Pomnikowy dąb w Kazimierzu Dolnym (pow. puławski, lubelskie).

Kazimierz Dolny to niewielkie miasto położone na prawym brzegu Wisły, ok. 14 km na południe od centrum Puław. Początek osadnictwa na tych terenach sięga XI w., w XIV w. zbudowano w Kazimierzu zamek, pozostałości tej budowli można obecnie zwiedzać po opłaceniu biletu. Miasto obfituje w szereg zabytki architektury, które o każdej porze roku przyciągają rzesze turystów. Ponadto już od końca XVIII w. do Kazimierza przyjeżdżali liczni artyści – głównie mistrzowie pędzla – malowanie obrazów w kazimierskich plenerach modne jest również w czasach współczesnych. Spotkać tu  można artystów innych profesji (aktorów, pisarzy), każdy z nich uważa iż jest to miejsce magiczne o niespotykanej aurze, choć dla przyrodnika przyzwyczajonego do poszukiwania drzew w leśnych ostępach, wydaje się być nieco zbyt tłumne i hałaśliwe.

Najbardziej znanym drzewem Kazimierza Dolnego jest Dąb Króla Kazimierza, rosnący na zakręcie ulicy Dębowe Góry, niedaleko cmentarza parafialnego. Nie wyróżnia się specjalnie rozmiarami ani nie posiada statusu pomnika przyrody, swoja sławę zawdzięcza lokalizacji. Dawniej w tym miejscu rósł potężny dąb, zasadzony według legendy przez samego króla Kazimierza Wielkiego. Okaz został zniszczony podczas II wojny światowej, została po nim tylko ceglana plomba, wypełniająca niegdyś ubytek w potężnym pniu.

Na miejscu zniszczonego staruszka posadzono w 1948 r. inny dąb, patrząc na jego dzisiejsze rozmiary można wyciągnąć wniosek, iż nie wkopano tu małej sadzonki tylko sporej już wielkości 30 – 40 letnie drzewo.

Prawdziwą perełką dendrologiczną i jedynym pomnikowym drzewem w Kazimierzu Dolnym jest potężny dąb, rosnący na terenie Domu Pracy Twórczej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, przy ul. Małachowskiego 17.

GPS N 51°19′02.7″ , E 21°56′55.8″

Drzewo posiada krótki, nieregularny pień o obwodzie aż 726 cm i dość szeroką koronę (wysokość okazu 18 m). Szacowany wiek dębu – ok. 400 lat.

Wnętrze pnia jest prawdopodobnie puste, w znacznym stopniu rozłożone przez grzyby. Dziuple zasłonięto kawałkami blachy.

Niezwykle ciekawym pomnikiem przyrody nieożywionej w Kazimierzu Dolnym jest wąwóz o nazwie „Korzeniowy Dół”. Więcej o nim  w następnym artykule.

Dąb Jagiełło we wsi Górzykowo (gm. Sulechów, lubuskie).

Obszar gminy Sulechów to teren wyjątkowo bogaty pod względem przyrodniczym. Do ochrony pomnikowej powołano tu ponad 60 pojedynczych egzemplarzy i grup drzew oraz 2 głazy narzutowe (łącznie ponad 100 obiektów). Wiele z nich to rekordowe okazy, w znakomitej publikacji „Drzewa Polski” Wydawnictwo Naukowe PWN 2016 r. autorzy książki opisali aż 6 drzew z gminy Sulechów, w tym dwie najgrubsze sosny pospolite (Rzepicha, Waligóra, topola z Brodów, morwa biała z Sulechowa, dąb i robinia biała z Łęgowa). Jednak pod względem gatunkowym najliczniejsza grupę pomnikowych drzew w gminie stanowią dęby szypułkowe. W dzisiejszym artykule opiszę może nie najgrubszy ani też nie najstarszy dąb okolic Sulechowa, niemniej warty odwiedzenia ze względu na nietypowy pokrój. „Jagiełło” rośnie na krańcu wsi Górzykowo, zlokalizowanej na prawym (północnym) brzegu Odry i kończącej bieg Obrzycy (Kanał Gniła Obra), na wschód od drogi ekspresowej S-3. Do wsi najwygodniej dojechać od strony Cigacic; na przedłużeniu ulicy Akacjowej znajduje się wiadukt przerzucony nad S-3, dalej za drogowskazami ustawionymi na większych skrzyżowaniach.

Zanim dojedziemy do „Jagiełły” warto zwrócić uwagę na rosnącą tuż przy drodze (przy posesji nr 8) pomnikową lipę drobnolistną.

Drzewo mierzy w obwodzie 420 cm, wysokość lipy 23 m.

Jedziemy dalej, przy skrzyżowaniu kolejny drogowskaz.

Dąb szypułkowy „Jagiełło” rośnie na skraju lasu (oddz. 190t), u zbiegu dróg przy posesji nr 25.

Sędziwy dąb mierzy w pierśnicy 595 cm, wysokość okazu ok. 23 m, powołany do ochrony pomnikowej w 1982 r.

W pniu „Jagiełły” znajduje się potężna dziupla powstała prawdopodobnie po obcięciu potężnego konara, można podejrzewać że wnętrze dolnej części dębu jest puste.

Przed pomnikowym okazem ustawiono tablicę, mniejszą przybito do pnia.

Warto jeszcze odwiedzić pobliską winnicę „Winny Dworek”, przy której znajduje się hotel i restauracja.

Oczywiście daleki jestem od reklamowania picia alkoholu 🙂 , piszę o winnicy tylko dlatego, że kilka metrów od bramy wjazdowej rośnie pomnikowa lipa szerokolistna o obwodzie 470 cm.

tabliczka na pomnikowej lipie szerokolistnej

W Górzykowie, na prywatnych posesjach rośnie jeszcze jedna pomnikowa lipa szerokolistna oraz cis pospolity. Grupa pomnikowych dębów szypułkowych zlokalizowana jest na północ od wsi.