Pomniki przyrody w gminie Żórawina (pow. wrocławski).

Tereny gminy Żórawina (pow. wrocławski, dolnośląskie) położone są na południe od Wrocławia, przecięte autostradą A-4. Gmina jest bogata w cenne zabytki, w rejestrze zabytków figurują zespoły pałacowo – dworskie, kościoły o średniowiecznym rodowodzie, przypałacowe parki. Perełką jest ufortyfikowany, otoczony fosą, manierystyczny kościół Trójcy Św. w Żórawinie, jeden z najcenniejszych zabytków w Europie Środkowej. Obiekt datowany na rok 1335 został gruntownie rozbudowany w latach 1600-1608, otrzymując dodatkowo wspaniałe wyposażenie wnętrza.

Listę zabytkowych obiektów uzupełnia liczny zespół pomników dawnego prawa: pręgierz oraz kuny na portalu kościoła Św. Trójcy w Żórawinie, krzyże pojednania (pokutne).

Gmina Żórawina ma wybitnie rolniczy charakter – grunty orne zajmują aż 88% obszaru a lasy niespełna 1% (głównie wzdłuż cieków wodnych). Niewiele więc drzew mogło osiągnąć sędziwy wiek, by uzyskać status pomnika przyrody. Niemniej na terenie gminy 4 drzewa objęto ochroną pomnikową.

Dąb szypułkowy „Wilczek” rośnie obok sklepu, przy ul. Kopernika w Wilczkowie. Okaz mierzy w obwodzie 355 cm.

GPS N 50°58′02.30″, E 16°59′05.07″

Drugi pomnikowy dąb o obwodzie 319 cm rośnie w Mędłowie, u zbiegu ulic Długopolskiej i Dębowej.

GPS N 51°00′15.15″, E 17°02′55.97″

Drzewa o walorach pomnikowych rosną również w zabytkowych parkach podworskich. Status pomnika przyrody posiadają tylko 2 okazałe platany klonolistne, rosnące w zaniedbanym parku we wsi Bogunów.

GPS N 50°56′35″, E 17°01′34″

Platany mierzą 650 i 570 cm w obwodzie, wysokość drzew 31 i 32 metry.

Pomniki przyrody w gminie Czernica (pow. wrocławski).

Gmina Czernica położona jest na wschód od miasta Wrocław, graniczy z gminami Długołęka, Oleśnica, Jelcz – Laskowice, Oława i Siechnice. Gmina ma typowo rolniczy charakter – 64,30% powierzchni gminy zajmują użytki rolne, lasy i grunty leśne tylko 20,75%. Może dlatego lista pomników przyrody gminy Czernica liczy tylko 6 egzemplarzy drzew. W zabytkowych parkach podworskich (Jeszkowice, Kamieniec Wrocławski, Nadolice Wielkie) rosną sędziwe drzewa, jednak nie powołano żadnego okazu do ochrony pomnikowej.

Pomnikowy okaz dębu szypułkowego rośnie w centrum Czernicy, na skwerze obok dzwonnicy pożarowej, u zbiegu ulic Wrocławskiej, Fabrycznej i Odrzańskiej.

GPS N 51°02′45.75″, E 17°14′35.17″

Dąb mierzy 402 cm w obwodzie, wysokość drzewa ok. 22 metry, brak oznakowania.

W sąsiednich Jeszkowicach pomnikiem przyrody ogłoszono trójpienny jałowiec pospolity o obwodach pni 45+38+24 cm i wysokości ok. 4 metrów, rosnący na ogrodzie posesji przy ul. Głównej 31. Na miejscu okazało się, że ogród pełen jest różnej wielkości jałowców i innych iglaków; gospodarzy nie zastałem i nie dowiedziałem się, który jałowiec jest tym pomnikowym.

GPS N 51°03′25.96″, E 17°13′22.25″

Wzorowo zostały oznakowane 4 pomnikowe dęby szypułkowe rosnące we wsi Łany. Wszystkie posiadają na pniach tabliczki, nadano im również imiona piastowskich władców. Na przymocowanych obok drzewa większych tablicach, umieszczono komplet informacji na temat danego pomnika przyrody. Najgrubszy z dębów – „Bolesław Chrobry” rośnie przy ul. Królewskiej.

GPS N 51°04′53.93″, E 17°09′31.77″

Okaz mierzy w pierśnicy 430 cm, wysokość drzewa 25 metrów, wiek ok. 250 lat.

W pobliżu, na terenie posesji Królewska 4, rośnie drugi pomnikowy dąb – „Bolesław Kędzierzawy”. Okaz mierzy w obwodzie 380 cm, wysokość drzewa ok. 22 m, wiek ok. 200 lat.

GPS N 51°04′52.47″, E 17°09′30.82″

Dwie stuletnie lipy flankują stojący obok pomnik ofiar I wojny światowej.

Trzeci pomnikowy dąb – „Bolesław Śmiały” rośnie u zbiegu ulicy Leśnej i Ukrytej. Pień drzewa mierzy w obwodzie 410 cm, wysokość dębu 22 m, wiek ok. 250 lat.

GPS N 51°04′59.82″, E 17°09′29.85″

Od jakiegoś czasu obserwuję zjawisko sadzenia dębów poświęconych ofiarom mordów katyńskich. Młode drzewko posadzone dla uhonorowania Jana Pitery rośnie kilka kroków od „Bolesława Śmiałego”.

Niemal na końcu ulicy Leśnej rośnie czwarty, ostatni pomnikowy dąb w Łanach. „Bolesław Krzywousty” posiada pień o obwodzie 380 cm, wysokość drzewa 22 m, wiek ok. 200 lat.

GPS N 51°05′04.42″, E 17°09′16.91″

W alei, przy której rośnie pomnikowy dąb „Bolesław Krzywousty” znajdziemy kilka innych, równie sędziwych dębów, jednak są one poważnie uszkodzone przez chronionego chrząszcza – kozioroga dębosza.

Tuż za wałem na końcu ulicy Leśnej w Łanach znajduje się kompleks leśny objęty ochroną Natura 2000 o nazwie „Grądy w Dolinie Odry”.