Dąb „Bolko” z Hniszowa (gm. Ruda – Huta, lubelskie).

Najokazalszy dąb szypułkowy Lubelszczyzny o nazwie „Bolko” rośnie w Hniszowie, niewielkiej wiosce położonej tuż przy granicy z Ukrainą (powiat chełmski, gm. Ruda – Huta). Stanowi perełkę dendroflory tutejszego parku podworskiego, założonego w XIX w. w modnym wówczas stylu angielskim. W pobliżu Hniszowa przebiega droga wojewódzka 816, przy skrzyżowaniu ustawiono piękny drogowskaz.

250 m za skrzyżowaniem pokonujemy most na starorzeczu Bugu, tuż za nim droga prowadzi wzdłuż zabytkowego parku. Mijamy tablice z opisem pomnikowego dębu, nieco dalej, przy kolejnym drogowskazie widzimy już monumentalny okaz, rosnący na skraju rozległej polany.

GPS N 51°15′24.4″ , E 23°41′54.3″

Jak drobna wydaje się być sylwetka autora tego artykułu w porównaniu do tego ogromnego dębu.

Imię „Bolko” nadano dębowi na cześć syna Joanny Trzebińskiej – jednej z właścicielek tych ziem – zmarłego w 1883 r. w wieku 13 lat.

Pień „Bolka” poszerza się znacznie od pierśnicy ku ziemi, osiągając tuż przy gruncie kilkanaście metrów obwodu. W rejestrze pomników przyrody podany obwód wynosi 874 cm, wysokość drzewa 24 metry. Opisywany w różnych publikacjach wiek „Bolka” to 400 – 800 lat. Nie wiadomo skąd taki rozrzut, bowiem długość życia „Bolka” została dokładnie obliczona przez Cezarego Pacyniaka („Najstarsze drzewa w Polsce, 1992 r.). W 1984 r. dąb liczył 623 lata, czyli obecny wiek to 657 lat. Ciekawe, że podany we wspomnianej książce obwód to aż 905 cm.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat „Bolko” był wielokrotnie poddawany zabiegom pielęgnacyjnym. Wycięto uschnięte konary, usunięto zagrzybienia, ubytki w pniu starannie zabezpieczono siatką, wykonano wiązania dynamiczne spinające gałęzie.

Przy Bolku znajduje się ostatni przystanek ścieżki dydaktycznej, oprowadza ona po innych pomnikowych drzewach rosnących w parku w Hniszowie.

W hniszowskim parku, statusem pomnika przyrody uhonorowano okaz igliczni trójcierniowej, brzozy brodawkowatej oraz 7 dębów szypułkowych, w tym oczywiście ten najokazalszy, będący tematem dzisiejszego wpisu. Jeden z pomnikowych dębów rośnie tuż obok „Bolka”, pozostałe opiszę w kolejnym artykule.

Karczmiska – Dąb Władek z Zagrzęby (lubelskie).

Jeden z najgrubszych i najstarszych dębów szypułkowych Lubelszczyzny rośnie w miejscowości Karczmiska Pierwsze (siedziba gminy), wsi położonej w powiecie opolskim, przy drodze wojewódzkiej nr 824 (ok. 15 km od centrum Kazimierza Dolnego, 10 km od Opola Lubelskiego). Sędziwemu drzewu nadano w wyniku konkursu nazwę Dąb Władek z Zagrzęby, na cześć króla Władysława Łokietka. Drugi człon imienia pochodzi od nazwy Zagrzęba – takie miano dawniej posiadała zachodnia część Karczmisk. Aby trafić do dębu należy przy głównym skrzyżowaniu we wsi skręcić w ulicę Nadrzeczną i jechać nią ok. 1,5 km. Potężne drzewo rośnie po lewej stronie drogi, naprzeciw ściany lasu, w pobliżu posesji nr 103 i 107.

GPS N 51°13′58.2″ , E 21°58′22.6″

Pień dębu otoczono drewnianym płotem, obok ustawiono tablicę opisującą „Władka”. Według różnych pomiarów publikowany obwód „Władka” wynosi od 825 do nawet 882 cm, wysokość okazu 26 m, wiek 600 – 700 lat.

Drzewo mocno ucierpiało podczas burzy w sierpniu 2010 r. Wyłamał się wtedy jeden z dwóch głównych przewodników. po którym pozostał tylko kikut. Żyjący jeszcze konar odrastający od odłamanej części zabezpieczono drewnianą podporą.

Będąc w Karczmiskach warto odwiedzić dobrze utrzymany park o powierzchni ponad 3 ha, otaczający murowany dwór z I poł. XIX w. W drzewostanie parku godny uwagi jest platan klonolistny, klon polny oraz pomnikowy grab pospolity.