Pomnikowe lipy przy kościele w Ryszewku (gm. Gąsawa, kujawsko – pomorskie).

Ryszewko to niewielka wieś położona w południowo – zachodniej części gminy Gąsawa (pow. żniński, kujawsko – pomorskie), przy granicy z gminą Rogowo. Cennym zabytkiem w miejscowości jest drewniany kościół pw. św. Marii Magdaleny z 2. połowy XVIII wieku. Świątynie wzniesiono w 1727 roku w stylu barokowym, z drewna sosnowego, w konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce.

GPS 52°42’23.3″N 17°45’12.7″E

kościół w Ryszewkudrewniany kościół w Ryszewkuwnętrze kościoła w Ryszewku

Na terenie otaczającym kościół rosną trzy lipy drobnolistne uznane za pomniki przyrody już w 1960 r. na mocy Komunikatu Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w sprawie uznania określonych tworów przyrody za pomniki przyrody. Aktualny akt prawny sankcjonujący ich ochronę to Rozporządzenie Nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.

pomnikowe lipy przy kościele w Ryszewkupomnikowa lipa nr 3 przy kościele w Ryszewku

Stan zdrowotny pomnikowych lip zostawia dużo do życzenia – wszystkie są chore, dziuplaste, a ich pnie są pełne guzów i narośli. Aktualne obwody poszczególnych lip wynoszą 496, 456, 405 cm; wysokość odpowiednio 16, 22, 25 metrów. O tym, że lipy chorują świadczy nie tylko ich wygląd zewnętrzny, ale też niewielki przyrost roczny wynoszący mniej niż 1 cm/rok. W 1991 r. obwód lip wynosił 470, 460 i 380 cm.

pomnikowa lipa nr 3 widziana z drogi

Pierwsza z pomnikowych lip rośnie tuż przy bramie wejściowej na teren kościoła. Posiada potężny ubytek po odłamanym konarze, pień w środku jest całkowicie wypróchniały.

pomnikowa lipa przy bramie kościoła w RyszewkuRyszewko - pomnikowa lipa nr 1pień pomnikowej lipy nr 1 w RyszewkuRyszewko - pień pomnikowej lipy nr 1

pnie pomnikowych lip nr 1 i 2 przy kościele w Ryszewku

Druga lipa stoi kilka metrów obok, tuż za mogiłami dawnych proboszczów. Podobnie jak pozostałe została oznaczona stosowną tabliczką.

pomnikowa lipa nr 2 w Ryszewkupień pomnikowej lipy nr 2 w Ryszewku

Trzecia lipa znajduje się przy ogrodzeniu terenu kościelnego, po przeciwnej stronie prezbiterium w stosunku do okazu nr 1.

Ryszewko - pomnikowa lipa nr 3pomnikowa lipa nr 3 w RyszewkuRyszewko - pień pomnikowej lipy nr 3pień pomnikowej lipy nr 3 w Ryszewku

pień pomnikowej lipy nr 3 na terenie kościoła w Ryszewku

Przed laty wszystkie lipy (również te niepomnikowe) przechodziły zabiegi zabezpieczające i pielęgnacyjne. Prace polegały głównie na zabezpieczeniu siatką ubytków.

przesłonięte siatką dziuple w pomnikowej lipie w Ryszewkuklamra na lipie w Ryszewku

Aleja modrzewiowa w Szczepankowie (gm. Dąbrowa, kujawsko – pomorskie).

Aleje przydrożne są cennym elementem krajobrazu, o dużym znaczeniu ekologicznym, estetycznym, historycznym; to także ważne ostoje bioróżnorodności. Do obsadzania zadrzewień przydrożnych najczęściej stosowane były/są gatunki liściaste: lipa, jesion, klon zwyczajny lub jawor, dąb, topole, kasztanowiec, robinia biała. Ze względu na większą wrażliwość na zanieczyszczenia i często stożkowaty kształt korony bardzo rzadko możemy podziwiać nasadzenia złożone z gatunków iglastych – dlatego tak unikalne są aleje modrzewiowe. Na tym blogu kilka razy opisywałem już aleje lub szpalery modrzewiowe, jednak ta subiektywnie najpiękniejsza znajduje się we wsi Szczepankowo, w gminie Dąbrowa (pow. mogileński, kujawsko – pomorskie).

1. Aleja Modrzewiowa w Szczepankowie

Początek alei znajduje się w północnej części wsi Szczepankowo, przy skrzyżowaniu drogi 254 z lokalną drogą do Annowa. Został on oznakowany stosowną tablicą.

GPS N 52°48’31.5” , E 17°55’58.5”

2. Szczepankowo - początek alei modrzewiowej3. Początek alei modrzewiowej w Szczepankowie4. Szczepankowo - tablice na początku alei modrzewiowej5. Szczepankowo - tablica na początku alei modrzewiowej

Obecnie aleję tworzy 27 modrzewi europejskich o obwodach pni mieszczących się w przedziale 154 – 254 cm i wysokości 9 – 30 metrów. Wiek najstarszych modrzewi może wynosić ok. 170 lat.

6. Aleja modrzewiowa w Szczepankowie7. Pomnikowa aleja modrzewiowa w Szczepankowie8. Szczepankowo - pomnikowa aleja modrzewiowa9. Szczepankowo - aleja modrzewiowa10. Pomnik przyrody - aleja modrzewiowa w Szczepankowie11. Środkowy fragment pomnikowej alei modrzewiowej w Szczepankowie

Opisywana aleja uzyskała status pomnika przyrody już w 1955 r. na mocy Komunikatu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w sprawie uznania za pomniki przyrody. Obowiązująca obecnie podstawa prawna do jej ochrony to Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody na terenie województwa bydgoskiego.

12. Środkowy fragment alei modrzewiowej w Szczepankowie13. Środkowy fragment pomnikowej alei w Szczepankowie14. Aleja modrzewiowa we wsi Szczepankowo15. Końcowy fragment pomnikowej alei modrzewiowej w Szczepankowie

Koniec alei znajduje się przy granicy ściany lasu, tu również ustawiono stosowną tablicę.

16. Końcowy fragment pomnikowej alei w Szczepankowie17. Koniec pomnikowej alei modrzewiowej w Szczepankowie18. Koniec pomnikowej alei w Szczepankowie

Z tego miejsca niedaleko już do kolejnego pomnika przyrody – tym razem nieożywionej. Jest nim ogromny głaz narzutowy o nazwie Kamienny Dom, więcej informacji w kolejnym artykule.