„Leśne Źródlisko” przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze – Ochli.

Muzeum Etnograficzne w Ochli (od 1 stycznia 2015 r. Ochla jest częścią miasta Zielona Góra) powstało w 1982 roku i przez lata swojej działalności zgromadziło niemal 80 zabytkowych obiektów i ponad 10000 eksponatów. Spacerując po terenie skansenu (o powierzchni 13 ha) mamy szansę zapoznać się z budownictwem ludowym charakterystycznym dla zachodniej Wielkopolski, środkowej i południowej części województwa lubuskiego oraz Dolnego Śląska.

Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze - Ochlichałupa w Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochli

Unikalnym zabytkiem jest wspomniana w poprzednim artykule XVIII w. wieża winiarska przeniesiona z Budachowa. Obok niej znajduje się piwnica na wino, ogromne beczki i niewielka winnica o powierzchni 8 arów, założona w 1994 r.

wieża winiarska przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochliwinnica przy Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze - Ochli

Z pewnością dużo pracy kosztowało Muzeum odtworzenie warunków środowiskowych panujących na wsi. Aby odwiedzający mogli w pełni zapoznać się z otoczeniem przyrodniczym, przygotowano ścieżkę dydaktyczną o nazwie „Szata roślinna Skansenu w Ochli”.

walory przyrodnicze obszaru skansenu w Ochli

Na jednej z tablic informacyjnych dowiadujemy się o istnieniu na terenie Muzeum powierzchniowego pomnika przyrody o nazwie „Leśne Źródlisko”. Ochroną pomnikową objęto staw (mijamy go po prawej stronie idąc do kasy Muzeum) i wpływający do niego niewielki potok zasilany z terenu źródliskowego.

opis pomnika przyrody Leśne Źródliskostaw na terenie pomnika przyrody Leśne Źródliskostaw na terenie skansenu w Ochli

Powierzchnia „Leśnego Źródliska” wynosi 3,40 ha i obejmuje teren należący do Muzeum Etnograficznego i Nadleśnictwa Zielona Góra. Mapa zasięgu powierzchniowego pomnika przyrody na zdjęciu poniżej.

mapa zasięgu powierzchniowego pomnika przyrody

Zainteresowani bliższym poznaniem tego oryginalnego pomnika przyrody mogą skorzystać ze ścieżki edukacyjnej o nazwie „Źródliskowe Uroczysko” – mapa jej przebiegu na zdjęciu poniżej.

tablica leśna ścieżka edukacyjna w Ochlimapa leśnej ścieżki edukacyjnej

Opuszczamy teren skansenu i szukamy furtki w ogrodzeniu ustawionego wzdłuż parkingu. Dalszą drogę wyznaczają ustawione drogowskazy.

furtka na trasie leśnej ścieżki edukacyjnejdrogowskaz ścieżki dydaktycznejleśna ścieżka edukacyjna w Ochli

Na trasie ścieżki edukacyjnej ustawiono kilka tablic opisujących florę i faunę tutejszych lasów. Na jednej z tablic umieszczono regulamin korzystania z pomnika przyrody.

regulamin powierzchniowego pomnika przyrody Leśne Źródlisko

Ścieżka prowadzi przez podmokłe tereny porośnięte na początku lasem łęgowym, później olszowym.

Leśne Źródlisko w Ochli - podmokły teren na trasie ścieżki edukacyjnejLeśne Źródlisko w Ochli - zabagniony teren na trasie ścieżki edukacyjnejżródliska na trasie leśnej ścieżki edukacyjnej

Trasa ścieżki kończy się w okolicy ujścia strumienia do stawu.

końcowy odcinek leśnej ścieżki edukacyjnejLeśne Źródlisko w Ochli - okolice ujścia strumienia do stawu

Dalsza eksploracja grozi pobrudzeniem i zmoczeniem butów, niemniej można zaobserwować wiele nisz źródliskowych z licznymi wysiękami wody o różnej wydajności.

źródliska w Ochliwysięki wód w powierzchniowym pomniku przyrody1. Leśne Źródlisko w Ochli3. Leśne Źródlisko w Ochli2. Leśne Źródlisko w Ochli

Lezący w zagłębieniu granitowy głaz świadczy o obecności na tym terenie lodowca skandynawskiego (więcej o głazach narzutowych w Zielonej Górze w tym artykule).

Leśne Źródlisko w Ochli - głaz narzutowy

Osią tej części „Leśnego Źródliska” jest wijący się przez teren leśny niewielki strumień. W pobliżu znajdują się liczne nisze źródłowe, wypływająca z nich woda łączy się w większe strugi, które po kilku, najwyżej kilkudziesięciu metrach wpadają do głównego potoku.

4. Leśne Źródlisko w Ochli - las olszowyLeśne Źródlisko w Ochli - meandrujący strumieńciek wodny w Leśnym Źródlisku w Ochli5. Leśne Źródlisko w Ochli6. Leśne Źródlisko w Ochli7. Leśne Źródlisko w Ochli

Źródło głównego strumienia znajduje się przy skrzyżowaniu leśnych dróg, jedną z nich poprowadzono zielony szlak turystyczny (Mała Pętla Zielonogórska).

Leśne Źródlisko w Ochli - źródło głównego strumienia

Schodzimy szlakiem prowadzącym wzdłuż strumienia, po ok. 200 m ujrzymy urzędową tablicę z nazwą pomnika przyrody. Warto w tym miejscu zejść schodami, by jeszcze raz przyjrzeć się podmokłemu olsowi.

tablica przy Leśnym Źródliskuzabagniony teren na obszarze Leśnego Źródliska

Będąc w Ochli warto odwiedzić jeszcze jeden pomnik przyrody – dąb szypułkowy o nazwie Nikodem – rosnący przy pałacu zlokalizowanym w południowo – zachodniej części dawnej wsi (ul. Ochla – Górna 4).

dąb Nikodem na tle pałacu w Ochlidąb Nikodem w Ochli

„Nikodem” mierzy w obwodzie 510 cm, wysokość drzewa 31 metrów, szacunkowy wiek 200 – 250 lat.

tablica przy dębie NikodemOchla - pień dębu Nikodem

Źródło rzeki Sopot w Husinach (gm. Krasnobród, lubelskie).

Charakterystyczne dla krawędziowej części roztocza są niewielkie wodospady, zwane tu szumami lub szypotami. Występują m.in. na przełomowych odcinkach Tanwi, Jelenia, Szumu oraz Sopotu. Ta ostatnia rzeka o długości 22,5 km wypływa z wierzchowiny Roztocza dwoma strumieniami: lewym z małego jeziora w Ciotuszy Nowej (ok. 285 m n.p.m.), prawym na wysokości ok. 295 m n.p.m. w pobliżu Husin (pow. zamojski, gm.Krasnobród), z małych jezior zasilanymi obfitymi źródłami, które są chronione jako pomnik przyrody nieożywionej. Źródlisko o powierzchni 2,52 ha w Husinach obejmuje działkę nr 924 (część – grunty pod wodą 1,47 ha, groble i tereny okalające zbiorniki wodne -1,06 ha). Pomnik przyrody znajduje się 30 m od drogi gminnej, obok niebiesko znakowanego Szlaku Centralnego oraz czarnego szlaku z Krasnobrodu do Nowin.

GPS N 50°29’34.9″ , E 23°11’06.5″

Źródlisko znajduje się u podnóża łagodnie nachylonego stoku, wypływy wód podziemnych tworzą dwie amfiteatralne nisze o średnicach 10 i 4 m i ekspozycji południowo – zachodniej. Charakteryzuje się szczelinowo – warstwowym sposobem wypływu wody, drenuje główny poziom wodonośny Roztocza, zbiornik górnokredowy. Warstwę wodonośną stanowią silnie uszczelinnione gezy mastrychtu. Wydajność źródeł jest zmienna: maksymalna – 232 dm³/s, minimalna – 39 dm³/s.

Woda ma odczyn słabo kwaśny lub słabo zasadowy (pH 7,04), mineralizację stosunkowo wysoką (379 mg/dm³) oraz stosunkowo wysoką twardość ogólną (4,6 mwal/l); w składzie jonowym dominują jony –HCO3 (246 mg/dm³) i Ca2+ (84 mg/dm³).

szczelina źródłowa potoku Sopotszczelina źródłowa rzeki Sopot

100 m za niszą źródłową Sopot tworzy już sporej wielkości strumień.