89.

Ochroną pomnikową objęto 3 okazy drzew. Bliżej ogrodzenia, tuż obok siebie, rośnie pomnikowy jesion wyniosły (obw. 289 cm) i choina kanadyjska (obw. 227 cm).

Nieco wyżej znajduje się okaz jedlicy (daglezji) zielonej o obwodzie 300 cm.

Ciekawe założenia parkowe otaczają wille położone wzdłuż ul. Korczaka (Kamieniczki). To dawna dzielnica sanatoryjna Bielawy. Przy posesji nr 1-3 znajdziemy pomnikowy okaz cisa o obw. 106 cm.

Do niedawna tuż przy ścianie Hotelu Dębowy (ul. Korczaka 4) rósł pomnikowy buk o obw. 370 cm. Decyzją Rady Miejskiej  z dnia 24 lutego 2016 r. zniesiono ochronę pomnikową z tego drzewa i okaz wycięto. Dwa pomnikowe buki rosną wyżej, przy posesji nr 9. Pierwszy o pojedynczym pniu posiada mierzy w obwodzie 438 cm.

Drugi, wielopniowy okaz mierzy w obw. 196 cm (na wys. 1m).

Pomniki przyrody w Dzierżoniowie.

Dzierżoniów położony jest w południowej części województwa dolnośląskiego, w obrębie Kotliny Dzierżoniowskiej, u podnóża Gór Sowich. Miasto (ponad 34 tys. mieszkańców) jest siedzibą władz miejskich, gminnych i powiatowych. Jest warte odwiedzenia ze względu na dużą ilość zabytkowych obiektów, szczególnie w obrębie rewitalizowanej starówki.

Dzierżoniów jest miastem całkowicie pozbawionym terenów leśnych, niewielki jest też obszar gruntów zadrzewionych, w tym terenów parkowych (7 ha, 0.35% pow. miasta). Mimo tego lista miejskich pomników przyrody liczy aż 14 pozycji: 3 buki, 2 platany, 2 dęby, lipa, jesion, pozostałe to cisy pospolite. Te ostatnie stanowią ilościowo największy zespół pomnikowych okazów, ze względu na powołanie grupowych pomników przyrody. Grupa 2 pomnikowych cisów zlokalizowana jest przy ul. Kościelnej, obok murów obronnych.

Cisy mierzą w obwodzie 100 i 90 cm, wysokość drzew 8 m, wiek ok. 120 lat.

Okazały cis rośnie obok posesji przy ul. Daszyńskiego 12. Obwód tego drzewa wynosi 96 cm, wysokość 10 m, wiek ok. 170 lat.

Kolejny egzemplarz pomnikowego cisa znajdziemy przy ul. Pocztowej, na skraju parku.   Okaz mierzy w pierśnicy 155 cm, wysokość drzewa 11 m, wiek ok. 210 lat.

Przy ul. Pocztowej, obok Urzędu Skarbowego, rośnie ogromny platan klonolistny. Ten pomnik przyrody mierzy w obwodzie aż 785 cm, wysokość drzewa 30 m.

Wiekowy cis – pomnik przyrody – rośnie przed budynkiem Zespołu Szkół nr 1 (Radiobuda) przy ul. Mickiewicza. Okaz mierzy w obwodzie 150 cm, wysokość cisa 11 m, wiek ok. 220 lat.

100 metrów wyżej, na obrzeżu parku, rośnie pomnikowy jesion wyniosły. Drzewo posiada pień o obwodzie 218 cm prawie w całości porośnięty bluszczem. Wysokość okazu 25 m, wiek ok. 120 lat.

30 m od kina „Zbyszek” (ul. Świdnicka) rośnie pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 400 cm, wysokości 25 m i wieku ok. 170 lat.

Na rogu ulicy Świdnickiej i Kościuszki rosną dwa pomnikowe drzewa. Buk pospolity mierzy w obwodzie 345 cm, wysokość drzewa 30 m, wiek ok. 160 lat.

Rosnący obok platan mierzy w pierśnicy 465 cm, wysokość okazu 20 m, wiek ok. 150 lat.

W pobliskim Parku Sybiraków rośnie pomnikowy buk w odm. czerwonolistnej. Okaz mierzy w obwodzie 408 cm, wysokość drzewa 20 m, wiek ok. 200 lat.

Przy remontowanej restauracji „Centralna” (ul. Świdnicka) zlokalizowana jest grupa 7 pomnikowych cisów pospolitych w wieku ok. 80 lat.

Niezwykle malowniczo prezentuje się pomnikowy buk w odm. zwisającej, Pendula. Rośnie on w parku przy Piłsudskiego. Wysokość drzewa 13 m, obwód pnia 350 cm, wiek ok. 190 lat.

Przy ul. Kolejowej rośnie pomnikowy okaz lipy drobnolistnej. Drzewo mierzy w obwodzie 468 cm, wysokość lipy 30 m, wiek ok. 190 lat.

Na terenie posesji przy ul. Wojska Polskiego 13 (szosa 382 do Ząbkowic Śl.) rośnie pomnikowy dąb o obwodzie 420 cm, wysokość drzewa 25 m, wiek ok. 260 lat.