Park Miejski w Jaworze (dolnośląskie).

Park Miejski w Jaworze (o powierzchni ponad 20 ha) znajduje się w południowej części miasta. Przez środek parku przepływa Nysa Szalona nad którą przerzucono dwie kładki, rzeka dzieli teren zielony na część północną i południową. Ponad połowa (19 szt.) jaworskich pomników przyrody rośnie w Parku Miejskim. Niestety, większość z nich nie została w żaden sposób oznakowana i lokalizacja niektórych jest zagadkowa. Jedno z wejść do parku znajduje się u zbiegu ulic Chopina, Kościuszki i Parkowej, tam na tablicy odczytamy dość skąpe informacje na temat jego powstania.

Wchodząc do parku po lewej stronie widzimy staw z zainstalowanymi fontannami, po prawej pierwsze pomnikowe drzewa – 2 platany klonolistne o obwodach 340 i 398 cm.

Nieco głębiej znajduje się pomnikowy kasztanowiec biały, uważany za najgrubszy okaz tego gatunku w Polsce.

Obwód kasztanowca wynosi 548 cm, wysokość okazu 28,5 m, szacunkowy wiek ok. 280 lat. W przyziemnej części pnia znajduje się ogromny ubytek, mimo tego wytrzymuje wichury powalające drzewa obok.

Kolejne pomnikowe drzewa: lipy drobnolistne i szerokolistne o obwodach 310 – 370 cm i 3 wiązy polne o obwodach 280,355,415 cm, rosną w okolicy wału przeciwpowodziowego.

Po lewej stronie głównej alei, rośnie oznaczona tabliczką, mocno uszkodzona lipa drobnolistna.

Idziemy dalej główną aleją wzdłuż kasztanowców w kierunku rzeki, nie przechodzimy przez most, ale idziemy wałem powodziowym do drugiej kładki. Po drodze miniemy pomnikowy okaz platana klonolistnego o obwodzie 395 cm.

Przechodzimy przez most nad Nysą Szaloną, następnie przez kładkę przerzuconą nad wysychającą często Puszówką i znajdujemy się przy dwóch pomnikowych dębach o obwodach przekraczających 300 cm..

W pobliżu, przy ogrodzeniu ogródków działkowych, rośnie trzeci pomnikowy dąb.

Bliżej rzeki rośnie pomnikowy buk o oryginalnym pokroju. Obwód pnia tego okazu wynosi 330+190 cm, wysokość drzewa 16 m.

Idziemy dalej wzdłuż strumienia wgłąb południowej części parku. Po prawej, na niewielkim wzgórzu, stoi odnowiona pergola, a z tyłu za nią plac zabaw dla dzieci

Łatwo zauważyć różnicę między północną a południową częścią parku.  W tej części park bardziej przypomina rzadki las mieszany, poprzecinanego układem alejek.

południowa część parku w Jaworze

Warto odnaleźć jeszcze jeden okaz pomnikowego buka, o nietypowej, wielopniowej formie o łącznym obwodzie 568 cm.

Pomniki przyrody w gminie Udanin (dolnośląskie).

Gmina Udanin położona jest w centralnej części województwa dolnośląskiego, w powiecie średzkim. Północną część gminy przecina autostrada A-4 (węzły Udanin i Jarosław), stwarzając dogodną komunikację ze stolicą Dolnego Śląska oraz innymi dużymi miastami (Wrocław ok. 42 km, Legnica ok. 28 km). Pod względem geograficznym teren gminy leży w obrębie dwóch jednostek morfologicznych: Wzgórz Strzegomskich, będących fragmentem Przedgórza Sudeckiego i Wysoczyzny Średzkiej (część Równiny Wrocławskiej). Udanin jest gminą wiejską o wybitnym charakterze rolniczym. Lasy i grunty leśne zajmują tu zaledwie 4,1% powierzchni gminy, natomiast użytki rolne – aż 86,8%. W takim układzie poszukanie pomnikowych drzew należy zawęzić do obszarów starodrzewia w zachowanych założeniach pałacowo – parkowych.

Na liście pomnikowych drzew gminy Udanin dominują platany klonolistne , niektóre z nich osiągnęły potężne rozmiary. Jeden z najpiękniejszych rośnie przy narożniku pałacu w Udaninie, będącego siedzibą spółki „Polboto – Agri”.

Wysokość pomnikowego drzewa wynosi 24 m, obwód 460 cm (wymiary tego drzewa i pozostałych pochodzą z rejestru RDOŚ).

Na granicy Udanina i wsi Piekary stoi opuszczony budynek dawnej szkoły. Budowlę otacza park, w którym na szczególną uwagę zasługują dwa okazałe klony srebrzyste, rosnące przy samym ogrodzeniu, od strony szosy. Jeden z nich o obwodzie 410 cm objęto ochroną pomnikową.                                                                                                                       

W zaniedbanym parku we wsi Konary rośnie gigantyczny wręcz okaz platana klonolistnego. Drzewo charakteryzuje się krótkim, pniem o obwodzie 630 cm, od którego już na wysokości poniżej 2 m odchodzą potężne konary.

Nieprzeciętny drzewostan możemy podziwiać w zabytkowym parku z pocz. XIX w. w Damianowie. Rośnie tu wiele okazałych drzew rodzimych gatunków (buki, dęby) o walorach pomnikowych, ponadto można odnaleźć egzemplarze rzadkich, egzotycznych taksonów: tulipanowców, cypryśników błotnych oraz grube okazy platanów klonolistnych. Ochroną pomnikową w parku objęto tylko jeden egzemplarz platana klonolistnego  rosnącego w centrum założenia parkowego, obok narożnika boiska.

Obwód tego drzewa wynosi 420 cm, wysokość 32 m.

Dwa inne, nie mniej okazałe platany, rosną w południowej części parku.

Pomnikowy dąb o obwodzie 410 cm rośnie przy drodze Damianowo – Księżyce, ok. 100 m od pierwszych zabudowań wsi Księżyce.

Dwa pomnikowe platany rosną w odległości 40 i 80 m od wschodniego skrzydła zrujnowanego pałacu w Pielaszkowicach. Masywniejszy, o obwodzie 540 cm i wysokości 29 m rośnie bliżej pałacu.

Drugi platan rośnie nad brzegiem niewielkiego cieku wodnego, jego obwód wynosi 320 cm, wysokość 29 m.

W zabytkowym parku w Pielaszkowicach rośnie jeszcze jeden platan, ponadto warto zwrócić uwagę (po sezonie wegetacyjnym, w lecie to istna dżungla) na okazy sosny wejmutki, dębów, modrzewi i resztek założeń alejowych na grobli pałacowej fosy.