Pomniki przyrody przy konkatedrze św. Jadwigi w Zielonej Górze (lubuskie).

Ufundowany w II poł. XIII w. przez księcia Konrada I głogowskiego kościół pod wezwaniem św. Jadwigi jest obecnie najstarszym zachowanym zabytkiem w Zielonej Górze. Przez wieki świątynia była wielokrotnie przebudowywana, dlatego można w niej odnaleźć elementy architektoniczne w stylu gotyckim, barokowym i klasycystycznym. 7 czerwca 1992 kościół podniesiono do godności konkatedry diecezji zielonogórsko – gorzowskiej.

wieża konkatedry w Zielonej Górzekonkatedra w Zielonej Górze

W promieniu niecałych 100 m od konkatedry zlokalizowane są dwa pomniki przyrody ożywionej. Łatwo je przeoczyć, bowiem nie są to drzewa. Obydwa są zimozielone, trujące i długowieczne, preferują ocienione stanowiska, są często spotykane na cmentarzach i starych parkach. Jakie zatem osobliwości przyrodnicze możemy tu odnaleźć? Pierwszy pomnik przyrody to bluszcz pospolity przyczepiony elewacji budynku sąsiadującego z kamienicą przy ul. Ciesielskiej 1.Zielona Góra - fragment ul. Ciesielskiej z pomnikowym bluszczem

bluszcz przy ul. Ciesielskiej w Zielonej Górze

pomnikowy bluszcz przy ul. Ciesielskiej w Zielonej Górze

Bluszcz szczelnie zakrywa ścianę przybudówki grubą warstwą pędów i liści, brak widocznego posuszu.

Zielona Góra - pomnikowy bluszczZielona Góra - bluszcz na ścianie budynku przy ul. Ciesielskiej

Przyziemne części pnącza zabezpieczono metalowym płotkiem, obwód odnóg wynosi 42, 30, 30 cm.

Zielona Góra - pień pomnikowego bluszczuul. Ciesielska w Zielonej Górze - pień pomnikowego bluszczu

Odchylając gęstwinę liści na wysokości twarzy można zobaczyć tabliczki przyczepione do pni bluszczu.

tabliczki na pomnikowym bluszczutabliczka na pomnikowym bluszczuDrugim pomnikiem przyrody sąsiadującym z konkatedrą jest cis pospolity o formie krzewiastej rosnący na skwerze przy ul. M. Kopernika, obok budynku nr 12. Status pomnika przyrody uzyskał już w 1966 r.

cis przy ul. Kopernika w Zielonej Górze

pomnikowy cis przy ul. Kopernika w Zielonej Górzeul. Kopernika w Zielonej Górze - pomnikowy cispomnikowy cis przy ul. Kopernika

Cis posiada dwa główne pnie o obwodach 109, 101 cm od których w przyziemiu odrastają mniejsze odnogi; wysokość okazu 8 metrów. Korona zabezpieczona jest dwoma podporami i spięta u góry linami.

podpory pomnikowego cisa w Zielonej Górzepnie pomnikowego cisa w Zielonej Górze

Zielona Góra - pnie pomnikowego cisaNa pniu powieszono dwie tabliczki: jedną z godłem i napisem „Pomnik Przyrody”, na drugiej umieszczono nazwę gatunkową, obwody pni, wysokość cisa i przybliżony wiek 600 – 700 lat.

tabliczki na pomnikowym cisiePrzed pomnikowym krzewem ustawiono tablicę sugerującą 800 – letni wiek cisa, który należy uznać za mało prawdopodobny. Badania naukowe ustaliły roczny przyrost na grubość tego gatunku w przedziale od 0,2 do 2,9 mm – średnio 1,4 mm. W takim układzie uzyskanie obwodu 100 cm (czyli średnicy ok. 32 cm) powinno zająć zielonogórskiemu okazowi ok. 300 – 400 lat.

tablica przed pomnikowym cisie w Zielonej Górze

Niemal bliźniaczy wpis dokonał na swoim blogu Paweł Lenart – zapraszam do lektury tego artykułu: „Pomnikowy bluszcz i cis przy konkatedrze w Zielonej Górze„.

Dąb węgierski „Lubuszan” z Zielonej Góry (lubuskie).

Dąb węgierski (Quercus frainetto) to gatunek drzewa występujący naturalnie w środkowej i południowej części Włoch, na Bałkanach po Rumunię i Węgry oraz w Azji Mniejszej. Na swoich naturalnych stanowiskach dorasta do 30 – 40 m wysokości, osiągając 2 metry średnicy pnia. Charakterystyczną częścią rośliny są duże (znacznie większe od naszych rodzimych dębów) liście, o długości 10–25 cm oraz 8–15 cm szerokości, z głęboko wciętymi klapami, o błyszczącej górnej powierzchni.

liście dębu węgierskiegodąb węgierski - liście

Prawdopodobnie najgrubszy dąb węgierski w Polsce rośnie w Zielonej Górze, przy pomniku na Placu Bohaterów, obok Fontanny Zielonogórskiej. Drzewo nosi imię „Lubuszan” i posiada status pomnika przyrody od 1977 r.

GPS  N 51°56′34.6″ , E 15°30′34.3″

dąb Lubuszan z Zielonej Góry

pomnikowy dąb węgierski Lubuszan

pomnikowy dąb Lubuszandąb LubuszanPlac Bohaterów w Zielonej Górze - dąb Lubuszandąb Lubuszan na Placu Bohaterów w Zielonej Górze

Drzewo otoczono metalowym płotkiem, pod koroną okazu ustawiono ławki.

Zielona Góra - pień pomnikowego dębu węgierskiego

Zielona Góra - pień dębu Lubuszan

Do pnia przyczepiono aż trzy tabliczki, pierwsza zielona to typowa z godłem i frazą „Pomnik Przyrody”, na drugiej zielonej ujęto nazwę gatunkową, jego imię, obwód (nieaktualny), wysokość i szacowany wiek. Na białej tabliczce napisano: „Działania ochronne przy pomnikach przyrody ożywionej na terenie Gminy Zielona Góra zrealizowano przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze”.

Zielona Góra - tabliczki na pomnikowym dębieZielona Góra - tabliczka na pomnikowym dębie węgierskim

Pomiar obwodu dokonany pod koniec czerwca 2022 r. dał wynik 537 cm, w 2013 r. mierzyło w obwodzie 488 cm (przyrost ok. 5 cm rocznie). Dąb węgierski z Wrocławia o niemal identycznym obwodzie opisał Paweł Lenart w artykule „Dąb węgierski Henryka Sienkiewicza. W cieniu ogrodu botanicznego„, o zielonogórskim dębie węgierskim można poczytać w tym artykule „Dąb węgierski “Lubuszan” z Zielonej Góry. Bezcenny w skali kraju„.

pomiar obwodu dębu Lubuszan

Wysokość drzewa to 24 metry, szacowany wiek ok. 200 lat. „Lubuszan” charakteryzuje się zadowalającym stanem zdrowotnym, brak jest widocznych ubytków, gałęzie w koronie spinają liczne wiązania linowe.