Park w Sikorzycach (gm. Kostomłoty, dolnośląskie).

W gminie Kostomłoty (pow. średzki, dolnośląskie) przeważającą (88%) część gruntów przeznaczono pod uprawy rolnicze, lasy pokrywają tu zaledwie 4% powierzchni. Szanse na znalezienie sędziwych drzew istnieją wyłącznie w XIX w. parkach podworskich. Spośród kilku założeń parkowych w gminie Kostomłoty pomnikowe drzewa znajdują się tylko w dwóch miejscowościach: Ramułtowice, opisane w poprzednim artykule oraz w sąsiedniej wsi Sikorzyce.

Park w Sikorzycach założono prawdopodobnie w 1 ćw. XIX w, w miejscu wcześniejszych, regularnych ogrodów barokowych przylegających do nieistniejącego obecnie pałacu. W latach 60 – tych XIX w. założenie parkowe przekształcono w stylu krajobrazowo – naturalistycznym, adaptując na cele spacerowe sąsiednie tereny leśne. W przeciwieństwie do częściowo zagospodarowanego parku w Ramułtowicach, ten z Sikorzyc od wielu lat jest pozostawiony naturalnej sukcesji i nawet w porze zimowej jest trudny do eksploracji, a latem pewnie przypomina dżunglę. Ochroną w formie grupowego pomnika przyrody objęto 21 drzew: 15 buków pospolitych o obwodach 220 – 550 cm, 2 lipy drobnolistne o obwodach 370 i 410 cm, 2 platany klonolistne o obwodach 440 i 550 cm, jeden dąb szypułkowy o obwodzie 380 cm i jeden jesion wyniosły o obwodzie 410 cm (dane z rejestru RDOŚ). Niestety żadne z tych drzew nie posiada stosownej tabliczki i identyfikacja niektórych jest bardzo problematyczna i niepewna. Chyba najłatwiej jest odnaleźć dwa pomnikowe okazy platana, pierwszy z nich rośnie kilka metrów od drogi Sikorzyce – Budziszów.

Sikorzyce - platan o obwodzie 588 cm

Platan zmierzony przez Pawła Lenarta – współtowarzysza wycieczki dendrologicznej – mierzył w obwodzie 588,5 cm i okazał się najgrubszym drzewem w sikorzyckim parku.

Sikorzyce - pień platana o obwodzie 588 cm

Drugi pomnikowy platan rośnie pięćdziesiąt metrów obok, tuż przy narożniku zarastającego boiska piłkarskiego. W wypróchnieniu dolnej części pnia platana ktoś urządził sobie legowisko, tworząc przy okazji wokół drzewa śmietnik.

Sikorzyce - platan o obwodzie 440 cmSikorzyce - pień platana o obwodzie 440 cmSikorzyce - pień pomnikowego platana

Obok tego platana rośnie piękny okaz buka pospolitego, jednego z 15 objętych ochroną pomnikową.

Sikorzyce - pomnikowy buk

Park w Sikorzycach - pień pomnikowego buka

Przy głównej alei parkowej prowadzącej od szlabanu wgłąb parku rośnie najciekawszy i najgrubszy egzemplarz buka, któremu warto poświęcić nieco więcej uwagi. To wspaniały okaz w odmianie czerwonolistnej, o czym można się przekonać latem lub ze zdjęć satelitarnych.

GPS N 51°05′29.3″, E 16°41′52.1″

Sikorzyce - pomnikowy buk w odmianie czerwonolistnejSikorzyce - pomnikowy buk w odm. czerwonolistnej

Pomiar obwodu na wysokości pierśnicy dał wynik 572 cm, co stawia drzewo w czołówce najgrubszych, dolnośląskich buków.

Sikorzyce - pień najgrubszego bukaSikorzyce - pomiar obwodu pomnikowego buka

Niemniej interesujący jest okaz buka w odmianie zwisającej (Pendula). Rosnąc w zwartym drzewostanie musiał wałczyć o dostęp do światła i wykształcił nietypowo wysoki jak na tę odmianę pień.

Sikorzyce - pomnikowy buk w odmianie PendulaPark w Sikorzycach - buk w odmianie PendulaSikorzyce - pień buka w odmianie Pendula

Pozostałe buki (część z nich uległa obłamaniu) rosną grupami w różnych częściach parku.
buki z parku w Sikorzycachpark w Sikorzycach - pomnikowe bukiSikorzyce - grupa pomnikowych bukówPark w Sikorzycach - grupa pomnikowych buków

Okazała lipa, prawdopodobnie pomnikowa, rośnie na skraju parku, przy samej szosie.

Sikorzyce - pomnikowa lipaSikorzyce - pień pomnikowej lipy

Pomnikowy jesion wyniosły o zmierzonym obwodzie 449 cm rośnie w głębi parku.

Sikorzyce - pień pomnikowego jesionu

W głębi parku, przy głównej alei, rośnie okazały dąb o zmierzonym obwodzie  416,5 cm.

Sikorzyce - pomnikowy dąbSikorzyce - pomiar obwodu pomnikowego dębu

Kilka innych okazów tego gatunku posiada przybliżony obwód.

Sikorzyce - okazały dąbPark w Sikorzycach - okazały dąb

Park w Ramułtowicach (gm. Kostomłoty, dolnośląskie).

Gmina Kostomłoty położona jest w centralnej części województwa dolnośląskiego, w powiecie średzkim. Południowo – zachodnią część gminy przecina autostrada A-4, skomunikowana z drogą krajową nr 5 (węzeł Kostomłoty). Obszar gminy ma charakter wybitnie rolniczy, użytki rolne zajmują tu aż 88%, tereny leśne to zaledwie 4% powierzchni. W takim układzie największe szanse na znalezienie sędziwych drzew – potencjalnych pomników przyrody – istnieją tylko w podworskich parkach. Spośród kilku założeń parkowych wpisanych do rejestru zabytków w dwóch wsiach: Ramułtowice i Sikorzyce znajduje się starodrzew z pomnikowymi okazami.

W Ramułtowicach znajdują się dwa zabytkowe parki: pierwszy pochodzący z lat 1820 – 1850 przylegał do nieistniejącego, neogotyckiego pałacu oraz młodsze założenie z lat 1870 – 1880 w dawnym przysiółku Ilnica. Pomnikowe drzewa znajdują się w tym drugim, zlokalizowanym naprzeciw kościoła pw. św. Anny. Teren parku jest częściowo zagospodarowany, w ramach prac rewitalizacyjnych ustawiono altanę, wykonano plac zabaw z siłownią.

altana w parku w Ramułtowicachzewnętrzna część parku w Ramułtowicach

Na rozległej polanie w wewnętrznej części parku utworzono boisko piłkarskie, oddzielone od reszty pasem zadrzewienia i szlabanem.

wejście do wewnętrznej części parku w Ramułtowicach

Ochroną ustawową w formie grupowego pomnika przyrody objęto pierwotnie (styczeń 2007 r.) 17 drzew, Uchwałą nr XV/77/15 Rady Gminy Kostomłoty z dnia 30 października 2015 r. zmniejszono ich liczbę do 12. Pomnikowe okazy rosną w zadrzewieniu wokół boiska, największe skupienie znajduje się przy północno – zachodnim narożniku. Wchodząc na boisko od strony szlabanu ujrzymy pomnikowy dąb i platan.

park w Ramułtowicach - pomnikowy dąb i platan Dąb szypułkowy mierzy w obwodzie 339 cm, wysokość drzewa 26 metrów.

park w Ramułtowicach - pomnikowy dąb Ipark w Ramułtowicach - pień pomnikowego dębu I Obwód platana wynosi 300 cm, wysokość okazu 24 metry.

park w Ramułtowicach - pomnikowy platan Ipark w Ramułtowicach - pień pomnikowego platana I

Po pomnikowej sośnie czarnej rosnącej w północno – wschodnim narożniku parku pozostał tylko niewysoki pień – drzewo kwalifikuje się do pozbawienia ochrony pomnikowej. Poruszając się dalej w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara natkniemy się na dużą grupę pomnikowych drzew.

pomnikowe drzewa w parku w Ramułtowicach

Trzy pomnikowe lipy drobnolistne o obwodach 273 – 430 cm i wysokości 21 – 29 metrów otaczają zabytkową kapliczkę słupową.

park w Ramułtowicach - pomnikowe lipypark w Ramułtowicach - pomnikowe lipy drobnolistnekapliczka pomiędzy pomnikowymi lipamipark w Ramułtowicach - pień ogłowionej lipypark w Ramułtowicach - pień pomnikowej lipy

Buk pospolity o statusie pomnika przyrody mierzy w pierśnicy 380 cm, wysokość drzewa 24 metry.

park w Ramułtowicach - pomnikowy buk

park w Ramułtowicach - pień pomnikowego buka

W pobliżu buka rośnie pomnikowa sosna czarna o obwodzie 293 cm i wysokości 21 metrów.

park w Ramułtowicach - pomnikowa sosna czarnapark w Ramułtowicach - pomnikowa sosnapark w Ramułtowicach - pień pomnikowej sosny czarnej

W jednej linii z bukiem i sosną czarną rośnie drugi pomnikowy platan o obwodzie 263 cm i wysokości 22 metry.

park w Ramułtowicach - pomnikowy platan IIpark w Ramułtowicach - pień pomnikowego platana II

Pomnikowa sosna limba o obwodzie 220 cm niestety uschła. Być może do jej śmierci przyczynił się oplatający ją bluszcz.

park w Ramułtowicach - uschnięta pomnikowa sosna limba

Drugi pomnikowy dąb niemal w całości pokryty jest bluszczem. Obwód tego okazu wynosi 467 cm, wysokość 25 metrów.

park w Ramułtowicach - pomnikowy dąb IIpark w Ramułtowicach - pień pomnikowego dębu II

Trzeci pomnikowy dąb rosnący tuż przy szlabanie mierzy w obwodzie 354 cm, wysokość okazu 26 metrów.

park w Ramułtowicach - pomnikowy dąb IIIpark w Ramułtowicach - pień pomnikowego dębu III

W kolejnym artykule opiszę park podworski w miejscowości Sikorzyce, w którym starodrzew również jest chroniony w formie grupowego pomnika przyrody.