Pomniki przyrody w Dzierżoniowie.

Dzierżoniów położony jest w południowej części województwa dolnośląskiego, w obrębie Kotliny Dzierżoniowskiej, u podnóża Gór Sowich. Miasto (ponad 34 tys. mieszkańców) jest siedzibą władz miejskich, gminnych i powiatowych. Jest warte odwiedzenia ze względu na dużą ilość zabytkowych obiektów, szczególnie w obrębie rewitalizowanej starówki.

Dzierżoniów jest miastem całkowicie pozbawionym terenów leśnych, niewielki jest też obszar gruntów zadrzewionych, w tym terenów parkowych (7 ha, 0.35% pow. miasta). Mimo tego lista miejskich pomników przyrody liczy aż 14 pozycji: 3 buki, 2 platany, 2 dęby, lipa, jesion, pozostałe to cisy pospolite. Te ostatnie stanowią ilościowo największy zespół pomnikowych okazów, ze względu na powołanie grupowych pomników przyrody. Grupa 2 pomnikowych cisów zlokalizowana jest przy ul. Kościelnej, obok murów obronnych.

Cisy mierzą w obwodzie 100 i 90 cm, wysokość drzew 8 m, wiek ok. 120 lat.

Okazały cis rośnie obok posesji przy ul. Daszyńskiego 12. Obwód tego drzewa wynosi 96 cm, wysokość 10 m, wiek ok. 170 lat.

Kolejny egzemplarz pomnikowego cisa znajdziemy przy ul. Pocztowej, na skraju parku.   Okaz mierzy w pierśnicy 155 cm, wysokość drzewa 11 m, wiek ok. 210 lat.

Przy ul. Pocztowej, obok Urzędu Skarbowego, rośnie ogromny platan klonolistny. Ten pomnik przyrody mierzy w obwodzie aż 785 cm, wysokość drzewa 30 m.

Wiekowy cis – pomnik przyrody – rośnie przed budynkiem Zespołu Szkół nr 1 (Radiobuda) przy ul. Mickiewicza. Okaz mierzy w obwodzie 150 cm, wysokość cisa 11 m, wiek ok. 220 lat.

100 metrów wyżej, na obrzeżu parku, rośnie pomnikowy jesion wyniosły. Drzewo posiada pień o obwodzie 218 cm prawie w całości porośnięty bluszczem. Wysokość okazu 25 m, wiek ok. 120 lat.

30 m od kina „Zbyszek” (ul. Świdnicka) rośnie pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie 400 cm, wysokości 25 m i wieku ok. 170 lat.

Na rogu ulicy Świdnickiej i Kościuszki rosną dwa pomnikowe drzewa. Buk pospolity mierzy w obwodzie 345 cm, wysokość drzewa 30 m, wiek ok. 160 lat.

Rosnący obok platan mierzy w pierśnicy 465 cm, wysokość okazu 20 m, wiek ok. 150 lat.

W pobliskim Parku Sybiraków rośnie pomnikowy buk w odm. czerwonolistnej. Okaz mierzy w obwodzie 408 cm, wysokość drzewa 20 m, wiek ok. 200 lat.

Przy remontowanej restauracji „Centralna” (ul. Świdnicka) zlokalizowana jest grupa 7 pomnikowych cisów pospolitych w wieku ok. 80 lat.

Niezwykle malowniczo prezentuje się pomnikowy buk w odm. zwisającej, Pendula. Rośnie on w parku przy Piłsudskiego. Wysokość drzewa 13 m, obwód pnia 350 cm, wiek ok. 190 lat.

Przy ul. Kolejowej rośnie pomnikowy okaz lipy drobnolistnej. Drzewo mierzy w obwodzie 468 cm, wysokość lipy 30 m, wiek ok. 190 lat.

Na terenie posesji przy ul. Wojska Polskiego 13 (szosa 382 do Ząbkowic Śl.) rośnie pomnikowy dąb o obwodzie 420 cm, wysokość drzewa 25 m, wiek ok. 260 lat.

Pomniki przyrody w Krzyżowej (gm. Świdnica).

Krzyżowa to wieś położona 8 km na południe od Świdnicy (woj. dolnośląskie), w zakolu rzeki Piławy. Znajdujący się w Krzyżowej zespół pałacowo – parkowy należy do największych w regionie; wspaniale odrestaurowany pełni obecnie funkcje hotelowo – konferencyjne. 

Wokół rozległego dziedzińca usytuowane są budynki dawnego folwarku.

W 1989 r. we wsi odbyła się historyczna Msza Pojednania, podczas której doszło do spotkania kanclerza Helmuta Kohla z premierem Tadeuszem Mazowieckim. Krzyżowa nie została wybrana przypadkowo, bowiem w czasie wojny zawiązał się tu ruch antyhitlerowski zwany „Kręgiem z Krzyżowej”. Pokłosiem tego spotkania było zawiązanie Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, która utworzyła w kompleksie pałacowym Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży. Kawałek Muru berlińskiego i plenerowa wystawa to kontynuacja pojednawczej działalności Fundacji (szerzej o historii pałacu tutaj).

Pozostałością dawnego założenia parkowego jest czterorzędowa aleja obsadzona dębami szypułkowymi. By do niej trafić należy przejść przez zabytkowy mostek obok pałacu, po 100 m drugi na Piławie, tuż za nim znajduje się początek dębowej alei.

GPS N 50°47′50″, E 16°32′14″

Aleja od 2008 r. jest chroniona jako pomnik przyrody, jej długość wynosi ok. 230 m. Dęby w ilości 110 szt. posadzone w czterech rzędach mierzą w obwodzie 146 – 335 cm.

aleja dębowa czterorzędowa w Krzyżowej

Pojedynczy okaz dębu szypułkowego o statusie pomnika przyrody rośnie na południowym krańcu wsi, obok stawu.

GPS N 50°47′44″, E 16°31′53″

Drzewo mierzy w obwodzie 410 cm.