Kamień św. Jadwigi k. Gołuchowa.

Trudno sobie obecnie wyobrazić fakt, że jeszcze kilkanaście tysięcy lat temu znaczna część obszaru dzisiejszej Polski pokryta była lodem. Naukowcy doliczyli się kilku plejstoceńskich epizodów (o różnym zasięgu) nasunięcia się lodowca skandynawskiego na obszar naszego kraju. Przyjmuje się, że lądolód miał ok. kilometra grubości i niósł ogromne ilości materiału skalnego – od drobnego piasku i żwiru po ogromne głazy, nierzadko wielkością przewyższające duży samochód. W czołówce największych polskich głazów narzutowych jest Kamień św. Jadwigi, leżący w lesie ok. 3 km na południe od Gołuchowa (pow. pleszewski).

GPS N 51°49′31.33″, E 17°56′49.12″

Istnieje kilka możliwych dróg dotarcia do  Kamienia św. Jadwigi, ja zaparkowałem auto przy skrzyżowaniu DK 12 z drogą do Macewa, przeszedłem 100 metrów leśną drogą biegnącą na południe, następnie w prawo leśnym duktem prowadzącym prosto do głazu (ok. 1.5 km).

Kamień św. Jadwigi zwany też Kamieniem św. Kingi jest największym eratykiem w Wielkopolsce i szóstym co do wielkości w Polsce. Jego wymiary to : obwód 22 metry, długość 8,5 m, szerokość 6,5 m i wysokość 3,5 m (zagłębiony jest w ziemi na 2 m); objętość 73 m³, waga 200 ton.

pomnikowy eratyk -  kamień św. Jadwigikamień św. Jadwigi k. Gołuchowakamień św. Jadwigi

Kamień św. Jadwigi już od 1888 roku znajduje się pod ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej. Z głazem tym związane są liczne legendy. Przy narzutniaku ustawiono ławki i stoły, zachęcające do dłuższego postoju przy obiekcie.

pomnikowy głaz narzutowy - kamień św. Jadwigikamień św. Jadwigi - las na południe od Gołuchowa

Materiał budujący głaz narzutowy to granit Smaland (eratyk przewodni) z wychodni w południowo – wschodniej Szwecji; wiek 1,8-1,7 mld lat.

granit budujacy kamien św. Jadwigi

W pobliskim Gołuchowie obowiązkowo trzeba odwiedzić renesansowy zamek otoczony rozległym parkiem – największym arboretum w Polsce. Więcej w artykule „Park – arboretum w Gołuchowie„.

Głaz Bogudar w Rudzie (gm. Dobrzyca).

W dawnych czasach, przy braku wiedzy dotyczącej pochodzenia dużych głazów narzutowych, ich obecność tłumaczona była działaniem sił nadprzyrodzonych, szczególnie tych z piekła rodem. Stąd powtarzające się w wielu regionach Polski legendy o Diabelskich, Czarcich, Czartowskich, Głazach, Skałach, Kamieniach. Tym razem legenda nie opisuje działania mocy piekielnych, lecz samych sił niebiańskich. Głaz Bogudar, bo tak zwie się opisywany w dzisiejszym artykule eratyk, leży na północnym skraju niewielkiej wsi Ruda w gminie Dobrzyca (pow. pleszewski, woj. wielkopolskie).

GPS N 51°54′01.83″, E 17°38′06.82″

Z trafieniem do pomnikowego narzutniaka nie powinno być problemu, przy drodze ustawiono kilka drogowskazów.

Po krótkim spacerze przygotowaną ścieżką dotrzemy do ogrodzonego głazu, przy którym ustawiono tablicę opisującą zlodowacenia i pochodzenie głazów narzutowych oraz legendą o Bogudarze.

Objęty od 1975 r. ochroną pomnikową głaz mierzy 15.7 m w obwodzie, wysokość eratyku 2.15 m.

Materiał budujący głaz Bogudar to skandynawski granit, złożony z szarego kwarcu, różowych skaleni oraz ciemnego biotytu.