Pomnikowe dęby przy zamku w Wojnowicach (gm. Miękinia, dolnośląskie).

Najważniejszym zabytkiem podwrocławskiej wsi Wojnowice (pow. średzki, gm. Miękinia) jest gotycko – renesansowy zamek otoczony fosą (stąd nazwa zamek na wodzie), przebudowany z gotyckiej warowni w latach 1513 – 90. Budowlę wzniesiono z cegły z wy­ko­rzy­sta­niem pia­skow­ca ja­ko ma­te­ria­łu wy­koń­cze­nio­we­go dla por­ta­li, ram okien­nych i de­ko­ra­cji her­bo­wych.zachodnia elewacja zamku w WojnowicachZamek na wodzie w Wojnowicachtablica przy zamku w Wojnowicach

Od strony północnej znajduje się przerzucony nad fosą ceglany most zbudowany w latach 60 – tych XIX w, który zastąpił wcześniejszy most zwodzony. Prowadzi on do renesansowego portalu z herbami byłych właścicieli.

Wojnowice - most przerzucony nad fosą

Zamek otacza zabytkowy park o powierzchni ok. 9 ha, ze stawami strumieniami i kanałami wodnymi. Zachowały się nieliczne elementy małej architektury w postaci rzeźb i stylizowanej bramy z fragmentem portalu.

Wojnowice - mała architektura parkowa

W drzewostanie parku dominują rodzime gatunki drzew; warte uwagi są również wiekowe egzemplarze krzewów (cisy, jałowce)

fragment parku przy zamku w Wojnowicach

Status pomnika przyrody posiadają tu trzy egzemplarze dębu szypułkowego ustanowione mocą Uchwały nr XXXVIII/362/18 Rady Gminy Miękinia
z dnia 31 stycznia 2018 r. Poniżej mapa lokalizacyjna pomników przyrody – fragment załącznika do cytowanej wyżej Uchwały.Wojnowice - mapa pomników przyrody

Pierwszy dąb znajduje się przy alejce poprowadzonej pomiędzy stawem a fosą. Jest dość charakterystyczny bo większość pnia i konarów porasta gęsto bluszcz.Wojnowice - pomnikowy dąb nr 1 na tle zamku

Wojnowice - pomnikowy dąb o obwodzie 393 cmWojnowice - pomnikowy dąb nr 1 o obwodzie 393 cmWojnowice - pomnikowy dąb nr 1

Drzewo mierzy w obwodzie 393 cm, wysokość okazu to 31 metrów.

Wojnowice - pień pomnikowego dębu o obwodzie 393 cm

Drugi pomnikowy dąb rośnie na terenie otwartym naprzeciw zachodniej elewacji zamku. Podobnie jak jego poprzednik jest w znacznej części porośnięty bluszczem.

Wojnowice - pomnikowy dąb o obwodzie 422 cmWojnowice - pomnikowy dąb nr 2 o obwodzie 422 cm

Pień tego okazu mierzy na wysokości pierśnicy 422 cm w obwodzie, wysokość dębu 31 metrów.

Wojnowice - pień pomnikowego dębu nr 2Wojnowice - pień pomnikowego dębu nr 2 na tle zamku

Dąb nr 3 rośnie po przeciwnej stronie zamku, przy alejce biegnącej w okolicy kotłowni. W przeciwieństwie do poprzedników ten egzemplarz jest wolny od bluszczu. Jego pień  posiada zasklepiające się rany po usunięciu dolnych konarów.Wojnowice - pomnikowy dąb nr 3Wojnowice - pomnikowy dąb nr 3 o obwodzie 459 cmWojnowice - pomnikowy dąb o obwodzi 459 cm

To najgrubszy egzemplarz z pomnikowej trójki o obwodzie 459 cm i wysokości 30,5 metra.

Wojnowice - pień pomnikowego dębu nr 3 o obwodzie 459 cmWojnowice - pień pomnikowego dębu nr 3

Pomnikowe dęby w Wojnowicach opisał na blogu Paweł Lenart, zapraszam do lektury artykułu: „Pomnikowe dęby szypułkowe w Wojnowicach„.

W założeniu parkowym w Wojnowicach nie tylko drzewa objęte ochroną pomnikową zasługują na uwagę. Miłośnicy przyrody odwiedzający zamek z pewnością zauważą ogromną lipę drobnolistną, która rośnie przy mostku przerzuconym nad stawem. Obok niej znajduje się druga lipa, ale o znacznie mniejszych rozmiarach.

Wojnowice - para okazałych lip przy mościeWojnowice - okazałe lipy

Cechą charakterystyczną olbrzymiej lipy jest potężny ubytek – dziupla powstała po odłamaniu masywnego konara. Pomiar obwodu wykonany przez Pawła Lenarta dał wynik aż 690 cm!

ogromna lipa na tle zamku w Wojnowicachpark w Wojnowicach - ogromny ubytek w okazałej lipie

Więcej zdjęć i dokładny opis „Dzielnej Strażniczki” znajduje się na blogu Pawła Lenarta: „Lipa drobnolistna z Wojnowic. Dzielna Strażniczka„.

Pomnikowe dęby z Ruszczy (gm. Połaniec, świętokrzyskie)

Ruszcza to miejscowość położona na południowo – wschodnim krańcu województwa świętokrzyskiego, w gminie Połaniec (powiat staszowski), przy drodze krajowej nr 79. Jedynym zabytkiem we wsi jest zespół pałacowo – parkowy, obejmujący dworek szlachecki z przełomu XVIII i XIX w., otoczony parkiem o powierzchni prawie 7 ha.  

otoczony parkiem dworek w Ruszczydworek w Ruszczy

Przeważającą część powierzchni dawnego założenia parkowego zajmują obszerne polany; dwie duże grupy drzew znajdują się na północ od dworu o pow. 1,1 ha i na południe od dworu o pow. ok. 1 ha. Mimo tego, to właśnie w tutejszym parku znajduje się się jedno z największych zgrupowań pomnikowych dębów w całym województwie świętokrzyskim. Najokazalszym przedstawicielem tego gatunku jest dąb Kościuszki o obwodzie 896 cm i wieku ok. 500 lat, który został opisany dokładnie w poprzednim artykule.Ruszcza - pomnikowy Dąb Kościuszki

Drugi pod względem grubości dąb w Ruszczy rośnie w pobliżu zabudowań gospodarczych, naprzeciw budynku przy ul. T. Kościuszki 1, 50 m od skrzyżowania z ul. Krakowską.

GPS N 50°24’36.9” , E 21°14’06.5”

Ruszcza - pomnikowe dęby o obwodach 759 i 572 cmRuszcza - pomnikowe dęby na tle budynku przy ul. Kościuszki 1Ruszcza - pomnikowy dąb o obwodzie 759 cm

Okaz posiada krótki i bardzo masywny pień o obwodzie 759 cm, który na wysokości ok. 4 m rozwidla się na dwa potężne konary. Wysokość drzewa to 22 metry, szacunkowy wiek ok. 300 – 400 lat, pomnik przyrody od 1954 r.

pień dębu o obwodzie 759 cm z RuszczyRuszcza - pień pomnikowego dębu o obwodzie 759 cmRuszcza - pnie pomnikowych dębów o obwodach 759 i 572 cmRuszcza - pień pomnikowego dębu o obwodzie 759 cm na tle okazu o obwodzie 572 cm

W tym samym roku do ochrony pomnikowej został powołany sąsiedni dąb, rosnący kilkanaście metrów obok, bliżej ogrodzenia. To zdrowo wyglądający okaz bez widocznych ubytków w pniu i niewielkim posuszu w koronie.

Pomnikowe dęby o obwodach 759 i 572 cmpień dębu o obwodzie 572 cm z RuszczyDąb o obwodzie 572 cm z Ruszczy

Obwód dębu na wysokości pierśnicy wynosi 572 cm, wysokość drzewa to 26 metrów, na pniu od strony drogi przybito typową dla pomników przyrody tabliczkę.

Pomnikowy dąb o obwodzie 572 cm z RuszczyRuszcza - pień pomnikowego dębu o obwodzie 572 cm

Trzeci egzemplarz znajduje się w narożniku ogrodzenia, przy samym skrzyżowaniu z ul. Krakowską. Posiada masywny pień o obwodzie 657 cm, wysokość drzewa 23 metry.

Ruszcza - trójka pomnikowych dębówRuszcza pomnikowy dąb o obwodzie 657 cmpień dębu o obwodzie 657 cm z RuszczyRuszcza - pień pomnikowego dębu o obwodzie 657 cmPień pomnikowego dębu o obwodzie 657 cm z Ruszczy

Przy trójce tych dębowych kolosów jakże skromnie wygląda czwarty pomnikowy egzemplarz mierzący w obwodzie „zaledwie” 364 cm. Rośnie naprzeciw pierwszego dębu, za ogrodzeniem, po drugiej stronie ulicy.

Ruszcza - pomnikowy dąb o obwodzie 364 cmRuszcza - pień pomnikowego dębu o obwodzie 364 cm

Opisaną wyżej czwórkę pomnikowych dębów można podziwiać jeszcze zanim trafi się do właściwej części parku w Ruszczy. Aby trafić do pozostałych okazów należy zejść/zjechać 300 m dalej ulicą Kościuszki i po 300 m skręcić w prawo, w alejkę parkową prowadzącą do widocznego z daleka dębu Kościuszki. Po obejrzeniu giganta (drugi po Bartku z Zagnańska dąb w województwie świętokrzyskim pod względem grubości) dotrzemy do rosnącego w pobliżu dworku okazu o obwodzie 600 cm i wysokości 28 metrów.

park w Ruszczy - dąb o obwodzie 600 cm

park w Ruszczy - dąb o obwodzie 600 cmpark w Ruszczy - pień pomnikowego dębu o obwodzie 600 cmpark w Ruszczy - pień dębu o obwodzie 600 cm

Nad brzegiem parkowego stawu zlokalizowany jest egzemplarz o obwodzie 625 cm i wysokości 28 cm. 

park w Ruszczy - dąb o obwodzie 625 cmpark w Ruszczy - pień pomnikowego dębu o obwodzie 625 cm

Bardzo malowniczo wygląda para pomnikowych dębów o obwodach 375 cm i wysokości 27 i 23 metry.

park w Ruszczy - para pomnikowych dębów o obwodach 375 cmpark w Ruszczy - pnie pomnikowych dębów o obwodach 375 cmpark w Ruszczy - pnie dębów o obwodach 375 cm

Nad drugim stawem, na granicy z polami uprawnymi rośnie dąb o obwodzie 421 cm i wysokości 27 metrów.

park w Ruszczy - pomnikowy dąb o obwodzie 421 cm

Na zachód od dworku znajduje się kolejny pomnikowy dąb o obwodzie 423 cm i wysokości 23 metry.

park w Ruszczy - dąb o obwodzie 423 cmpark w Ruszczy - pomnikowy dąb o obwodzie 423 cm

Oprócz grupy okazałych dębów ochroną pomnikową objęto również okaz klonu pospolitego, rosnącego nad brzegiem parkowego stawu.

park w Ruszczy - pomnikowy klon pospolity Według doniesień prasowych dworek i park mają wkrótce przejść prace rewitalizacyjne – trzymam kciuki i życzę powodzenia!