Park Miejski w Zamościu (lubelskie).

Położony w południowej części województwa lubelskiego Zamość to jedno z najpiękniejszych miast Polski. Powstało jako efekt realizacji wizji Jana Zamojskiego stworzenia miasta idealnego. Projekt od 1580 r. realizował włoski architekt Bernardo Morando w modnym wówczas stylu renesansowym. Dziś Zamość to drugie pod względem liczby mieszkańców miasto Lubelszczyzny, z ogromną ilością zabytków skupionych w centrum.

Zamość od początku istnienia otoczono fortyfikacjami obejmującymi ceglane mury z bastionami, wały i fosy. W kolejnych wiekach fortyfikacje wielokrotnie przebudowywano, dostosowując twierdzę do nowych metod prowadzenia obrony.

Postęp w dziedzinie artylerii wymusił likwidację twierdzy, rozbiórkę części umocnień usankcjonował rozkaz cara Aleksandra II z 21 listopada 1866 r. Znaczną część terenów pofortecznych przeznaczono na tereny zielone. Park Miejski został utworzony w okresie międzywojennym w latach 1919–1926 r. na miejscu Bastionu IV.

Aktualna powierzchnia założenia parkowego (wpisanego do rejestru zabytków) to ok. 11 ha, teren ograniczony jest ulicami J. Piłsudskiego (od wschodu), Akademicką i Królowej Jadwigi (od południa), Studzienną (od północy) oraz Ośrodkiem Sportu i Rekreacji (od zachodu). Główne wejście do Parku znajduje się przy ulicy Akademickiej.

Opisywany teren zielony charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu, do ważnych elementów kompozycyjnych należą: staw, kwiatowe partery i aleje wysadzane lipami, kasztanowcami i jesionami.

W drzewostanie parku dominują krajowe taksony liściaste, do ochrony pomnikowej powołano drzewa egzotycznych gatunków – szpaler pięciu orzechów szarych i parę korkowców amurskich. Orzechy szare rosną przy alejce prowadzącej wzdłuż stawu w południowej części parku, pierwszy egzemplarz (wyraźnie usychający) rośnie tuż przy moście, pozostałe cztery na zakręcie ścieżki. Orzech szary (Juglans cinerea) pochodzi z Ameryki Północnej, posiada duże liście (do 70 cm) i zebrane w grona jadalne owoce.

Obwód poszczególnych okazów mieści się w przedziale 178 – 246 cm, wysokość drzew 14 – 21 metrów.

 

Na brzegu, przy północno – zachodnim narożniku stawu, rosną dwa korkowce amurskie (Phellodendron amurense). Gatunek pochodzi ze wschodniej części Azji, charakteryzuje się pierzastymi liśćmi, po roztarciu pachnącymi terpentyną.

Obydwa okazy posiadają mocno pochylone, podparte pnie o obwodach 140 i 160 cm, wysokość drzew 11 i 14 metrów.

  Park Miejski w Zamościu - podpory pomnikowego korkowca amurskiego

Do niedawna pomnikiem przyrody był również Klon zwyczajny o obwodzie pnia 298 cm, rosnący na skraju parku od strony ul. Akademickiej. Drzewo obumarło i decyzją Rady Miejskiej z dnia 25 września 2017 r. (Uchwała nr XXXIII/427/2017) utraciło ochronę pomnikową.