Pomnikowy dąb z Kosina (gm. Drezdenko, lubuskie).

Niewielka wieś Kosin – położona przy drodze nr 174 z Drezdenka do Krzyża Wielkopolskiego – jeszcze kilkanaście lat temu słynęła z fascynującego miasteczka westernowego. Można było tu odwiedzić biuro szeryfa, bank, saloon i inne budynki charakterystyczne dla Dzikiego Zachodu; prężnie działał też Ośrodek Turystyki i Rekreacji Jeździeckiej. W 2014 roku inwestycja zbankrutowała a pozostawiony bez opieki obiekt został zdewastowany i popada w coraz większą ruinę.

budynki w opuszczonym miasteczku westernowym w KosinieKosin - opuszczone miasteczko westernowe

Nikogo nie namawiam by wchodził na prywatny teren (a już kategorycznie odradzam zapuszczanie do walących się budynków), jednak na terenie dawnego miasteczka westernowego znajduje się perełka dendrologiczna dla której warto popełnić grzech. Mowa tu o wspaniałym okazie dębu którego rozłożysta korona widoczna jest z daleka, ale by zobaczyć masywny pień należy podejść pod samo drzewo.

Kosin - korona pomnikowego dębu

Drzewo rośnie obok białego, w miarę dobrze zachowanego budynku dworku, po jego prawej stronie.

GPS N 52°50′38.2″ , E 15°54′03.8″

Kosin - budynek w opuszczonym miasteczku westernowymKosin - sylwetka pomnikowego dębu

Dąb posiada status pomnika przyrody nadany mu mocą Uchwały nr XXXVII/320/05 Rady Miejskiej w Drezdenku z dnia 30 czerwca 2005 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Kosin - pomnikowy dąbpomnikowy dąb z Kosina

W Uchwale oraz w rejestrach pomników przyrody okaz figuruje jako dąb bezszypułkowy, jednak wygląd owoców oraz kształt liści nie pozostawia wątpliwości, że mamy do czynienia z dębem szypułkowym.

dąb w opuszczonym miasteczku westernowym w Kosinie

Pomnikowy egzemplarz z Kosina posiada zdrowy walcowaty, pień rozgałęziający się na wysokości ok. 5 metrów. W koronie można zauważyć niewielki posusz, a ogólny stan zdrowotny drzewa można uznać za bardzo dobry.

Kosin - pień pomnikowego dębupień pomnikowego dębu z Kosina

Pomiar obwodu na wysokości 130 cm dokonany pod koniec maja 2023 r. dał wynik 679 cm, wysokość okazu to imponujące 40 metrów, szacunkowy wiek – 350 do 400 lat.

pomiar obwodu pomnikowego dębu z Kosina

pomiar obwodu pomnikowego dębu

Egzemplarz dębu z Kosina jest najgrubszym drzewem w gminie Drezdenko posiadającym status pomnika przyrody.

Pomnikowy eratyk z Gardzka (gm. Strzelce Krajeńskie, lubuskie).

W znajdującej się w północno – wschodniej części województwa lubuskiego gminie Strzelce Krajeńskie znajdują się trzy pomniki reprezentujące przyrodę nieożywionej. Wspomniane obiekty to sporych rozmiarów głazy narzutowe – odłamki skalne pochodzące ze Skandynawii, przywleczone w plejstocenie przez lądolód. W dzisiejszym artykule zostanie opisany głaz leżący na skraju wsi Gardzko, po prawej stronie drogi prowadzącej z miasta Strzelce Krajeńskie do wsi Stare Kurowo.

GPS N 52°52′12.2″ , E 15°35′34.8″

Gardzko - otoczenie pomnikowego głazu

Paweł Lenart przy pomnikowym głazie w Gardzku

Eratyk wydobyto w 1912/1913 r. podczas budowy drogi powiatowej i ustawiono na jej poboczu w zachodnim krańcu wsi. Obecnie stoi na wydzielonej i wybrukowanej części chodnika, osłonięty od strony pól uprawnych krzewami głogu i rokitnika.

zdjęcie głazu z początku XX w.

Wymiary głazu to: obwód – 8,7 metra, wysokość 3,4 metra. Materiałem budującym eratyk jest gnejs biotytowy, szary, zmylonityzowany, różnoziarnisty. Na powierzchni narzutniaka widoczne są podłużne, miejscami koliste rysy.

Paweł Lenart przy pomnikowym eratyku w Gardzku

wycinek powierzchni pomnikowego eratyku z Gardzkazbliżenie pomnikowego głazu ze wsi GardzkoGardzko - rysy na pomnikowym głazieGardzko - powierzchnia pomnikowego eratyku.

Opisywany głaz został objęty ochroną pomnikową już w 1966 r. na mocy Decyzji nr 86/66 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 24 marca 1966 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody ożywionej i nieożywionej. Aktualny akt prawny utrzymujący status pomnika przyrody nieożywionej to Rozporządzenie nr 46 Wojewody Lubuskiego z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Gardzko - pomnikowy eratykGardzko - pomnikowy głaz narzutowy

Do niedawna do eratyku przymocowana była tablica upamiętniająca stacjonowanie po drugiej wojnie światowej w tej okolicy wojsk radzieckich, z oczywistych względów została zdemontowana.

miejsce po tablicy na pomnikowym głazie w Gardzku