Archiwa tagu: eratyk

Pomnikowy głaz k. Nowej Wsi (gm. Przemęt, wielkopolskie).

Opublikowany przez
2

Zlodowacenie północnopolskie (zwane też zlodowaceniem bałtyckim, Wisły) to najmłodsze ze zlodowaceń plejstoceńskich. Trwało od 115 tys. lat temu do 11,7 tys. lat b2k (przed rokiem 2000). Na terenie dzisiejszej Polski swoje maksimum osiągnęło ok. 24 tys. lat temu, obejmując tereny południowego krańca Pojezierza Mazurskiego, dolinę Wisły w rejonie Płocka, Niziny Wielkopolskiej. Na poniższej mapie zasięg zlodowacenia Wisły oznaczony został czerwoną, przerywaną linią. Południowa granica obszaru nasunięcia lądolodu pokrywa się z obrzeżem Pojezierzy: Lubuskiego i Leszczyńskiego.

Wycofujący się lodowiec zostawił po sobie urozmaiconą rzeźbę terenu z licznymi jeziorami rynnowymi i wzgórzami morenowymi. Dla ochrony cennego krajobrazu polodowcowego powołano m.in. Przemęcki Park Krajobrazowy. Pamiątkami po lądolodzie są też duże głazy narzutowe (eratyki, narzutniaki), przywleczone w plejstocenie ze Skandynawii. Sporej wielkości eratyk leży na terenie leśnym (oddz. 206b), niedaleko granicy Przemęckiego Parku Krajobrazowego. Do głazu najłatwiej trafić z miejscowości Nowa Wieś (gm. Przemęt). Z centrum wsi na południe odchodzi ulica Leśna, którą biegnie ścieżka rowerowa. Za ostatnimi zabudowaniami droga wchodzi w zagajnik, następnie przebiega wzdłuż pół uprawnych i za krzyżem znowu w las (ok. 1,1 km). Przy pierwszym skrzyżowaniu leśnych dróg ustawiono drogowskaz.

W rzeczywistości by odnaleźć głaz trzeba pokonać nie 50 ale 400 m do linii oddziałowej z kamiennym słupkiem.

Stąd jeszcze 30 m na południe do widocznego już z daleka głazu.

GPS N 52°00′02.1″ , E 16°12′43.4″

Obwód granitowego eratyku wynosi 900 cm, wysokość 110 cm.

Głaz jest jednym z „Zielonych Punktów Kontrolnych” o numerze 56 na trasie biegów na orientację przygotowanych przez Nadleśnictwo Kościan, Klub Sportowy Azymut Mochy i Akademię Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

Pomnikowy eratyk w pobliżu wsi Ręczno (pow. piotrkowski, łódzkie).

Opublikowany przez
Odpowiedz

Głazy narzutowe (eratyki) to okruchy skalne – niekiedy olbrzymich rozmiarów – przywleczone w plejstocenie przez lądolód ze Skandynawii. Ze względu na dużą wartość naukową i geoturystyczną większe głazy zwykle chronione są jako pomniki przyrody nieożywionej. Najwięcej pomnikowych narzutniaków występuje w północnych regionach Polski. Bardzo dużo jest również w woj. mazowieckim (169 szt. pojedynczych lub zgrupowań głazów) i wielkopolskim (96 szt.). Na tym tle bardzo blado prezentuje się woj. łódzkie – 13 pomnikowych głazów (czasami są to grupy eratyków) to niewiele, mając na względzie fakt, że w sąsiadującym od południa woj. świętokrzyskim jest ich 35 szt., a w woj. śląskim 25 szt. (wszystkie dane pochodzą z Rocznika Statystycznego GUS 2015 r.).

W dzisiejszym artykule opiszę głaz leżący na terenach leśnych, położonych na północ od wsi Ręczno (siedziba gminy). Aby trafić do pomnikowego narzutniaka należy w centrum wsi skręcić przy markecie „Dino” w kierunku ściany lasu. Pod lasem znajduje się Stacja Demontażu Pojazdów oraz tylna część miejscowego cmentarza. Dalej udajemy się piechotą wchodząc na drogę, która odchodzi od głównej (tą przyjechaliśmy) skośnie w lewo. Po ok. 850 m wyszukujemy po lewej stronie brzozę, z namalowaną strzałką i  literą „G”.

Przedzieramy się kilkanaście metrów przez krzaki i już mamy możliwość podziwiania dość okazałego głazu.

GPS N 51°12’04” , E 19°50’50”

Obwód pomnikowego głazu wynosi 750 cm, materiał z którego jest zbudowany to granit.

Status pomnika przyrody głaz uzyskał całkiem niedawno bo w 2013 r. W Uchwale nr XXIV/169/2013 Rady Gminy Ręczno z dnia 27 marca 2013 r. powołującej do ochrony pomnikowej ten eratyk jest mowa o jeszcze jednym, mniejszym głazie (obwód 300 cm) w tej lokalizacji. Niestety, nie są to jedyne nieścisłości w tym dokumencie.